สารานุกรมคำญี่ปุ่น「มาจิยะ」

มาจิยะ คืออะไรกันนะ?

มาจิยะ คือ อาคารที่รวมทั้งร้านค้าและที่อยู่อาศัยไว้ในแห่งเดียวกัน โดยตั้งเรียงรายติดกันหลายหลังตามถนนใหญ่ภายในเมือง

เนื่องจากเป็นร้านค้าด้วย ส่วนใหญ่จึงมักจะมีประตูเปิดกว้างตั้งอยู่ติดกับถนนซึ่งนับเป็นโครงสร้างที่เหมาะสมกับการค้าขายโดยทำให้ผู้คนสามารถเข้า-ออกได้สะดวกนั่นเอง

มาจิยะมักพบเห็นได้บ่อยตามพื้นที่ที่การค้าขายและศิลปหัตถกรรมเจริญรุ่งเรือง

※1……โดมะ : บริเวณตรงกลางระหว่างด้านในและด้านนอกบ้านที่เป็นดินแข็ง

ตามหลักสถาปัตยกรรมศาสตร์แล้วใช้ตัวอักษร「町屋 (มาจิยะ)」ก็จริง แต่บางครั้งก็ใช้ตัวอักษร「町家 (มาจิยะ)」※１เช่นกัน ถึงแม้จะไม่มีการแบ่งประเภทการใช้อย่างชัดเจน แต่ก็มีทฤษฎีกล่าวว่าในกรณีที่เน้นที่อยู่อาศัยเป็นหลักจะใช้ตัวอักษร「町家」แทน

※１「屋」หมายถึง "ร้าน",「家」หมายถึง "บ้าน"

นอกจากนี้ ในหนังสือที่เขียนขึ้นใน ยุคเฮอัน นั้นปรากฏคำว่ามาจิยะให้เห็นกันด้วย ทำให้เกิดข้อสันนิษฐานว่าคำนี้น่าจะมีประวัติความเป็นมายาวนานมากกว่า 1,200 ปีเลยทีเดียว

เอกลักษณ์ของเกียวมาจิยะ

มาจิยะพบเห็นได้ตามพื้นที่ต่างๆมากมาย แต่มาจิยะที่สร้างขึ้นในเกียวโตจะเรียกว่า「เกียวมาจิยะ」ซึ่งมีเอกลักษณ์แตกต่างจากมาจิยะแห่งอื่นๆ อย่างที่รู้กันว่าในเกียวโตมักจะพบเห็นการใช้ตัวอักษร「町家(บ้าน)」มากกว่า จึงสามารถพูดได้ว่าเกียวมาจิยะนั้นเน้นการตกแต่งพื้นที่สำหรับอยู่อาศัยให้สวยงามมากกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับพื้นที่อื่นๆ

เอกลักษณ์ของเกียวมาจิยะอยู่ที่「โครงสร้างไม้ที่ขัดกันเป็นตาราง」โดยจะติดไม้แท่งเรียวบางไว้ตามประตูและหน้าต่างทั้งแนวตั้งและแนวนอน นับเป็นเอกลักษณ์เด่นภายนอกเฉพาะของเกียวมาจิยะเลยทีเดียว และ「สึโบนิวะ」（※2）ก็เป็นการตกแต่งพื้นที่สไตล์รักธรรมชาติที่พลาดไม่ได้เช่นกัน

สึโบนิวะโดดเด่นในด้านการใช้ประโยชน์ได้จริง ทั้งลมถ่ายเทได้ดี แถมแสงแดดก็ยังส่องถึงอีกด้วย นอกจากนี้ เนื่องจากมาจิยะมีความแตกต่างกันด้านการสร้างอย่างพวกสึโบนิวะโดยขึ้นอยู่กับยุคสมัยที่สร้าง เราจึงสามารถเห็นถึงค่านิยมที่เปลี่ยนไปตามยุคสมัยได้

※2……สึโบนิวะ : สวนขนาดเล็กภายในพื้นที่อาคารที่ล้อมรอบไปด้วยสถาปัตยกรรมและรั้ว, สวนที่อยู่ระหว่างอาคาร

วิธีการใช้งานมาจิยะในยุคปัจจุบัน

เนื่องจากมาจิยะเป็นสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของญี่ปุ่น เราจึงสามารถรู้ถึงลักษณะหรือสภาพบรรยากาศของสมัยก่อนได้จาก เช่น ภาพวาดเก่า เป็นต้น แต่เพราะยังมีการนำมาใช้ใหม่เป็นอาคารจัดแสดงและร้านอาหารอยู่ ทำให้สามารถหาชมของจริงได้อย่างง่ายดาย มาจิยะที่นำมาใช้ใหม่นั้นได้รับความนิยมในหมู่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติในฐานะที่เป็นสถานที่สำหรับสัมผัสวัฒนธรรมญี่ปุ่นดั้งเดิม โดยเฉพาะที่พักค้างคืน การพักในมาจิยะทำให้เราได้สัมผัสความรู้สึกว่าผู้คนในสมัยก่อนนั้นอาศัยอยู่กันอย่างไรจากการสังเกตโครงสร้างของอาคารนั่นเอง

「เกสเฮ้าส์ชิโระ」ตั้งอยู่ใกล้กับปราสาทคานาซาว่า เมืองคานาซาว่า จ.อิชิคาวะ โดยเป็นเกสเฮ้าส์ที่ปรับปรุงมาจากมาจิยะที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 120 ปี ที่นี่ใช้ประโยชน์จากข้อดีของมาจิยะเก่าแก่และเพิ่มความสะดวกสบายเข้าไปจนกลายเป็นที่พักแสนสบายน่าอยู่

บทความที่เกี่ยวข้อง：