เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "โจยะโนะคาเนะ" เสียงระฆังไล่กิเลสคืนสิ้นปี

โจยะโนะคาเนะ เสียงระฆังไล่กิเลสคืนสิ้นปี

สิ่งก่อสร้างหนึ่งที่วัดญี่ปุ่นส่วนใหญ่มีคือหอระฆัง เดิมมีเอาไว้ตีเพื่อบอกเวลาเช้าเย็น และมีความเชื่อว่าเสียงกังวาลของระฆัง จะช่วยให้ผู้ได้ยินหลุดพ้นจากทุกข์ บรรลุสู่นิพพาน

หนึ่งในโอกาสที่จะได้ฟังเสียงระฆังคือคืนวันโอมิโซกะ คืนสิ้นปีวันที่ 31 ธันวาคมนั่นเอง ชาวญี่ปุ่นมีธรรมเนียมการไปวัดเพื่อไหว้ขอพรปีใหม่ ซึ่งนิยมไปกันตั้งแต่คืนวันที่ 31 ธันวาคม ทางวัดมักเปิดให้คนมาไหว้ตลอดคืน และมีธรรมเนียมที่เรียกว่า โจยะโนะคาเนะ (Joya no kane : 除夜の鐘)

除 มาจากคำว่า 除日 แปลว่าวันสุดท้ายของปีเก่า
夜 แปลว่า กลางคืน
เอามารวมกันเป็น 除夜 หมายถึง คืนวันสิ้นปี
鐘 แปลว่า ระฆัง

除夜の鐘 แปลว่า ระฆังของคืนวันสิ้นปี

เสียงระฆัง 108 ครั้ง

โจยะโนะคาเนะ คือการตีระฆังสิ้นปี ตามวัดจะตีระฆังทั้งหมด 108 ครั้ง โดยเริ่มตี 107 ครั้งภายในวันที่ 31 ธันวาคม แล้วก็ตีครั้งที่ 108 ในวันที่ 1 มกราคม วิธีนี้พบเห็นได้มาก แต่อันที่จริงก็ต่างกันไปแล้วแต่วัด บางแห่งอาจเริ่มต้นตีครั้งแรกตอนเปลี่ยนเป็นวันใหม่เวลา 0 นาฬิกาพอดีก็มี

เหตุผลที่ต้องตี 108 ครั้ง มีที่มาจากความเชื่อเรื่องกิเลส 108 ประการ เสียงตีระฆังแต่ละครั้งจะช่วยขับไล่กิเลสออกไปทีละอย่างจนหมด เพื่อให้ผู้คนได้เริ่มต้นปีใหม่ด้วยใจบริสุทธิ์

มาลองดูวิดีโอพร้อมฟังเสียงตีระฆังโจยะโนะคาเนะของวัดชิองอิน (Chion-in Temple) ในจังหวัดเกียวโตกัน

ปัจจุบันโอกาสที่จะได้ฟังเสียงระฆังเริ่มน้อยลงทุกที เพราะมีเสียงร้องทุกข์จากชาวบ้านในละแวกใกล้เคียงว่าเสียงระฆังสร้างความเดือดร้อนรำคาญ ไม่แน่ในอนาคตเสียงระฆังโจยะโนะคาเนะอาจจะหายสาบสูญจากญี่ปุ่นไปตลอดกาลก็เป็นได้

ถ้ามีโอกาสมาญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่ ขอแนะนำให้ลองไปร่วมสัมผัสบรรยากาศสิ้นปีแบบชาวญี่ปุ่นกันได้ที่วัดแถวที่พัก หรือถ้าอยากลองไปตามวัดชื่อดังในโตเกียวและละแวกใกล้เคียงก็ดูได้จากบทความด้านล่างนี้ บริษัทรถไฟแถวโตเกียวส่วนใหญ่จะเปิดให้บริการตลอดคืนเพื่อการนี้โดยเฉพาะเลยด้วย