บริจาคเงินแถมได้ของกลับมา กับระบบภาษีสนับสนุนท้องถิ่น Furusato nozei

บริจาคเงินแถมได้ของกลับมา ด้วยภาษีสนับสนุนบ้านเกิด Furusato nozei

สำหรับคนที่อาศัยและทำงานอยู่ในประเทศญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นคนญี่ปุ่นเองหรือคนต่างชาติก็ต้องเสียภาษีเงินได้ (Shotokuzei : 所得税) ซึ่งจะถูกแบ่งไปเป็นงบประมาณด้านต่างๆ ตามแต่นโยบายรัฐ แต่ก็อาจจะไปกระจุกตัวอยู่กับโครงการหรือเมืองไหนซักเมือง โดยไปไม่ถึงต่างจังหวัดหรือชนบทบ้านเกิดของตัวเอง งั้นเรามาเลือกเมืองที่อยากส่งภาษีไปให้เลยดีกว่า แถมยังได้ของตอบแทนกลับมาอีก!

อันที่จริงของญี่ปุ่นมีระบบภาษีบำรุงท้องถิ่น (Juuminzei : 住民税) อยู่แล้ว คืออาศัยอยู่เมืองไหนก็ต้องจ่ายภาษีให้เมืองนั้น แต่ตอนนี้คนในชนบทน้อยลง เหตุผลคือย้ายไปทำงานในเมืองใหญ่ และประชากรที่เป็นผู้สูงอายุก็ล้มหายตายจากไปเรื่อยๆ เพราะงั้นเมืองไหนคนน้อย ภาษีบำรุงท้องถิ่นก็น้อยตามไปด้วย

ทางภาครัฐเลยเสนอระบบที่เรียกว่า ภาษีสนับสนุนบ้านเกิด ฟุรุซาโตะโนเซ (Furusato nozei : ふるさと納税) ให้เราสามารถเลือกเมืองที่ต้องการบริจาคเงินได้ เพื่อให้ปลายทางนำไปพัฒนาและฟื้นฟูท้องถิ่น

ระบบของภาษีสนับสนุนบ้านเกิด ฟุรุซาโตะโนเซ

ปูยักษ์ ของตอบแทนจากเมืองอิซุมิซาโนะ จังหวัดโอซาก้า (ปี 2020)

ฟุรุซาโตะโนเซ ถ้าพูดให้ง่ายจะเรียกว่าเป็นระบบจ่ายภาษีล่วงหน้าก็ได้ โดยคำนวณจากรายได้ของปีนี้คร่าวๆ เพื่อดูจำนวนภาษีที่เราจะต้องจ่ายในรอบปีถัดไป เช่น คำนวณแล้วเราต้องจ่ายภาษีปีหน้าประมาณ 30,000 กว่าเยน เราก็เอา 30,000 เยนนั้นไปเลือกบริจาคให้กับเมืองที่เราชอบ เมืองที่กำลังเดือดร้อน ฯลฯ สำหรับคนญี่ปุ่นก็อาจจะเลือกเมืองบ้านเกิดของตัวเอง (ฟุรุซาโตะ แปลว่า บ้านเกิด)

แต่ละเมืองจะเลือกเอาของดีของดังสินค้าโอท็อปประจำเมืองมาให้เป็นของตอบแทนขึ้นอยู่กับจำนวนเงิน สมมติเช่นเมือง A ถ้าบริจาค 10,000 เยนจะขอส่งน้ำส้มคั้นแบรนด์ประจำเมืองให้ 1 ชุด บริจาค 20,000 เยนจะส่งน้ำส้มคั้น 1 ชุดพร้อมส้มสด 1 กิโลกรัม ฯลฯ ของตอบแทนทั้งหลายก็เป็นเหมือนสิ่งดึงดูดให้คนเลือกบริจาคให้กับเมืองตัวเอง อย่างเมืองอิซุมิซาโนะในโอซาก้าที่มีปูเป็นของตอบแทน แต่บางคนก็อาจจะคิดแค่ว่าอยากบริจาคให้เมืองบ้านเกิดหรือเมืองที่ตัวเองชอบแค่นั้น ของตอบแทนจะเป็นอะไรก็ไม่สำคัญอย่างงี้ก็มี

