Nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima hiện nay như thế nào? 5 điều tổng kết sau khi thăm quan tại đây

Khu vực xung quanh nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima hiện nay như thế nào?

Chúng tôi muốn tìm hiểu thêm về tình hình hiện nay của Fukushima.

Anh Cole và anh Frank đã đến 1 khu vực khác sau khi thăm quan nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima.

①: Phòng khám nha khoa Toyoshima　②: Odaka Worker's Base

Ở khu vực xung quanh nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima hiện nay vẫn có khu vực vẫn còn chỉ thị lánh nạn như trên bản đồ.

Trong bài viết này, chúng tôi đã đến “Phòng khám nha khoa Toyoshima”, “Odaka Worker's Base” là 2 địa điểm nằm trong phạm vi 20km từ nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima. Cả 2 nơi đều có chỉ thị lánh nạn sau sự cố xảy ra nhưng đã được dỡ bỏ, hiện nay đây là khu vực có thể sinh sống.

Mục lục:

1.Thị trấn Namie: Phòng khám nha khoa mở cửa lại sau 7,5 năm

2.Quận Odaka, thành phố Minamisoma: “Tiền tuyến” trong phạm vi 20km từ nhà máy điện nguyên tử

1.Thị trấn Namie: Phòng khám nha khoa mở cửa lại sau 7,5 năm

Khu vực ven biển tại thị trấn Namie. Nơi đây đã từng có làng mạc nhưng do thiệt hại bởi sóng thần nên hiện nay đây là khu đất bỏ không

Địa điểm chúng tôi đến trước tiên là thị trấn Namie.

Nơi gần nhất của thị trấn từ nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima theo đường thẳng khoảng 4km. Sau sự cố xảy ra, toàn bộ các khu vực trong thị trấn đều có chỉ thị lánh nạn.

Tháng 3/2017, chỉ thị lánh nạn đã được dỡ bỏ ở khu vực trung tâm thị trấn. Hiện nay có gần 900 người đã quay về đây.

Người chủ kinh doanh cửa hàng bách hoá tại thị trấn Namie cho chúng tôi biết “hiện nay ở đây còn thiếu các bệnh viện. Vì vậy tôi đã rất vui khi biết bệnh viện đã mở cửa trở lại”.

Một trong những bệnh viện đó là phòng khám nha khoa Toyoshima.

Di tản mặc nguyên trang phục phòng khám

Giám đốc phòng khám nha khoa Toyoshima - Bác sĩ Toyoshima Hiroshi.

Phòng khám này nằm cách nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima khoảng 9km. Đây là phòng khám quen thuộc với người dân địa phương đã 70 năm nay tại thị trấn Namie, nhưng vào tháng 3/2011, phòng khám bị buộc phải lánh nạn.

“Vào ngày hôm sau của ngày xảy ra trận động đất đó, chúng tôi đã được thông báo “hãy di tản ra ngoài phạm vi 10km”. Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ có thể quay trở lại sớm thôi….”

Chúng tôi đã rời đi mà không có cả thời gian để đóng gói hành lý. Chỉ thị lánh nạn đó đã kéo dài đến 6 năm.

Mở cửa lại sau 7,5 năm

Phòng khám nha khoa Toyoshima đã mở cửa trở lại

Trong khoảng thời gian này, ông Toyoshima đã tiếp tục làm việc tại phòng khám nha khoa ở Hokkaido nơi có người quen ở đó. Cuối cùng vào năm 2017 khi chỉ thị lánh nạn được dỡ bỏ, thị trấn Namie có trao đổi về việc mở cửa lại phòng khám. “Tôi đã rất phấn chấn. Vậy là tôi lại có thể làm việc trở lại tại Namie”.

Vào tháng 8/2018, phòng khám nha khoa Toyoshima đã mở cửa trở lại tại thị trấn Namie sau 7,5 năm. Anh Cole đã hỏi “những người đến khám có thay đổi so với trước đây không?”.

“Cũng có những khách thường xuyên đến khám từ ngày xưa và cũng có cả những khách mới. “thật tuyệt vì phòng khám đã mở cửa trở lại”, “thật tuyệt khi có phòng khám nha khoa ở gần đây”,...quả thật tôi đã rất vui khi nghe điều đó”.

Phòng khám trở thành nơi mà khi người dân cảm thấy bất an về sức khoẻ thì có thể đến bất cứ lúc nào. “Một điều rõ ràng là việc có một phòng khám ở trong phạm vi có thể đi bộ đến từ nhà thật là quan trọng” (ông Toyoshima cho biết).

