วันนี้ของฟุกุชิมะ ทัวร์ 2 วัน 1 คืนรอบพื้นที่ประสบภัยพิบัติ (Fukushima)

เยี่ยมชมฟุกุชิมะ (Fukujima) เพื่อดูสถานการณ์ปัจจุบัน

วันที่ 11 มีนาคม 2011 พื้นที่ชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกที่เรียกว่าฮามาโดริ (Hamadori) ในฟุกุชิมะ ถูกภัยพิบัติ 3 อย่างโจมตี นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่ประสบกับภัยพิบัติซ้ำซ้อนทั้งแผ่นดินไหวขนาด 9.0 ริกเตอร์ สึนามิ และโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ฟุกุชิมะไดอิจิระเบิด

ไม่เพียงแค่บ้านเรือนจะพังทลายจากแผ่นดินไหวและถูกคลื่นสึนามิซัดถล่ม แต่ยังพรากชีวิตผู้คนจำนวนมาก ทำให้ผู้คนนับหมื่นจำต้องอพยพจากบ้านเป็นเวลานานเนื่องจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ระเบิด หลังได้รับภัยพิบัตินี้ ญี่ปุ่นก็ยังคงอยู่ในขั้นตอนทบทวนมาตรการการฟื้นฟูช่วยเหลือและการป้องกันภัยพิบัติจากธรรมชาติ

ผลจากความพยายามของผู้คนมากมายในการขจัดการปนเปื้อนและสร้างเมืองขึ้นใหม่ ปัจจุบันในปี 2020 หลายพื้นที่ได้รับการยืนยันความปลอดภัยแล้ว และผู้คนทั่วไปสามารถมาเยือนได้

แต่ยังมีความท้าทายอีกมาก กล่าวกันว่าแม้ว่ารัฐบาล จังหวัด และหน่วยงานท้องถิ่นจะให้การช่วยเหลือพื้นที่นี้อย่างต่อเนื่อง แต่คงใช้เวลาอีกหลายสิบปีกว่าการฟื้นฟูจะสมบูรณ์

การได้เยือนฮามาโดริ จังหวัดฟุกุชิมะด้วยตัวเองอย่างในครั้งนี้ อาจจะเป็นโอกาสที่เราจะได้รับรู้ถึงภัยพิบัติ เรียนรู้ถึงวิธีรับมือ และเป็นส่วนหนึ่งในการฟื้นฟูสร้างชุมชนขึ้นใหม่ก็เป็นได้

ทัวร์ฟุกุชิมะ 2 วัน 1 คืนกับ Japan Wonder Travel

Japan Wonder Travel เป็นบริษัทที่จัดทัวร์เยือนพื้นที่ภัยพิบัติในฟุกุชิมะ ผู้เข้าร่วมจะไปเยี่ยมชมศูนย์ข้อมูลและเมืองที่ชาวบ้านต้องอพยพหนีภัย ฟังเรื่องราวจากผู้คนที่รักในท้องถิ่นโดยตรงและเรียนรู้เกี่ยวกับการฟื้นฟูฟุกุชิมะและปัญหาต่างๆ ที่เผชิญอยู่

ดูรายละเอียดได้จากลิงค์ด้านล่าง

ทัวร์ 2 วัน 1 คืนในพื้นที่ประสบภัยฟุกุชิมะ

บทความนี้บรรณาธิการภาคภาษาอังกฤษชาวอเมริกาของ MATCHA ผู้เคยไปเยือนจังหวัดฟุกุชิมะมาแล้วถึง 3 ครั้งตั้งแต่มาอาศัยที่ญี่ปุ่น จะมาแบ่งปันประสบการณ์และสิ่งที่พบเห็นตลอด 2 วัน 1 คืนนี้