เราสามารถเลือกได้ด้วยว่าอยากให้เอาเงินนี้ไปใช้กับส่วนไหน เช่น เอาไปช่วยเหลือด้านสาธารณสุข ด้านพัฒนาภูมิทัศน์ ด้านสวัสดิการผู้สูงอายุ ด้านป้องกันภัยพิบัติ หรือมอบให้ทางเมืองจัดการเองได้อิสระ

เงิน 30,000 เยนที่เราจ่ายไปในครั้งนี้ หลังหักค่าธรรมเนียม 2,000 เยน จะถูกนำไปหักลบกับภาษีที่เราต้องจ่ายในรอบปีถัดไป เท่ากับว่าเราได้ของอร่อยจากเมืองต่างๆ ทั้งหมดโดยจ่ายแค่ 2,000 เยนเท่านั้นเอง พอเทียบกับของตอบแทนที่ได้รับก็ถือว่าคุ้ม

ขั้นตอนการใช้งานระบบบริจาคฟุรุซาโตะโนเซ

ขั้นตอนคร่าวๆ ของการบริจาคฟุรุซาโตะโนเซมีดังนี้

1. เข้าเว็บไซต์บริการฟุรุซาโตะโนเซ ↓ 2. เลือกท้องถิ่นที่ต้องการบริจาค ↓ 3. บริจาค ↓ 4. รับของตอบแทน ↓ 5. รับใบเสร็จการบริจาคจากท้องถิ่น นำไปทำเรื่องยื่นภาษีประจำปี ↓ 6. รับลดหย่อนภาษี

ที่ต้องระวังคือมีกำหนดจำนวนเงินสูงสุดที่จะได้รับลดหย่อนภาษี ไม่ได้หมายความว่าบริจาคเป็นล้านก็จะลดหย่อนได้ทั้งล้าน จากเว็บไซต์ของกระทรวงกิจการสื่อสารภายในจะมีบอกรายละเอียดคร่าวๆ หรือไม่ก็ดูจากเว็บไซต์สำหรับรับบริจาคของแต่ละหน่วยงานท้องถิ่นก็ได้

ในเว็บไซต์หน่วยงานท้องถิ่นหรือเว็บรวมฟุรุซาโตะโนเซจะมีให้คำนวณภาษีคร่าวๆ ก่อนด้วย จะได้เลือกบริจาคได้ตามจำนวนภาษี จ่ายด้วยบัตรเครดิตก็ได้

Photo by Pixta

การเลือกบริจาคไม่จำกัดจำนวนเมือง ตัวอย่าง ถ้าจำนวนภาษีที่ทำเรื่องลดหย่อนได้คือ 80,000 เยน เราก็เลือกบริจาคให้เมืองโฮคุเอ จังหวัดทตโตริ 60,000 เยน และเมืองยามากาตะ จังหวัดยามากาตะอีก 20,000 เยน ส่วนของตอบแทนก็คือปูยักษ์มัตสึบะ ของดังจากทตโตริ และ เชอร์รี่ซาโตนิชิคิ ของดังจากยามากาตะ (ของปี 2020)

หลังจากได้รับของตอบแทนหรือใบเสร็จจากหน่วยงานที่บริจาคแล้วก็นำไปทำเรื่องยื่นภาษีประจำปีตามปกติ ส่วนใหญ่จะอยู่ช่วงเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคมของทุกปี โดยกรอกจำนวนรายได้และเงินบริจาคที่รับ-จ่ายระหว่างเดือนมกราคม-ธันวาคมของปีก่อนหน้า

ยื่นเรื่องลดหย่อนภาษีง่ายๆ ด้วย One-stop exception

วิธีการถึงจะดูแล้วไม่ยุ่งยากเท่าไหร่ แต่ก็มีหลายขั้นตอนอยู่ หลังๆ มาเลยมีข้อยกเว้น One-stop exception (ワンストップ特例) ไม่ต้องยื่นเรื่องขอลดหย่อนภาษีสำหรับผู้บริจาคที่เข้าเกณฑ์ทั้ง 2 ข้อดังนี้

