เสน่ห์ของ J-Rock คืออะไร? เปิดตำนานตั้งแต่ X JAPAN จนถึง MAN WITH A MISSION

เพลงร็อกของญี่ปุ่น (J-Rock) ดนตรีที่ไม่ได้มีดีแค่เปลือกนอก

สมาชิกวง MAN WITH A MISSION 2 คนกับผู้เขียน

การ์ตูนมังกะหรืออนิเมะไม่ใช่อย่างเดียวที่ทำให้ชาวต่างชาติรู้สึกสนใจอยากรู้เรื่องเกี่ยวกับญี่ปุ่นมากขึ้น ยังมีอีกหลายคนที่สนใจดนตรีสไตล์วิชวลเค (Visual-Kei) หรือวิชวลร็อก (Visual Rock) จนต้องเดินทางมาที่ประเทศญี่ปุ่นจริงๆ เพราะอยากเข้าใจภาษาและวัฒนธรรมให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

ความจริงแล้วผู้เขียนก็เป็นหนึ่งในนั้นค่ะ ประเทศบ้านเกิดของผู้เขียนอยู่ที่เยอรมัน เดิมทีก็ชอบดนตรีร็อกยุค 80 - 90 เป็นทุนเดิมอยู่แล้ว จนวันหนึ่งเพื่อนสนิทก็บอกว่าไปเจอวงร็อกญี่ปุ่นสุดเครซี่มาในอินเตอร์เน็ต นั่นเป็นครั้งแรกที่ผู้เขียนได้รู้จักกับวงที่ชื่อ X JAPAN และก็คลั่งไคล้ในความมีเอกลักษณ์ของพวกเขาในทันที ยิ่งหาข้อมูลเกี่ยวกับดนตรีญี่ปุ่นมากขึ้นเท่าไหร่ก็ยิ่งรู้สึกสนใจในประเทศญี่ปุ่นมากขึ้นเท่านั้น

วิชวลเค (Visual-Kei) คืออะไร?

GOTCHAROCKA วงร็อกที่เป็นตัวแทนของวิชวลเคยุคใหม่และเป็นที่นิยมในช่วงต้นยุค 2000 / Picture courtesy of GOTCHAROCKA

วิชวลเคคือวงที่เน้นสไตล์การแต่งตัวให้รูปลักษณ์ภายนอกดึงดูดสายตาและส่วนใหญ่จะเป็นสไตล์ยูนิเซ็กส์

เพราะอย่างนี้วงวิชวลเคจึงมักถูกมองว่าเป็นพวกเน้นแต่รูป ทำให้แฟนเพลงแนวฮาร์ดคอร์ร็อกมักจะมองข้ามพวกเขาไป

ถ้าลองมองไปที่วงชื่อดังในยุค 90 อย่าง Kiss, Guns N' Roses, Motley Crue และ Alice Cooper ก็จะเห็นได้ว่าไม่ได้มีแค่วงญี่ปุ่นเท่านั้นที่แต่งหน้าแต่งตาและใส่เสื้อผ้าสีสันฉูดฉาดแหวกแนว แล้วก็ยังทำผลงานเพลงออกมาได้อย่างยอดเยี่ยมด้วย

KAMIJO นักร้องผู้มีชื่อเสียงเรื่องการแสดงบนเวทีที่ทรงพลัง / Picture courtesy of KAMIJO

สไตล์แบบนี้อาจจะได้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมดั้งเดิมของญี่ปุ่น ดังจะเห็นได้จากศิลปะการแสดงอย่างคาบูกิที่ใช้นักแสดงชายเท่านั้นไม่ว่าจะเป็นตัวละครชายหรือหญิง วิชวลเคก็มีความยูนิเซ็กส์แบบนี้จนหลายครั้งทำเอาคนที่ไม่รู้จักนึกไปว่าเป็นผู้หญิงเลยด้วยซ้ำ

ในอีกด้านหนึ่งก็มีศิลปินที่ยอดเยี่ยมที่อยู่ตรงกลางระหว่างความเป็นชายและหญิง และดึงเสน่ห์ของทั้งสองฝั่งออกมาได้ดีอย่าง David Bowie ความจริงแล้วตัว Bowie เองก็คลั่งไคล้ศิลปะและวัฒนธรรมญี่ปุ่นอย่างมากเหมือนกัน

