Từ điển từ ngữ Nhật Bản "Haori, Hakama"

Haori là gì?

Nam giới trong trang phục Haori màu đen (bên trái ảnh)

Haori là kimono sử dụng như áo khoác ngoài. Sau khi mặc kimono thông thường, người ta sẽ khoác thêm bên ngoài. Thông thường chiều dài áo ngắn nhưng cũng có loại chiều dài áo lại dài. Mục đích sử dụng cũng khác nhau, tuỳ thời gian và giới tính mà cách sử dụng cũng khác nhau.

Ai mặc?

Ngày xưa áo được sử dụng làm áo chống rét khi ra trận cho nam giới. Hiện nay nữ giới thường sử dụng làm áo chống rét.

Hiện nay ít ai mặc Haori thường ngày ngoài mùa đông, nhưng những người hoạt động nghệ thuật cổ ở Nhật vẫn hay mặc nhiều lớp áo Haori bên ngoài Kimono.

Ngoài ra, mặc dù không phải là môn nghệ thuật cổ điển nhưng cũng có game trò chơi có tên "Nininbaori" với nội dung có 2 người ngồi trước và sau, người phía sau choàng áo Haori kín đầu và luồn tay qua ống tay áo để đút thức ăn cho người phía trước.

Tại các phòng trọ của khách sạn, nhà nghỉ ở khu suối nước nóng, người ta thường để sẵn Yutaka hoặc Haori để làm áo mặc trong nhà (áo ngủ). Haori là loại trang phục mà khách du lịch sẽ có cơ hội mặc nhiều nhất.

Hakama là gì?

Hakama là trang phục giống như quần để mặc cho nửa thân dưới. Thông thường người ta sẽ mặc nhiều lớp trên Kimono, xỏ chân vào. Ở phần lưng sẽ được thắt dây quấn chặt quanh người.

Phần chân sẽ được kết hợp với tất xỏ ngón (tabi) và đi guốc (zori). Nếu mặc kimono thì từ nửa thân trên đến nửa thân dưới sẽ trông giống như váy liền, vì được mặc nhiều lớp nên sẽ rất khó khăn khi bước dài để di chuyển, và vì vậy nếu mặc Hakama thì có thể di chuyển dễ dàng hơn.

Ngày xưa, nam giới thường hay mặc vì có thể cưỡi ngựa, chạy nhảy và di chuyển dễ dàng. Tuy nhiên không phải tất cả nam giới đều mặc. Hakama thường được dùng như trang phục trong công việc của võ sĩ hay những người phục vụ trong đền thần, vì vậy nông dân hoặc thương nhân thường không hay mặc thường ngày.

Vậy Hakama được mặc vào lúc nào?

Ngày nay nữ giới cũng mặc hakama nhiều hơn. Khi tốt nghiệp đại học, nhiều sinh viên thường mặc hakama. Nữ giới trong trang phục hakama nhìn nữ tính và sang trọng hơn vì vậy sẽ thường thấy hakama trong dịp tốt nghiệp vào tháng 3 hàng năm.

Những người làm việc tại đền thần cả nam và nữ đều mặc hakama. Nữ giới làm việc tại đền thần được gọi là Miko, thường mặc hakama có màu đỏ và kimono màu trắng. Ngoài ra, có thể thấy các tuyển thủ mặc hakama tại các cuộc thi đấu võ đạo như kiếm, cung, Aikido,...hoặc Hyakuninisshu (※1), thư pháp,...

Những nơi mà du khách có thể mặc hakama ít hơn haori. Tuy nhiên lại có thể mặc giống các nhân vật xuất hiện trong các trò chơi hay truyện manga vì vậy các bạn có thể mua để mặc như kiểu thời trang cosplay.

※1：Hyakuninisshu……1 trò chơi game card truyền thống của Nhật Bản. Trong trò chơi sẽ có các lá bài được viết các bài thơ cổ của Nhật và các lá bài có hình ảnh tương ứng với các bài thơ đó, người chơi phải tìm ra trong số đó các lá bài có hình ảnh tương ứng với lá bài có bài thơ được đọc lên.

Lễ phục của Nhật, Haori Hakama

Nếu mặc cả bộ Haori và Hakama thì đó là bộ lễ phục. Về cơ bản đây là lễ phục cho nam giới. Haori Hakama có gắn huy hiệu riêng của mỗi gia tộc trên ngực áo bên trái phải của Haori là lễ phục có hình thức cao nhất, giống như tuxedo hay tailcoat (áo vest đuôi tôm). Thường được mặc tại những nghi lễ trang trọng như lễ thành nhân, lễ tốt nghiệp hoặc tân lang, tân nương trong lễ thành hôn. Nếu không gắn huy hiệu riêng của mỗi gia tộc thì được sử dụng trong các bữa tiệc hoặc lễ thành hôn của bạn bè.