สารานุกรมคำญี่ปุ่น “โยกัง (ขนมวุ้นถั่วแดงญี่ปุ่น)”

“โยกัง” คืออะไร?

“โยกัง” คือ ขนมญี่ปุ่นชนิดหนึ่งซึ่งทำมาจาก อัน หรือถั่วแดงกวนอัดแข็งเป็นวุ้นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า โดยเป็นหนึ่งในขนมญี่ปุ่นดั้งเดิมซึ่งได้รับการเผยแพร่มาจากประเทศจีน

โยกังแบ่งออกเป็นไม่กี่ประเภทตามวิธีทำ เราเรียกโยกังที่ใช้วุ้นอัดแข็งในปริมาณมากว่า เนริโยกัง และเรียกโยกังที่ใช้วุ้นอัดแข็งในปริมาณน้อย โดยผสมน้ำมากกว่าวุ้นจนมีรสสัมผัสนุ่มลิ้นเคี้ยวเพลินว่า มิซึโยกัง มิซึโยกังเป็นขนมญี่ปุ่นประจำฤดูร้อนซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักจำหน่ายในรูปแบบถ้วย

แต่ไม่ได้มีเพียงแค่โยกังอัดแข็งด้วยวุ้นเท่านั้นนะจ๊ะ... เพราะว่านอกจากนี้ก็ยังมีวิธีทำโดยการผสมแป้งสาลีหรือแป้งเท้ายายม่อมและอัดแข็งด้วยความร้อนจากไอน้ำด้วย นั่นก็คือ มูชิโยกัง นั่นเอง โดยเราสามารถใช้เครื่องนึ่งไอน้ำหรือไมโครเวฟทำได้เองอย่างง่ายดาย มันจึงกลายเป็นของหวานโฮมเมดทำเองที่บ้านยอดนิยมไปโดยปริยาย

ส่วนโยกังที่แพร่หลายมากที่สุดในบรรดาโยกังทั้งหมดเลยก็คือ เนริโยกัง ดังนั้น เวลาใครเรียกชื่อว่า โยกัง เฉยๆจึงมักหมายถึงเนริโยกังนี่แหละ

ประวัติความเป็นมาของโยกัง

คำว่า “羊かん (โยกัง)” มีคันจิตัว “羊 (แกะ)” รวมอยู่ด้วย แต่เดิมแล้วโยกังเคยเป็นคำศัพท์ที่มีความหมายว่าซุปเนื้อแกะของประเทศจีน เมื่อซุปเนื้อแกะมีอุณหภูมิเย็นลงก็จะเริ่มแข็งตัวด้วยคุณสมบัติของเจลาตินให้รสสัมผัสคล้ายเยลลี่เหมือนกับโยกังในปัจจุบันนั่นเอง

โยกัง (ซุปเนื้อแกะ) เริ่มเผยแพร่มายังประเทศญี่ปุ่นราวสมัยคามาคุระ〜มุโรมาจิ (ช่วงปี 1185 - 1573) โดยพระผู้เดินทางมาศึกษาต่อในประเทศจีนเป็นผู้นำเข้ามา แต่พระต้องถือศีลห้ามทานเนื้อสัตว์จึงไม่สามารถทานโยกังได้ ดังนั้นจึงมีการพัฒนาโยกังจากถั่วแดงกวนซึ่งเป็นพืชขึ้นมาแทนเนื้อแกะ

โยกังซึ่งเคยเป็นอาหารของพระมาก่อนในที่สุดก็เปลี่ยนแปลงกลายเป็นขนมญี่ปุ่นรสชาติหวานอร่อยที่ไม่ว่าใครก็สามารถทานได้ทุกคน

ยุครุ่งเรืองของการผลิตโยกังต้องย้อนกลับไปเมื่อราว 200 ปีก่อน โดยเป็นช่วงที่เริ่มเกิดร้านขึ้นชื่อที่จำหน่ายโยกังมาเป็นเวลายาวนานจนถึงทุกวันนี้ ร้าน Fujimura (ฟูจิมูระ) ซึ่งตั้งอยู่ภายในโซนยุชิมะ จ.โตเกียวถือเป็นร้านจำหน่ายเนริโยกังแห่งแรกในญี่ปุ่น ส่วน มูชิโยกัง ก็เริ่มมีการผลิตในช่วงเวลาเดียวกัน เนื่องจากมีราคาถูกกว่าเนริโยกัง จึงเป็นที่รู้จักคุ้นเคยกันในหมู่ชาวบ้านอย่างกว้างขวาง หลังจากนั้นซักพักจึงเริ่มเกิด มิซึโยกัง ขึ้นตามกันมา โดยกลายเป็นขนมหวานขึ้นชื่อของเมนูโอเซจิเรียวริที่ทานกันในช่วงปีใหม่ไปโดยปริยาย แม้ในปัจจุบันภายในเมืองนิกโก้ จ.โทจิกิก็ยังคงมีธรรมเนียมการรับประทานมิซึโยกังในช่วงปีใหม่อยู่จนถึงทุกวันนี้

ประเภทของโยกัง

นอกจากโยกัง 3 ประเภทซึ่งแบ่งตามวิธีทำประกอบด้วย เนริโยกัง, มิซึโยกัง และ มูชิโยกัง แล้วก็ยังมีโยกังอีกมากมายหลายประเภทตามวัตถุดิบที่ใช้และรูปร่างด้วย