J-Rock หลากหลายสไตล์

INORAN มือกีตาร์วง LUNA SEA ร้องเพลงภาษาอังกฤษเป็นหลักในผลงานเดี่ยว / Picture courtesy of Dino Publishers

แนวเพลง J-Rock มีความหลากหลายเหมือนกับร็อกฝั่งตะวันตกที่มีตั้งแต่ซอฟต์ร็อก ร็อกแอนด์โรลดั้งเดิมไปจนถึงเมทัลร็อก สิ่งที่เหมือนกันในความหลากหลายนี้ก็คือเนื้อเพลงภาษาญี่ปุ่นที่บางครั้งก็มีภาษาอังกฤษปนเข้ามาบ้าง และยังมีมีวงที่แต่งเพลงเป็นภาษาอังกฤษเพราะต้องการจะตีตลาดโลก

เพลงญี่ปุ่นจะให้ความสำคัญกับอารมณ์และความเป็นเอกลักษณ์มากกว่าการใช้คำ มีแฟนเพลงชาวต่างชาติหลายคนที่ตอนแรกแทบไม่เข้าใจภาษาญี่ปุ่นเลยแต่สามารถเข้าใจได้ลึกซึ้งขึ้นผ่านดนตรี

นอกจากนี้แล้ว J-Rock ยังมีอิทธิพลไปถึงวงการอื่นในญี่ปุ่นจนถึงขั้นมีการ์ตูนที่ได้แรงบันดาลใจมาจากดนตรี โดยเฉพาะการ์ตูนดังเรื่อง "NANA" และยังมีอนิเมะที่ดังในเยอรมันช่วงยุค 90 เรื่อง "Aishite Knights" ซึ่งในต่างประเทศรู้จักกันในชื่อ "Rock 'n' Roll Kids"

ต่อจากนี้จะขอแนะนำวง J-Rock บางส่วนที่เป็นตำนานและโด่งดังมากในญี่ปุ่น บางวงก็ถึงขนาดมีคอนเสิร์ตในต่างประเทศหลายครั้งเลยค่ะ

X JAPAN ตำนานจากประเทศญี่ปุ่น

Picture courtesy of X JAPAN

X JAPAN คือวงที่ไม่พูดถึงไม่ได้เมื่อเปิดประเด็น J-Rock ขึ้นมา เพราะเพียงแค่ชื่อของ YOSHIKI ซึ่งเป็นทั้งหัวหน้าวง มือกลองและนักเปียโนก็โด่งดังสะเทือนโลกแล้ว ตอนนี้เขาก็ทำกิจกรรมอยู่ที่ประเทศอเมริกาเป็นหลัก

X JAPAN คือวงที่เผยแพร่สไตล์วิชวลเคให้โลกได้รู้จัก ตอนเริ่มก่อตั้งวงนั้นไม่มีค่ายเพลงไหนเซ็นสัญญาด้วยเลย YOSHIKI จึงก่อตั้งค่าย Extasy Records ขึ้นมาด้วยตัวเอง ค่ายนี้ยังได้สร้างวงที่มีชื่อเสียงซึ่งปัจจุบันก็ยังคงมีผลงานอยู่อย่างเช่นวง LUNA SEA ขึ้นมาด้วย

จาก "NHK’s Songs Of Tokyo - Introducing Japanese Music To The World"

ดนตรีของพวกเขามีจุดเด่นที่ความรุกเร้าและจังหวะเร็วมาก และยังมีพาร์ทเปียโนของ YOSHIKI เป็นส่วนประกอบสำคัญในผลงานที่มีเอกลักษณ์โดดเด่นของพวกเขา

X JAPAN เป็นวงญี่ปุ่นวงแรกที่ได้เข้าร่วมงาน Coachella Valley Music and Arts Festival เทศกาลดนตรีขนาดใหญ่ในแคลิฟอร์เนีย และยังเป็นวงญี่ปุ่นวงเดียวในงานนั้นด้วย ตำนานของพวกเขายังได้ถูกบอกเล่าอย่างละเอียดในสารคดีออฟฟิเชียลเรื่อง "We are X"

hide หนึ่งเดียวที่ไม่เหมือนใครและไม่มีใครเหมือน

Picture courtesy of HEADWAX ORGANIZATION

hide เป็นอดีตมือกีตาร์ของ X JAPAN ด้วยคาแรคเตอร์ที่เป็นเอกลักษณ์กับเสื้อผ้าสีฉูดฉาดและผมสีชมพูทำให้ hide ดูเหมือนหลุดออกมาจากการ์ตูน แต่ถ้าเป็นเรื่องดนตรีแล้วเรียกได้ว่าเขามีพรสวรรค์ติดตัวมาตั้งแต่เกิดเลย