สถานที่และคนท้องถิ่นที่จะได้พบอาจมีการเปลี่ยนแปลงแล้วแต่วันที่ไป

วันที่ 1: เดินทางสู่จังหวัดฟุกุชิมะ

รถทัวร์ออกเดินทางจากสถานีโตเกียว สถานที่นัดพบในตอนเช้าพร้อมไกด์ผู้ที่พูดภาษาอังกฤษได้อย่างดี การเดินทางจากโตเกียวไปยังจุดหมายแรกในฟุกุชิมะใช้เวลาเดินทางราว 3 ชั่วโมงรวมเวลาหยุดพักรถ

ระหว่างอยู่ในรถ ไกด์ได้อธิบายถึงภัยพิบัติ 3 อย่างที่เกิดขึ้นที่ฟุกุชิมะในปี 2011 รวมถึงสภาพการขจัดการปนเปื้อนและการฟื้นฟูในปัจจุบัน

ในรถบัสมีการแจกเครื่องตรวจรังสี (Geiger counter) แก่ผู้เข้าร่วมทุกคน

สถานที่เข้าเยี่ยมชมในทัวร์เคยเป็นจุดที่มีคำสั่งอพยพมาก่อน ปัจจุบันได้รับการรับรองความปลอดภัยแล้ว ระหว่างการเยี่ยมชมสามารถใช้เครื่องตรวจรังสีวัดปริมาณรังสีดูได้

พิพิธภัณฑ์การรื้อถอนโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ของบริษัทเท็ปโก (TEPCO Decommissioning Archive Center)

จุดหมายแรกคือ TEPCO Decommissioning Archive Center ในเมืองโทมิโอกะ (Tomioka) เมืองที่มีคำสั่งให้อพยพออกเนื่องจากโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ระเบิด แต่ในปี 2017 ได้ยกเลิกคำสั่งอพยพในหลายส่วนแล้ว

ในพิพิธภัณฑ์คุณสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับสถานการณ์ที่เชื้อเพลิงนิวเคลียร์เกิดปรากฏการณ์หลอมละลาย (nuclear meltdown) และรายละเอียดการรื้อถอนที่ดำเนินอยู่ในปัจจุบันผ่านวิดีโอและเอกสารต่างๆ เอกสารมีทั้งภาษาอังกฤษและญี่ปุ่น

พิพิธภัณฑ์การรื้อถอน TEPCO

3-58 Chuo, Tomioka-cho, Futaba-gun, Fukushima 979-1112

ศูนย์การค้าซากุระมอลล์ (Sakura Mall) ที่เมืองโทมิโอกะ

ถัดจากชมพิพิธภัณฑ์ เรามาทานอาหารกลางวันที่ Sakura Mall ศูนย์การค้าแห่งเดียวของเมืองโทมิโอกะ ภายในมีศูนย์อาหารกว้างขวางมาก เวลาทำการคือ 11:00 - 19:00 น.

ซากุระ มอลล์ โทมิโอกะ

416 Kobama Chuo เมือง Tomioka เขต Futaba จังหวัด Fukushima 979-1111

เดินทางเข้าไปยังพื้นที่ควบคุมโดยรสบัส

รถบัสวิ่งผ่านพื้นที่ควบคุม (* 1) ไปตามทางหลวงหมายเลข 6 (* 2) วัดปริมาณรังสีจากในรถบัสได้ที่ 1.1 ไมโครไซต์ ซึ่งเป็นค่าที่ต่ำกว่า (* 3) ปริมาณรังสีที่ใช้ในการรักษาทางการแพทย์ เช่น เครื่องซีทีสแกนหน้าอก (CT Scan)

* 1 : พื้นที่ควบคุม (no-go zone) ... บริเวณที่มีปริมาณรังสีค่อนข้างสูงและขณะนี้ยังเป็นพื้นที่จำกัดการเข้าออก
* 2 : ทางหลวงหมายเลข 6 ... ถนนสายหลักที่เชื่อมระหว่างโตเกียวและเมืองเซ็นได
* 3 : อ้างอิงจากเว็บไซต์ทางการของสำนักงานคุ้มครองสิ่งแวดล้อมของสหรัฐอเมริกา (United States EPA) (ภาษาอังกฤษ) และเว็บไซต์ทางการของกระทรวงสิ่งแวดล้อมของญี่ปุ่น (Japanese Ministry of the Environment) (ภาษาญี่ปุ่น)