1. คนที่ไม่ต้องทำเรื่องยื่นภาษีเงินได้เองในปีที่บริจาคฟุรุซาโตะโนเซ
2. คนที่บริจาคฟุรุซาโตะโนเซไม่เกิน 5 ที่ใน 1 ปี

ขั้นตอนสำหรับคนที่เข้าเกณฑ์นี้คือ

กรอกข้อมูลในใบ 寄付金税額控除に係る申告特例申請書 ที่ได้จากหน่วยงานท้องถิ่น (ตอนบริจาคจะมีช่องให้เลือกว่าต้องการใบนี้หรือไม่)

ถ้าทางนู้นไม่ได้ส่งใบมาให้ก็สามารถโหลดได้จากเว็บของกระทรวงกิจการสื่อสารภายใน

ส่งใบที่กรอกข้อมูลแล้วพร้อมแนบสำเนาเอกสารยืนยันตัวตน (เช่น บัตรมายนัมเบอร์) ส่งไปให้หน่วยงานท้องถิ่นที่บริจาค

ทางหน่วยงานจะตัดส่วนท้ายของใบกลับมาให้เราเป็นการแจ้งว่าได้รับเอกสารของเราเรียบร้อยแล้ว

เว็บรวมฟุรุซาโตะโนเซ

ระบบฟุรุซาโตะโนเซเริ่มใช้มาตั้งแต่ปี 2008 ตอนนี้เลยมีเว็บไซต์ที่รวบรวมหน่วยงานท้องถิ่นที่เราสามารถใช้บริการได้ง่ายเพิ่มขึ้นหลายเว็บ บางทีก็มีเว็บปลอมด้วย ครั้งนี้เราขอแนะนำเว็บไซต์ที่น่าเชื่อถือและไว้ใจได้ 5 เว็บไซต์มาให้เลือก

RAKUTEN Furusato Nozei

ภาพประกอบจาก RAKUTEN Furusato Nozei

ข้อดีที่สุดของ RAKUTEN Furusato Nozei (楽天ふるさと納税) คือถ้าเราเป็นสมาชิกของ Rakuten อยู่แล้ว ไม่ว่าจะด้วยบัตรเครดิต Rakuten Card โทรศัพท์มือถือ Rakuten Mobile หรืออะไรก็ตาม จะได้แต้ม Rakuten Point เพิ่มตามจำนวนบริการของ Rakuten ที่เราใช้ ถ้ารวมแคมเปญพิเศษอื่นๆ เข้าไปอีกก็มีสิทธิ์ได้สูงสุดถึง 30% ของราคาที่จ่ายไป

มีหน่วยงานท้องถิ่นให้เลือกมากกว่า 1,000 แห่ง ถือเป็นเว็บรวมฟุรุซาโตะโนเซที่มีคนใช้งานเยอะเป็นอันดับต้นๆ

RAKUTEN Furusato Nozei

Furunavi

ภาพประกอบจาก ふるさと納税「ふるなび」

Furunavi (ふるなび) เป็นเว็บไซต์รวมฟุุซาโตะโนเซเจ้าแรกที่มีส่วนช่วยโปรโมตโครงการนี้ด้วย ข้อดีคือแคมเปญแจกบัตรของขวัญมูลค่า 1% ของยอดเงินที่จ่าย บางช่วงจะมีโปรโมชั่นเพิ่มเป็น 5% ด้วย

ประเภทของตอบแทนก็หลากหลาย นอกจากประเภทอาหารแล้วยังมีข้าวของเครื่องใช้ อุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน เครื่องดูดฝุ่น ฯลฯ

Furunavi

Satofuru

ภาพประกอบจาก Satofuru

Satofuru (さとふる) เป็นของบริษัทมือถือ Softbank มีแบบเป็นแอปพลิเคชันด้วย ข้อดีคือบริการจัดส่งผ่านระบบของตัวเอง จึงส่งของตอบแทนมาถึงเราได้อย่างรวดเร็ว ใช้งานง่าย เหมาะสำหรับคนที่เพิ่งเคยลองใช้ฟุรุซาโตะโนเซ