เขาเริ่มทำผลงานในฐานะศิลปินเดี่ยวในช่วงครึ่งแรกของยุค 90 และได้ก่อตั้งค่ายเพลง HEADWAX ORGANIZATION ขึ้นมาด้วยตัวเองโดยมีความต้องการที่จะมอบพื้นที่ทำกิจกรรมให้กับเหล่าศิลปินที่เขาอยากสนับสนุนเป็นการส่วนตัว แนวเพลงและสไตล์ของเขาในฐานะศิลปินเดี่ยวมีความเป็นเอกลักษณ์ถึงขนาดที่ปัจจุบันนี้ก็ยังเล่าต่อกันมาไม่จบสิ้น

SUGIZO จากวง LUNA SEA กำลังเล่นเพลงของ hide ภาพจาก "LUNATIC FEST. 2018 - Join An Exciting Celebration of Japanese Music!"

แต่เป็นที่น่าเสียดาย เพราะ hide ได้จากโลกนี้ไปแล้วในปี 1998 (ข่าวรายงานว่าเป็นการฆ่าตัวตาย) ปัจจุบันยังคงมีแฟนเพลงที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นมารวมตัวกันในวันเกิดและวันครบรอบวันเสียชีวิตเพื่อระลึกถึงบทเพลงของเขา

คอนเสิร์ตรำลึกถึงเขาที่จัดขึ้นมาจนถึงปัจจุบันนี้มีศิลปินชื่อดังร่วมแสดงมากมายและได้ชื่นชมถึงชีวิตกับบทเพลงของ hide ต่อจากนี้ไปเหล่าแฟนเพลงและศิลปินที่อยู่ในยุคเดียวกันกับเขาจะยังคงมอบความชื่นชมและความเคารพให้แก่เขาสืบต่อไป

สารคดีเกี่ยวกับ hide ที่กำลังฉายอยู่ใน Netflix เรื่อง "Junk Story" ทำให้เราได้รับรู้เรื่องราวของศิลปินผู้ไม่สามารถหาใครมาทดแทนได้คนนี้ ในสารคดียังบอกเล่าเรื่องราวของสมาชิกในวงที่ได้เอาชนะต่อความรู้สึกสูญเสียในคอนเสิร์ตครั้งสุดท้ายหลังจากที่ hide ได้ลาจากโลกนี้ไป

LUNA SEA พลังกับความสามารถอันเดือดพล่าน

Picture courtesy of LUNA SEA

LUNA SEA ถูกค้นพบโดย hide และเซ็นสัญญากับ Extasy Records เรียกได้ว่าเป็นวงที่รวบรวมคนที่มีความสามารถยอดเยี่ยมมาอยู่ด้วยกัน สมาชิกในวงทุกคนมีผลงานในฐานะศิลปินเดี่ยวและนักร้องนำของวง คาวามูระ ริวอิจิ (Kawamura Ryuichi) ยังมีความสามารถในการร้องเพลงได้ยอดเยี่ยมมากจนได้รับฉายาว่า "the voice"

เพลงของ LUNA SEA เป็นผลงานที่สมาชิกในวงร่วมกันแต่งขึ้นมาเอง แต่ละคนแต่งเพลงขึ้นมาตามสไตล์ที่แต่ละคนชอบทำให้ในอัลบั้มมีผลงานที่หลากหลาย

Picture courtesy of LUNA SEA

สาเหตุที่ทำให้วงนี้เป็นที่รู้จักในต่างประเทศไม่เท่า X JAPAN คงเป็นเพราะการโปรโมตที่น้อยกว่า ซึ่งเป็นที่น่าเสียดายเพราะการแสดงสดของ LUNA SEA เป็นอะไรที่ยอดเยี่ยมมากจนต้องมาดูด้วยตาตัวเองสักครั้ง เนื่องจากการแสดงของทั้ง 5 คนนั้นเป็นหนึ่งเดียวและเดือดพล่านทรงพลังจนยากจะหาใครเทียบได้