Phòng khám nha khoa nơi người đến khám có thể hỏi cả những điều hiện đang lo lắng

Trước khi xảy ra trận động đất thì số lượng khách đến đây mỗi ngày khoảng 30 ~ 40 người, hiện nay có khoảng 10 người. Nhưng ông Toyoshima nói rằng bù lại ông có thể có thêm thời gian cho từng người một. “Cũng có cả những người chỉ nói chuyện phiếm rồi về trong 30 phút”, ông Toyoshima cười tươi.

“Nhưng điều đó cũng không sao. Không chỉ đau răng mà còn cả những bất an, lo lắng trong cuộc sống….Những người đến khám sẽ được an tâm hơn qua câu chuyện trao đổi. Tôi cho rằng điều quan trọng là trò chuyện, đối diện với các bệnh nhân hơn là chữa bệnh”.

Phòng khám nha khoa Toyoshima giúp thư giãn cả tâm hồn. Thị trấn Namie đang dần hình thành nên cộng đồng có thể cảm nhận được sự ấm áp của con người.

Ông Toyoshima đã nói như thế này về việc phục hồi lại thị trấn bắt đầu từ đây. “Điều cần thiết không phải chỉ là việc khôi phục lại thị trấn từ trước cho đến nay mà là việc xây dựng một thị trấn mới. Tôi nghĩ là phải tạo ra một con đường khác cho các thị trấn như Namie nơi bị thiệt hại, ví dụ như trở thành một thị trấn mẫu về phòng chống thiên tai chẳng hạn.”

2.Quận Odaka, thành phố Minamisoma: “Tiền tuyến” trong vòng 20km từ nhà máy điện nguyên tử

Odaka Worker's Base

Xây dựng thị trấn mới tại nơi xảy ra thiên tai. Đó là quận Odaka, thành phố Minamisoma, nằm trong vòng 20km từ nhà máy điện nguyên tử.

Quận Odaka cũng giống thị trấn Namie đã phải di tản bởi chỉ thị lánh nạn nhưng được dỡ bỏ năm 2016. Hiện nay, thị trấn này đã ra đời loại hình mới là “Odaka Worker's Base”.

Khi bước vào trong, các bạn sẽ thấy bậc thang lớn ngay giữa không gian rộng lớn.

Thật ra đây là không gian làm việc chung, có thể vừa ngồi trên các bậc thang vừa làm việc. Nơi này được xây dựng mới để kêu gọi các nhà khởi nghiệp nhằm xây dựng dịch vụ mới trong khu vực này.

Cộng đồng mới được ra đời tại Odaka

Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Wada Tomoyuki, trưởng đại diện của Odaka Worker's Base. Ông sinh ra tại quận Odaka. Sau chỉ thị lánh nạn, ông đã tạm thời di tản đến nơi khác nhưng ông muốn làm gì đó cho thị trấn này nên đã quay về Odaka và khởi nghiệp tại đây.

“So với trước đây thì số lượng người dân và cửa hàng cũng ít hơn, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ Odaka không có gì cả. Nhưng ở đây cũng là đại dương xanh. Bởi vì ở đây có rất nhiều cơ hội kinh doanh, có thể nói đây chính là tiền tuyến duy nhất tại Nhật có thể khởi đầu mọi thứ trong thời gian tới”. Ông nói bằng một giọng trầm, mềm mại nhưng đầy năng lượng.

Ông Wada đã tạo dựng “Odaka Worker's Base” vào năm 2014, ở đây không chỉ có không gian làm việc chung mà còn cả những địa điểm cần thiết cho thị trấn như nhà hàng, siêu thị tạm thời,...Những địa điểm này không chỉ tuyển dụng người dân địa phương làm việc mà còn tạo ra một cộng đồng mới.

Một trong những hoạt động mà Odaka Worker's Base hiện đang thực hiện là “HARIO Lampwork Factory Odaka” nằm bên trong toà nhà này. Đây là nơi tiến hành sản xuất và kinh doanh các sản phẩm từ thuỷ tinh.

Những người làm việc tại đây là phụ nữ địa phương. Có 4 nhân viên và tất cả họ đều bắt đầu từ mức độ chưa có kinh nghiệm.

Các bạn có thể nhìn thấy cảnh chế tác qua lớp kính từ bên ngoài.