Satofuru

au Pay Furusato Nozei

ภาพประกอบจาก au Pay Furusato Nozei

au Pay Furusato Nozei (au Pay ふるさと納税) เหมาะสำหรับคนที่ใช้มือถือของ au อยู่แล้ว ล็อกอินเข้าระบบด้วยแอคเคาต์ที่มีอยู่ได้ทันที สามารถรับแต้มสะสม Ponta point หรือจะเอาแต้มมาจ่ายแทนก็ได้

เว็บไซต์ au Pay Furusato Nozei มีเปิดโครงการพิเศษสำหรับให้บริจาคช่วยเหลือเมืองที่ได้รับผลกระทบจากภัยธรรมชาติ (災害支援寄附) โดยจะส่งตรงถึงหน่วยงานได้เร็วกว่า แต่การบริจาคผ่านโครงการนี้จะไม่มีของตอบแทนให้

au Pay Furusato Nozei

Furusato Honpo

Furusato Honpo (ふるさと本舖) เด่นตรงของตอบแทนประเภทอาหาร และมีหน่วยงานท้องถิ่นที่หาจากเว็บอื่นไม่ได้อยู่เยอะ เช่น ไข่เท็นมิจากจังหวัดทตโตริที่ปกติแทบจะหาซื้อไม่ได้ แต่เราสามารถเลือกใช้เป็นฟุรุซาโตะโนเซได้จากเว็บ Furusato Honpo

Furusato Honpo

สารพัดของตอบแทนแสนคุ้ม

ของตอบแทนจากหน่วยงานท้องถิ่นต่างๆ จะมีทั้งของกิน อาหารทะเล ผลไม้ ไปจนถึงสินค้าศิลปหัตถกรรมท้องถิ่น มาดูตัวอย่างของที่เราเคยได้รับหน่อยดีกว่า

เมื่อปี 2016 เมืองริคุเซ็นทาคาตะ จังหวัดมิยากิเลือกโชยุ คิเซคิโนะฮิชิโอะ เป็นของตอบแทนให้ผู้บริจาค

เมืองริคุเซ็นทาคาตะเป็นหนึ่งในเขตที่ได้รับความเสียหายจากภัยแผ่นดินไหวใหญ่ญี่ปุ่นตะวันออก โรงหมักโชยุก็ถูกคลื่นสึนามิพัดเสียหาย แต่ก็โชคดีเหลือเชื่อที่ได้เจอกับเชื้อจุลินทรีย์หมักโชยุที่เคยใช้ก่อนเกิดเหตุ เลยนำมาผลิตโชยุได้อีกครั้ง

พอได้อ่านเรื่องราวความเป็นมาและดีไซน์ตัวอักษรบนขวดโชยุที่ส่งมาถึงบ้านก็ทำเอาประทับใจไม่รู้ลืม

ถัดมาคือน้ำส้มจากจังหวัดเอฮิเมะ ครั้งนี้มาพร้อมจดหมายขอบคุณจากชาวสวนเองด้วย น้ำส้มรสเข้มข้นต่างจากที่วางขายอยู่ทั่วไปมาก

ช่วยเหลือท้องถิ่นด้วยภาษีสนับสนุนท้องถิ่น ฟุรุซาโตะโนเซ

ด้วยการบริจาคนี้ก็เป็นโอกาสดีที่เราจะได้ลองเนื้อวัววากิวคุณภาพดี อาหารท้องถิ่นที่หาซื้อเองได้ยาก ผลไม้อร่อย ไปจนถึงบัตรกำนัลที่พักที่เป็นของตอบแทน แต่เหนืออื่นใดคือเงินภาษีนั้นจะถูกนำไปใช้ทำประโยชน์ให้แก่ท้องถิ่น ไม่ว่าจะพัฒนาระบบสาธรณูปโภคหรือฟื้นฟูเมืองจากภัยพิบัติ ถ้าสนใจก็ลองเข้าไปดูตามเว็บไซต์ได้ค่ะ

เว็บไซต์รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับฟุรุซาโตะโนเซของกระทรวงกิจการสื่อสารภายใน : https://www.soumu.go.jp/main_sosiki/jichi_zeisei/czaisei/czaisei_seido/080430_2_kojin.html (ภาษาญี่ปุ่น)