ศูนย์ข้อมูลสถานที่จัดเก็บข้อมูลชั่วคราว (Interim Storage Facility Information Center)

Interim Storage Facility Information Center แนะนำข้อมูลต่างๆ เช่น การจัดการความปลอดภัย ยังมีอาคารข้อมูลสถานที่จัดเก็บชั่วคราวในบริเวณใกล้เคียงด้วย เป็นอาคารจัดเก็บสิ่งต่างๆ เช่น ดินที่เกิดการปนเปื้อนจนถึงการกำจัดขั้นสุดท้าย โดยมีกำหนดใช้งาน 30 ปี แต่สถานที่กำจัดสุดท้ายยังไม่ได้กำหนด

ศูนย์ข้อมูลงานการจัดเก็บระดับกลาง

256 Koirino Mukaihata เมือง Okuma เขต Futaba จังหวัด Fukushima 979-130...

สำรวจเมืองโทมิโอกะกับผู้บรรยายในท้องถิ่น

หลังเดินทัศนศึกษา เราได้พบกับคุณวาตานาเบะซึ่งเกิดที่เมืองโทมิโอกะ แต่หลังแผ่นดินไหวเขาต้องย้ายที่อยู่ถึง 12 ครั้ง ปัจจุบันอาศัยอยู่กับครอบครัวที่เมืองโคริยามะ (Koriyama)

คุณวาตานาเบะกล่าวว่า เขาต้องการเป็นส่วนหนึ่งในการฟื้นฟูและอยากรักษาความสัมพันธ์กับบ้านเกิดไว้ จึงมาทำหน้าที่เป็นผู้บรรยายในเมืองโทมิโอกะ

เราไปรอบเมืองโทมิโอกะกับคุณวาตานาเบะ ภาพด้านบนเป็นถนนแนวต้นซากุระที่มีชื่อเสียง ปี 2017 ได้มีการจัดเทศกาลซากุระขึ้นอีกครั้ง และประดับแสงไฟให้ดอกซากุระยามค่ำคืน ทำให้เมืองคึกคักขึ้น

คุณวาตานาเบะได้พูดคุยถึงอดีต ปัจจุบัน และอนาคตของดินแดนนี้ เมื่อฟังเรื่องราวที่เต็มไปด้วยความมุ่งมั่นของคุณวาตานาเบะก็เหมือนได้รับกำลังใจ ทำให้รู้สึกอยากมาเยือนเมืองโทมิโอกะ

Naraha CANvas ผู้นำการฟื้นฟูในท้องถิ่น

หลังกล่าวคำอำลาคุณวาตานาเบะ เราได้ไปเยี่ยมชม Naraha CANvas (ต่อจากนี้เรียกว่า CANvas) เป็นอาคารศูนย์กลางการแลกเปลี่ยนของผู้คนในชุมชนเมืองนาราฮะ (Naraha) ก่อตั้งขึ้นในปี 2015 หลังการยกเลิกคำสั่งอพยพ

ด้านหลังอาคารมีเอ็งกาวะ (Engawa) เฉลียงไม้กระดานของบ้านญี่ปุ่นแบบดั้งเดิมจนดูเหมือนเป็นคฤหาสน์หลังใหญ่

ภายในอาคารมีบรรยากาศอบอุ่นพร้อมของประดับซึ่งตกแต่งโดยคนในท้องถิ่น ที่นี่จะมีการจัดกิจกรรมของเมือง ทำเวิร์คชอป และงานเลี้ยงเสมอ

