เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "เท็งกุ" ปีศาจหรือเทพเจ้า?

เท็งกุ คืออะไร

เท็งกุ (天狗 Tengu) เป็นสิ่งมีชีวิตรูปร่างคล้ายคน สามารถบินบนท้องฟ้าได้ มีพละกำลังแข็งแกร่ง สามารถทำให้มนุษย์หยุดค้างอยู่กับที่ได้ด้วย มีเรื่องราวเกี่ยวกับเท็งกุมากมายที่ถูกเล่าต่อกันมา ในครั้งนี้ขอยกตัวอย่างเรื่องราวของเท็งกุที่ปรากฏในวรรณคดีญี่ปุ่น ตำนานเก็นจิ (เก็นจิโมโนกาตะริ)

ต้นกำเนิดเท็งกุ

ต้นกำเนิดของเท็งกุนั้นมีทฤษฎีเล่าต่อกันมาหลายทฤษฎี ว่ากันว่าเริ่มต้นจากประเทศอินเดียถ่ายทอดไปที่ประเทศจีน และจากประเทศจีนก็ถ่ายทอดมาสู่ญี่ปุ่น

ในญี่ปุ่น เท็งกุปรากฎขึ้นเป็นครั้งแรกในหนังสือ "นิฮงโชกิ" ที่ถูกเขียนขึ้นราวศตวรรษที่ 6 ส่วนในประเทศจีน ว่ากันว่าเป็นดาวแห่งมหันตภัยและความโชคร้าย ตกจากสวรรค์ลงมาสู่โลก เพื่ออธิบายถึงปรากฏการณ์ธรรมชาติต่างๆ ที่ทำให้ผู้คนหวาดกลัว

ญี่ปุ่นในอดีตมีความเชื่อว่า บนภูเขาเป็นอีกโลกหนึ่ง และปรากฏการณ์ธรรมชาติมากมายที่เกิดขึ้นในภูเขานั้นเป็นฝีมือของเท็งกุ และภูเขาลูกไหนก็ตามที่ถูกเรียกว่า ภูเขาศักดิ์สิทธิ์ จะต้องมีเท็งกุอาศัยอยู่ ผู้คนในสมัยนั้นต่างจินตนาการไปมากมายถึงรูปร่างของเท็งกุ จนกระทั่งกลายมาเป็นเทพเจ้าที่ผู้คนศรัทธาเลื่อมใส

รูปร่างของเท็งกุ

รูปร่างของเท็งกุจะแตกต่างกันไปตามพื้นที่และยุคสมัย มีทั้งที่เป็นภูติผีปีศาจ พระสงฆ์ แม้แต่เด็ก ในยุคปัจจุบันรูปลักษณ์ของเท็งกุส่วนใหญ่จะมีจมูกใหญ่ยาว ใบหน้าสีแดง เป็นผู้ปฎฺิบัติธรรมที่พักค้างแรมบนภูเขา ด้านหลังมีปีก สามารถบินไปมาได้อย่างอิสระ เท็งกุที่มีจมูกใหญ่ จะเรียกว่า "ฮานาทากะเท็งกุ" ส่วนเท็งกุที่มีจะงอยปากเหมือนนก เรียกว่า "คาราสุเท็งกุ" หรือไม่ก็ "โคโนฮะเท็งกุ" บางตำนานที่บอกว่าเท็งกุมีต้นกำเนิดมาจากเทพผู้คุ้มครอง คารุระเท็น ที่มีชาติก่อนเป็นพญาครุฑก็ฟังดูสมเหตุสมผลไม่น้อยเลย

แหล่งท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับเท็งกุ

นิทานปรัมปราเรื่องเท็งกุมีปรากฎในทั่วทุกพื้นที่ของญี่ปุ่น จึงมีแหล่งท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับเท็งกุมากมาย ครั้งนี้จะขอแนะนำสถานที่ที่เดินทางไปได้ง่าย เหมาะแก่นักท่องเที่ยวทั้งหลายที่มาเยือนญี่ปุ่น

1. ภูเขาทาคาโอะ (ทาคาโอะซัง) โตเกียว

ภูเขาทาคาโอะ (Mt. Takao) แหล่งท่องเที่ยวสำหรับปีนเขายอดนิยม มีชื่อเสียงในเรื่องนิทานปรัมปราของเท็งกุ จากชินจูกุนั่งรถไฟด่วนพิเศษสายเคโอ ใช้เวลาประมาณ 45 นาที มีจำหน่าย "เท็งกุดังโกะ" ขนมขึ้นชื่อที่ใส่ธัญพืช 10 ชนิด และ "เท็งกุยากิ" ที่กรอบนอกนุ่มใน

ภูเขาทาคาโอะ

ทาคาโอโจ เมืองฮาจิโอจิ จังหวัดโตเกียว 193-0844

ภูเขาทาคาโอะซึ่งอยู่ในเมืองฮาจิโอจิ กรุงโตเกียว อยู่ห่างจากเทือกเขาคันโตไปทางตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 50 กิโลเมตร จากใจกลางกรุงโตเกียว ทาคาโอะ...

2. วัดไดยูซัน ไซโจจิ จังหวัดคานากาว่า

วัดไดยูซัน ไซโจจิ (Daiyuzan Saijoji Temple) ถูกสร้างขึ้นโดยพระสงฆ์เรียวอัง ในปี 1394 หลังจากพระสงฆ์เรียวอังได้มรณะภาพ ลูกศิษย์ที่ชื่อว่าโดเรียวได้แปลงกลายเป็นเท็งกุเพื่อปกป้องรักษาวัด ที่วัดไซโจมีรูปปั้นจำลองเท็งกุที่ทรงพลังให้ชมมากมาย ร้านน้ำชาที่ด้านหน้าประตูวัดก็มีของว่างและขนมที่มีชื่อเกี่ยวข้องกับเท็งกุด้วย

วัดไซโจจิ

1157 Daiyu-cho เมือง Minamiashigara จังหวัด 250-0127

3. วัดคุรามะเดระ จังหวัดเกียวโต

วัดคุรามะเดระ (Kuramadera Temple) เป็นวัดที่ มินาโมโตะ โนะ โยชิสึเนะ โชกุนในยุคเฮอันเคยมาบวชเรียนในวัยเด็ก โดยเล่ากันว่าได้รับการสอนศิลปะการต่อสู้จากคุรามะเท็งกุที่อาศัยอยู่ในเขาคุรามะ ที่นี่มีเครื่องลางเกี่ยวกับเท็งกุจำหน่ายด้วย

วัดคุรามะ

1074 Kuramahonmachi, Sakyo-ku, Kyoto-shi, Kyoto 601-1111

ในแต่ละท้องที่ของญี่ปุ่นยังคงหลงเหลือตำนานเรื่องเล่าที่เกี่ยวข้องกับเท็งกุ ถ้าได้เห็นรูปปั้นจำลองผู้ชายที่มีจมูกใหญ่แบบในบทความนี้แล้วละก็ แสดงว่า ณ ที่แห่งนั้นยังคงหลงเหลือความเชื่อเกี่ยวกับเท็งกุอย่างแน่นอน

หลังจากไปเที่ยวกันตามที่เที่ยวดังๆ กันจนหมดแล้ว ลองมาค้นหาเท็งกุตามที่ต่างๆ กัน ไม่แน่อาจจะได้เจอกับเหตุการณ์เหนือธรรมชาติจากอำนาจของเท็งกุก็เป็นได้
All pictures from PIXTA