Picture courtesy of SUGIZO

สมาชิกที่มีชื่อเสียงที่สุดในวง LUNA SEA คือมือกีตาร์ SUGIZO เขามีฝีมืออยู่ในระดับท็อปของวงการผู้เล่นกีตาร์ในประเทศญี่ปุ่นและยังเป็นนักไวโอลินอีกด้วย นอกจากนี้ยังเป็นนักกิจกรรมด้านการสนับสนุนผู้ลี้ภัยและต่อต้านโรงงานไฟฟ้าพลังงานปรมาณู

SUGIZO เป็นลีดกีตาร์ให้กับวง X JAPAN ด้วย จึงเป็นมือกีตาร์ของ 2 วงในตำนานของญี่ปุ่นเลยทีเดียว

HYDE เป็นในแบบที่เป็น

Picture courtesy of HYDE

HYDE ได้เดบิวต์ในฐานะนักร้องของวง L'Arc~en~Ciel (ลาร์คอองเซียล) ในขณะที่วง L'Arc~en~Ciel ถูกจัดให้อยู่ในหมวดป็อบมิวสิค HYDE ก็ได้เดินทางต่อสู่โลกของดนตรีร็อกในฐานะศิลปินเดี่ยวควบคู่ไป

เขาได้เริ่มทำผลงานเดี่ยวในชื่อ HYDE หลังจากนั้นได้ทำวงร็อกชื่อ VAMPS ร่วมกับ K.A.Z ซึ่งเป็นมือกีตาร์ในสังกัด hide with Spread Beaver ปัจจุบันวง VAMPS ได้หยุดกิจกรรมชั่วคราว

HYDE ยังเป็นที่รู้จักว่าเป็นศิลปินที่จัดคอนเสิร์ตในต่างประเทศทั้งในฐานะวงและศิลปินเดี่ยว และยังต่างจากศิลปินชาวญี่ปุ่นคนอื่นตรงที่มักจะไปร่วมงานกับวงร็อกจากต่างประเทศ เมื่อไม่กี่ปีก่อน VAMPS ได้ทำเพลง SIN IN JUSTICE ร่วมกับ APOCALYPTICA ซึ่งเป็นวงเชลโลร็อกจากฟินแลนด์ และวง APOCALYPTICA ยังได้มาเล่นเปิดคอนเสิร์ตให้กับ VAMPS ที่ญี่ปุ่นด้วย

MIYAVI ซามูไรกีตาร์

จาก "NHK’s Songs Of Tokyo - Introducing Japanese Music To The World"

MIYAVI เป็นศิลปินร็อกหนุ่มชาวญี่ปุ่นผู้โด่งดังเรื่องเทคนิคการเล่นกีตาร์กับการแสดงจนได้ฉายาว่า "ซามูไรกีตาร์" เขาเริ่มออกมาเป็นศิลปินเดี่ยวและมีผลงานในระดับนานาชาติ

MIYAVI ยังไปปรากฎตัวในฐานะนักแสดงร่วมกับนักแสดงฮอลลีวูดชื่อดังมากมายในเรื่อง "Unbroken: A World War II Story of Survival, Resilience, and Redemption" และได้แสดงในภาพยนต์ญี่ปุ่นที่สร้างขึ้นมาจากการ์ตูนเรื่อง "BLEACH" พร้อมกับทำผลงานด้านดนตรีควบคู่ไปด้วยไม่เปลี่ยน

DIR EN GREY กับ Shock Rock สไตล์ญี่ปุ่น

จาก "LUNATIC FEST. 2018 - Join An Exciting Celebration of Japanese Music!"

DIR EN GREY (ดีร์ ออง เกรย์) ได้บุกเบิกเส้นทางใหม่ของวิชวลเคในช่วงครึ่งหลังของยุค 90 ตอนเดบิวต์พวกเขาเริ่มจากการเป็นวงวิชวลเคทั่วไป อัลบั้มแรก "Gauze" ก็ยังได้ YOSHIKI จากวง X JAPAN มาร่วมโปรดิวซ์เพลงให้ด้วย

หลังจากนั้น DIR EN GREY ก็ค้นพบตัวตนทางดนตรีของพวกเขาด้วยการเล่นดนตรีแนว Shock Rock (ดนตรีและการแสดงบทเวทีที่อลังการรุนแรง) ซึ่งเป็นของแปลกใหม่สำหรับญี่ปุ่นในสมัยนั้น นั่นกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำวงมาจนถึงทุกวันนี้ การแสดงบนเวทีของพวกเขาเหมาะกับคนที่ชอบดนตรีแนวฮาร์ดร็อกเลือดสาดเท่านั้นแต่ก็เรียกได้ว่าเป็นวงที่เล่นสดได้ยอดเยี่ยม อารมณ์ดิบของพวกเขาที่แสดงออกมานั้นสมจริงและน่าดึงดูดมาก