ผ้าใบสำหรับห้องแลกเปลี่ยนของทุกคน

260 Nakaman, Oaza Kitada, Naraha-cho, Futaba-gun, ฟุกุชิมะ 979-0604

ศูนย์ฝึกอบรมแห่งชาติเจวิลเลจ (J-Village National Training Centre)

วันแรกเราพักที่ J Village ซึ่งเป็นศูนย์ฝึกอบรมขนาดใหญ่พร้อมโรงแรม ตั้งอยู่ในเมืองนาราฮะและเมืองฮิโรโนะ (Hirono)

ในการแข่งขันรักบี้เวิลด์คัพ 2019 ทีมชาติอาร์เจนตินาได้เข้าค่ายฝึกที่นี่ และยังเป็นจุดเริ่มต้นการวิ่งคบเพลิงในการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกที่โตเกียวในปี 2020ด้วย

โรงแรมมีพื้นที่พักผ่อนกว้างขวางและอาหารยังอร่อยมากด้วย (ภาพด้านบนเป็นเมนูอาหารค่ำมังสวิรัติ หากคุณมีข้อจำกัดเรื่องอาหารสามารถแจ้งทางโรงแรมตอนที่จองห้องพักได้)

เจ-วิลเลจ

8 Yamadaoka Utsukushimori, Naraha-cho, Futaba-gun, ฟุกุชิมะ 979-0513

วันที่ 2 : พบปะผู้คน พูดคุยเรื่องอนาคตของฟุกุชิมะ

ทัวร์เมืองนามิเอะ (Namie)

วันรุ่งขึ้น เราไปเยือนเมืองนามิเอะซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ได้ยกเลิกคำสั่งอพยพในเดือนมีนาคม 2017 โรงเรียนประถมอุเคโดะตั้งอยู่บนชายฝั่ง มีซากอาคารเรียนที่ถูกแผ่นดินไหวทิ้งไว้ให้เห็น

หลังประกาศเตือนสึนามิ เด็กๆ ชักชวนคุณครูให้อพยพจากโรงเรียนซึ่งเดิมถูกกำหนดเป็นสถานที่อพยพฉุกเฉิน ด้วยเหตุนี้ทุกคนจึงอพยพไปยังที่สูงใกล้เคียงได้อย่างปลอดภัย

จากนั้นเราได้ไปเยี่ยมชมรอบสถานี JR Namie ที่นี่กำลังดำเนินการรื้อถอนอาคารที่ได้รับความเสียหายจากภัยพิบัติอยู่ แต่ยังคงเหลือบ้านเรือนที่ได้รับผลจากแผ่นดินไหวบางส่วนอยู่

ปัจจุบันเดือนมกราคม 2020 รถไฟจากสถานีนามิเอะ (ด้านล่างขวาของรูปภาพด้านบน) ไปทางเซ็นไดได้เปิดวิ่งแล้ว แต่ยังไม่เชื่อมต่อกับสถานีโทมิโอกะที่ไปทางโตเกียว คาดว่าจะเปิดบริการทั้งเส้นทางได้ในเดือนมีนาคม 2020

เราทานอาหารกลางวันกันที่มาจิ-นามิ-มารุเช (Machi-nami-Maruche) อาคารร้านค้าชั่วคราวในเมืองนามิเอะ มีร้านอาหารญี่ปุ่นรสมือคุณแม่ ร้านยากิโซบะ และร้านคาเฟ่ตกแต่งสวยงาม รวมถึงร้านขายของที่ระลึกและสินค้าขึ้นชื่อของท้องถิ่นด้วย

เมือง / นามิ / Marushie

7-2 Kiyohashi Rokutanda, Namie-cho, Futaba-gun, ฟุกุชิมะ 979-1513

ชาวเมืองผู้เฝ้ามองอนาคตของฟุกุชิมะ

ตอนบ่ายเราได้พบกับชาวเมืองที่ให้มุมมองต่างๆ เกี่ยวกับปัจจุบันและอนาคตของฟุกุชิมะ

เช่น คุณโยชิซาวะ คนแรกที่เราพบนั้นเป็นผู้บริหารฟาร์มปศุสัตว์ที่อยู่ห่างจากโรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ฟุกุชิมะไดอิจิไม่เกิน 20 กม. หลังโรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ระเบิด 2 เดือน รัฐบาลมีคำสั่งให้กำจัดปศุสัตว์ แต่คุณโยชิซาวะปฏิเสธและดูแลวัวที่ถูกกัมมันตภาพรังสีต่อ