Ông Wada nói “hiện nay do sự già hoá dân số ngày càng tăng nhanh nên cho dù đi bộ trên đường, bạn cũng thấy rất ít người. Nhưng các bạn có thể nhìn thấy hình ảnh những người phụ nữ đang làm việc. Tôi nghĩ rằng nhờ đó mà bầu không khí trong thị trấn cũng dần thay đổi”. Ông cũng nói rằng có nhiều người sinh sống tại khu vực này đã đến đây thăm quan, điều đó tạo ra sự giao lưu với mọi người.

Một thị trấn mới được bắt đầu từ đây

Tại quận Odaka cũng đã khai trương siêu thị mới “Odaka Store” vào tháng 12/2018

Hiện nay khi chỉ thị lánh nạn đã được dỡ bỏ thì quận Odaka đã thu hút khoảng 3,100 người quay trở về.

“Hiện nay, những người đang sinh sống tại quận Odaka là những người đã tự chọn việc quay về. Không có ai bị bắt, miễn cưỡng sinh sống tại đây” (ông Wada cho hay).

Thêm vào đó, có rất nhiều người từ khắp nơi trên cả nước bị lôi cuốn bởi ý tưởng của ông Wada và của khu vực này. Hiện nay, ông cũng đang xây dựng hệ thống tiếp nhận và hỗ trợ những người muốn khởi nghiệp nhằm “xây dựng, tạo lập kinh doanh tại quận Odaka”.

Ông đã kết nối những câu chuyện này.

“Tôi nghĩ rằng không cần bắt đầu cái gì đó ở quy mô lớn. Chúng ta cần tạo ra và kích hoạt nhiều cộng đồng nhỏ với sự liên kết của tất cả mọi người. Như vậy sẽ tạo ra công việc mới. Nếu cứ tiếp tục theo chu trình như vậy thì sẽ tạo nên màu sắc cho thị trấn mới”.

Mọi người đã quay trở về nơi đã từng không còn ai, mô hình kinh doanh mới và cộng đồng được tạo ra và đang dần phát triển.

Vượt qua thời gian 1000 năm

Anh Cole và Frank sau hành trình đến Fukushima đã đến thăm ngôi chùa cổ nằm ở quận Odaka.

Đây là ngôi chùa Daihisan Jitokuji. Ở đây có bức tượng Phật bằng đá “Daihisan” được đặt tại đây từ 1000 năm trước.

Có 8 bức tượng Phật được chạm khắc lên bức tường đá có chiều cao 5.5m và bề ngang 15m. Chúng tôi cũng không hiểu rõ lý do và người đã chạm khắc nên các bức tượng này.

Chúng tôi chỉ biết rằng từ cách đây hơn 1000 năm nơi đây đã tập trung tín ngưỡng của những người dân sinh sống ở vùng đất này.

Gần bức tượng đá còn có cây tuyết tùng khổng lồ cao hơn 45m. Cây tuyết tùng này cũng có tuổi đời đến 1000 năm.

Các bức tượng Phật bằng đá và cây tuyết tùng khổng lồ đều tập trung tín ngưỡng của mảnh đất này từ rất lâu đời và luôn bảo vệ cho người dân nơi đây.
Và lẽ dĩ nhiên là ngay cả sau khi xảy ra trận động đất và sự cố tại nhà máy điện nguyên tử ở Fukushima nữa.

Nhà máy điện nguyên tử số 1 Fukushima và thị trấn xung quanh đó.

Chúng tôi đi bộ và khám phá ra được rất nhiều điều. Bằng cách quan sát, chúng tôi lại muốn tìm hiểu thêm nhiều hơn nữa.

Ngắm nhìn hoàng hôn khi trở về, anh Cole đã nói.

“Tôi đã không biết Fukushima là nơi đẹp như thế này. Tôi rất xúc động với vẻ đẹp của thiên nhiên Fukushima trong chuyến đi lần này. Nó gợi tôi nhớ về quê hương tôi ở 1 vùng nông thôn”.

Fukushima giống như quê hương của mỗi người. Những bất an, những nỗi sợ mơ hồ trước khi đến đây bỗng nhiên biến mất từ lúc nào.

Phong cảnh tươi đẹp này được hình thành trong cả thời gian dài, và vẫn liên tục bảo vệ cho cuộc sống của người dân nơi đây. Ở đây có cả những điều không thay đổi và cả những điều sẽ thay đổi cùng tồn tại, hoà lẫn vào nhau, tạo nên một câu chuyện mới từ Fukushima.

Photos by Shiho Kito
In cooperation with Công ty điện lực Tokyo, phòng khám nha khoa Tomoshima, Odaka Worker's Base
Sponsored by Bộ kinh tế công thương