MAN WITH A MISSION ฝูงหมาป่าที่บรรเลงเพลงร็อก

Picture courtesy of MAN WITH A MISSION

MAN WITH A MISSION เป็นวงที่ใส่หน้ากากหมาป่าขึ้นแสดง พวกเขาไม่เปิดเผยใบหน้าที่แท้จริงจึงเป็นที่รู้จักในนาม "วงหมาป่า" หน้ากากทุกอันทำขึ้นโดยช่างสเปเชียลเอฟเฟคมืออาชีพ แต่ละอันมีสีหน้าที่แตกต่างกันเพื่อให้แยกสมาชิกแต่ละคนออกได้

ไอเดียนี้มาจากตอนที่พวกเขากำลังคิดว่าจะโปรโมทวงยังไงให้โดดเด่นถึงขนาดที่เห็นครั้งเดียวก็ลืมไม่ลง ถึงพวกเขาจะเริ่มโปรโมตแค่ในสื่อโซเชียล แต่ปัจจุบันก็ได้เดินทางไปแสดงคอนเสิร์ตทั่วโลกแล้ว

ดนตรีของพวกเขาได้อิทธิพลมาจากหลายแนวเพลงรวมถึงฮิปฮอป ช่วงแรกที่เดบิวต์ก็ร้องเพลงเป็นภาษาญี่ปุ่นแต่พอได้รับความนิยมจากต่างประเทศมากขึ้นเลยแต่งเพลงโดยมีภาษาอังกฤษเข้ามาร่วมด้วย

J-Rock ดนตรีที่ตัดสินจากภายนอกไม่ได้

บางคนที่เห็นการแต่งหน้าแต่งตัวของวงร็อกญี่ปุ่นก็ตัดสินไปก่อนแล้วว่าเป็นวงของเด็กน้อย และด้วยความที่มีรูปลักษณ์สไตล์ยูนิเซ็กส์และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวก็ทำให้หลายคนรู้สึกย้อนแย้งขึ้นมาได้โดยเฉพาะแฟนดนตรีที่เป็นผู้ชาย

อย่างไรก็ตามถ้าหากคุณเป็นแฟนดนตรีร็อกก็อยากให้ลองฟังเพลงของวงที่แนะนำในบทความนี้ดูนะคะ ดนตรีของญี่ปุ่นมีความหลากหลายจนน่าตกใจและรูปแบบเพลงก็มีเอกลักษณ์สอดแทรกอยู่เมื่อเทียบกับดนตรีจากประเทศอื่นๆ ไม่แน่อาจจะเจอวงในดวงใจวงใหม่เหมือนอย่างผู้เขียนก็ได้ค่ะ

เว็บไซต์ทางการของศิลปินที่แนะนำในบทความนี้อยู่ตามรายการด้านล่างนี้ ลองเข้าไปดูกันนะคะ

GOTCHAROCKA : http://www.gotcharocka.com/ (ภาษาญี่ปุ่น)
KAMIJO : https://chateau-agency.com/kamijo/ (ภาษาญี่ปุ่น)
INORAN : http://inoran.org/en/
X JAPAN : http://www.xjapan.com/index.html
YOSHIKI : https://www.yoshiki.net/
hide : http://www.hide-city.com/ (ภาษาญี่ปุ่น)
LUNA SEA : https://www.lunasea.jp/?lang=en
KAWAMURA RYUICHI : https://www.kawamura-fc.com/ (ภาษาญี่ปุ่น)
SUGIZO : https://sugizo.com/en/main.html
L'Arc~en~Ciel : https://www.larc-en-ciel.com/ (ภาษาญี่ปุ่น)
HYDE : https://www.hydexxx.com/
VAMPS : http://www.vampsxxx.com/ (ภาษาญี่ปุ่น มีระบบแปลภาษาอัตโนมัติ)
MIYAVI : http://myv382tokyo.com/
DIR EN GREY : https://direngrey.co.jp/lang_en/
MAN WITH MISSION : https://www.mwamjapan.info/ (เปลี่ยนภาษาได้ในเว็บ)

Main image courtesy of LUNA SEA from LUNATIC FEST. 2018 - Join An Exciting Celebration of Japanese Music!