คุณโยชิซาวะทำงานเลี้ยงวัวมานานหลายสิบปี อยากให้การกระทำของตนเป็นโอกาสให้ผู้คนได้คิดเกี่ยวกับภัยพิบัติ โรงงานไฟฟ้านิวเคลียร์ระเบิด และการช่วยเหลือฟื้นฟู จึงจัดตั้งองค์กรนิติบุคคลทั่วไปขึ้น ปัจจุบันได้ทำกิจกรรมต่างๆ เช่น การสนับสนุนเกษตรกร เขาเป็นนักกิจกรรมที่กระตือรือร้นมาก

คุณอาราคาวะ คนสุดท้ายที่เราพบนั้นกลับมาที่เมืองนามิเอะในปี 2017 และประกอบอาชีพเพาะปลูกดอกไม้โดยปรารถนาให้เป็นเมืองสดใสที่เพื่อนและญาติพี่น้องกลับมาได้ ก่อนเกิดแผ่นดินไหวเขาทำงานด้านเกษตรกรรม แต่เปลี่ยนมาทำอาชีพนี้เพราะอยากให้เมืองนามิเอะที่ตอนนี้เปลี่ยนไปสิ้นเชิงได้กลับมาสดใสอีกครั้ง

ที่นี่เป็นผืนดินที่ไม่เหมาะกับการเพาะปลูกดอกไม้เนื่องจากการขจัดการปนเปื้อน (การขุดลอกชั้นดินที่ปนเปื้อนออก) แต่เขาเพาะปลูกด้วยความมุ่งมั่น เพื่อมอบดอกไลเซนทัส (Lisianthus) ที่สวยงามเป็นของขวัญแก่พวกเรา

เมื่อกล่าวคำอำลากับคุณอาราคาวะ ก็ถึงเวลาที่เราต้องกลับโตเกียวพร้อมช่อดอกไม้ที่ได้รับ

ข้อความจากฟุกุชิมะถึงทุกคน

ความรู้สึกของการมาเยี่ยมชมพื้นที่ประสบภัยพิบัติชายฝั่งทะเลฟุกุชิมะในครั้งนี้แตกต่างจากการท่องเที่ยวทั่วไป เป็นประสบการณ์ที่ยากจะลืมเลือน แม้ปริมาณรังสีจะกลับสู่ระดับที่ปลอดภัยและงานฟื้นฟูจะก้าวหน้าเมื่อเทียบกับในตอนแรกที่ประสบภัยพิบัติ แต่คงต้องใช้เวลากว่าการใช้ชีวิตในพื้นที่นี้จะกลับไปเป็นเหมือนก่อนเกิดภัยพิบัติ

ระหว่างทัวร์เราได้รับประสบการณ์มากมาย ทั้งความรู้สึกประหลาดใจและเศร้าใจ แต่ก็สัมผัสได้ถึงความหวัง ทิวทัศน์ของฟุกุชิมะจะตราตรึงอยู่ในใจเรา ทำให้เราอยากกลับมาเยี่ยมชมอีกครั้งอย่างแน่นอน

เชิญมาเยือนและสัมผัสกับฟุกุชิมะในปัจจุบันกันค่ะ

ทัวร์ 2 วัน 1 คืนในพื้นที่ประสบภัยพิบัติ ฟุกุชิมะ

In cooperation with Japan Wonder Travel, KNOT WORLD
Sponsored by the Ministry of Economy, Trade and Industry
Written by Jasmine Ortlieb