โยกังของฝากขึ้นชื่อของโตเกียวก็คือ อิโมะโยกัง นั่นเอง โดยเป็น โยกังที่ทำมาจากมันเทศ แทนเนริโยกังซึ่งมีราคาแพงกว่าที่ชาวบ้านทั่วไปจะเอื้อมถึง “อิโมะโยกัง” ทำโดยการนำมันเทศนึ่งมาบดรวมกับน้ำตาล นำไปใส่ภาชนะทรงสี่เหลี่ยม และแช่เย็นให้แข็งตัว คุริโยกัง (โยกังเกาลัด) ก็ทานกันในญี่ปุ่นอย่างแพร่หลายไม่แพ้กัน โดยปกติแล้วมักจะใส่ลูกเกาลัดลงในถั่วแดงกวน แต่ตามแหล่งปลูกเกาลัดนั้นจะทำโยกังโดยการผสมเข้ากับลูกเกาลัดเลย

ไม่เพียงแค่ ชิโอะโยกัง หรือโยกังถั่วแดงกวนผสมเกลือเท่านั้น แต่ยังมีโยกังรูปแบบใหม่ซึ่งทำมาจากผลไม้หรือพืชผักต่างๆออกมาให้เห็นกันเรื่อยๆอีกด้วย เช่น สตรอว์เบอร์รี, บ๊วย และ ฟักทอง เป็นต้น เรื่องที่น่าจับตามองก็คือระยะเวลาในการเก็บรักษาโยกังนี่แหละ การผลิตเนริโยกังจะต้องใช้น้ำตาลในปริมาณมาก ดังนั้น การแพ็คแบบสูญญากาศจะช่วยให้เราสามารถเก็บรักษาโยกังในอุณหภูมิปกติได้นานกว่า 1 ปีเลยทีเดียว ทำให้ในญี่ปุ่นบางทีก็มีการผลิตโยกังเก็บไว้เป็นเสบียงติดบ้านและโรงเรียนเหมือนกัน

โยกังเป็นขนมที่สามารถเก็บได้นานและมีแคลอรี่สูง จึงเหมาะกับการเก็บไว้เป็นเสบียงยามฉุกเฉินสุดๆ

ซื้อโยกังแสนอร่อยที่ไหนดีน้า?

ร้านจำหน่ายโยกังขึ้นชื่อไม่ได้มีดีแค่ความอร่อยเท่านั้น แต่ยังมีประวัติความเป็นมาอันลึกซึ้งอีกต่างหาก

Toraya (โทรายะ) เป็นร้านจำหน่ายโยกังสุดหรูขึ้นชื่อที่เริ่มเปิดกิจการในเกียวโตมาตั้งแต่ปี 1520 โดยทุ่มเทในการผลิตขนมญี่ปุ่นถวายราชวงศ์ ด้วยเหตุที่จักรพรรดิย้ายไปพำนักในโตเกียว ทำให้ทางร้านต้องขยับขยายสาขาไปเปิดในโตเกียวอีกแห่งหนึ่ง ในปัจจุบันเต็มไปด้วยสาขามากมายตั้งอยู่ตามแหล่งท่องเที่ยวต่างๆในโตเกียวไม่ว่าจะเป็นแถวสถานีโตเกียว, รปปงหงิ และกินซ่า เป็นต้น ส่วน Funawa (ฟุนาวะ) เป็นร้านจำหน่ายอิโมะโยกังเก่าแก่ขึ้นชื่ออายุกว่า 100 ปีที่ตั้งอยู่ในย่านอาซากุสะ จ.โตเกียว ในปัจจุบันทางร้านเปิดคาเฟ่ใกล้กับแหล่งท่องเที่ยวขึ้นชื่ออย่างประตูคามินาริและจำหน่ายอิโมะโยกังสุดเก๋ไก๋ที่ปรับเปลี่ยนให้ดูเป็นสไตล์ตะวันตก นอกจากนี้ เมืองคาวาโกเอะ จ.ไซตามะอันทรงเสน่ห์เรื่องอาคารบ้านเรือนเก่าแก่สไตล์เกียวโตก็เจริญรุ่งเรืองด้านการผลิตอิโมะโยกังเช่นเดียวกัน เนื่องจากเป็นแหล่งปลูกมันเทศนั่นเอง

สำหรับใครที่อยากเพลิดเพลินกับมิซึโยกังก็ขอแนะนำให้ไปเที่ยว เมืองนิกโก้ จ.โทจิกิ เลยจ้า... โดยเฉพาะร้านขึ้นชื่ออย่าง Onihei (โอนิเฮ) เนื่องจากมีร้านจำหน่ายโยกังตั้งอยู่ทั่วทุกแห่งในเมือง เราจึงสามารถตระเวนชิมเปรียบเทียบรสชาติได้อย่างจุใจ นิกโก้เป็นที่ตั้งของวัดและศาลเจ้าซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกมากมาย แถมบริเวณใกล้เคียงก็ยังมีออนเซ็นเพียบอีกต่างหาก ถ้าเกิดใครวางแผนมาเที่ยวโตเกียวจึงขอแนะนำให้ลองแวะมาชิมมิซึโยกังที่นี่กันเลยค่ะ ^^