5 แหล่งชม “นกกาน้ำจับปลา” สัญลักษณ์แห่งฤดูร้อน ~ ช่วงเวลาและราคา~

“鵜飼い (อุไค)” คืออะไร?

© JNTO

“อุไค” คือ อุตสาหกรรมประมงดั้งเดิมของญี่ปุ่นที่ใช้นก “นกกาน้ำ หรือ อุ (鵜)” ซึ่งอยู่ในวงศ์นกบูบี ที่มีถิ่นอาศัยอยู่ในประเทศญี่ปุ่นเป็นเครื่องมือในการจับปลา โดยจะทำอุตสาหกรรมที่ว่านี้ระหว่างช่วงเดือนพฤษภาคม - เดือนกันยายน นกกาน้ำมีพฤติกรรมการจับปลาอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของตัวเองโดยการเก็บสะสมปลาที่จับได้เอาไว้ในคอแล้วค่อยคายออกมาทีหลัง คนญี่ปุ่นจึงประยุกต์ใช้นิสัยที่ว่านี้ของนกกาน้ำในการจับปลาอะยุ หลังจากนั้นจึงทำให้มันคายปลาออกมา

การประมงแบบอุไคดำเนินการโดยใช้คน 1 - 3 คนและนกกาน้ำอีก 5 - 12 ตัว ในตอนกลางคืนชาวประมงจะออกเรือไปตามแม่น้ำ จุดไฟเอาไว้ด้านหน้าเรือเพื่อให้ผิวน้ำส่องสว่างขึ้นจนปลาอะยุตกใจ หลังจากนั้นนกกาน้ำจึงสามารถจับปลาอะยุที่เคลื่อนไหวช้าลงเพราะความตื่นตกใจได้อย่างง่ายดาย ชาวประมงจะผูกเชือกคล้องคอเอาไว้ที่คอของนกกาน้ำอย่างหลวมๆ ทำให้ปลาตัวเล็กๆ สามารถตกลงไปในกระเพาะอาหารได้ แต่ปลาตัวใหญ่จะค้างเติ่งอยู่ที่คอของมัน

ประวัติความเป็นมาของอุไคนั้นมีมาทั่วประเทศญี่ปุ่น เช่น แม่น้ำนาการะในจังหวัดกิฟุ และที่อื่นๆ ตั้งแต่ 1300 – 1400 ปีก่อนแล้ว ในปัจจุบันว่ากันว่าอุตสาหกรรมประมงอุไคของแม่น้ำนาการะใน จังหวัดกิฟุ แม่น้ำฮิจิคาวะใน เมืองโอสึ จังหวัดเอฮิเมะ และแม่น้ำมิคุมะในจังหวัดโออิตะนั้นเป็น 3 อุตสาหกรรมการประมงอุไคที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่นเลยทีเดียว

นกกาน้ำ หรือ อุ (鵜)

“อุ (นกกาน้ำ)” คือ นกที่มีสายตาดีและเชื่องคนง่ายมาก นกกาน้ำที่ใช้ในการประมงอุไคล้วนผ่านการฝึกฝนจากคนมาเป็นเวลากว่า 3 ปีเพื่อให้สามารถจับปลาร่วมกับคนได้ นกกาน้ำอาศัยอยู่ในบ้านร่วมกับชาวประมง โดยจะได้รับการเลี้ยงดูปูเสื่อเป็นอย่างดีราวกับเป็นลูกหรือสมาชิกในครอบครัวเลยก็ว่าได้ ส่วนนกกาน้ำที่เริ่มมีอายุมากขึ้น ถึงแม้ว่าจะไม่สามารถใช้ในการประมงอุไคได้อีกต่อไปก็ยังคงอาศัยอยู่ร่วมกับชาวประมงเช่นเดิม กล่าวได้ว่านกกาน้ำและชาวประมงนั้นมีสายสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นจริงๆ

อุโจ หรือ อุโช (鵜匠) 

“อุโจ หรือ อุโช” หมายถึง ชาวประมงผู้จับปลาโดยใช้นกกาน้ำ พวกเขาจะออกไปจับปลาในชุดดั้งเดิมสีกรมท่าและใส่โคชิมิเนะที่มีลักษณะคล้ายกระโปรงทำจากฟาง ชุดแบบนี้เรียกว่า “เรียวฟุขุ”

การประมงอุไคในแม่น้ำนาการะที่เมืองเซกิและเมืองกิฟุของจังหวัดกิฟุซึ่งมีประวัติความเป็นมาด้านการประมงอุไคอย่างยาวนานมากเป็นพิเศษนั้นได้รับการอนุรักษ์คุ้มครองโดยราชวงศ์ญี่ปุ่นเลยทีเดียว ชายประมงอุโจของแม่น้ำนาการะจึงมีสถานภาพเป็นเจ้าหน้าที่ของสำนักพระราชวัง

อุบูเนะ (鵜舟)

©️ Gifu Prefecture Tourism Federation

“อุบูเนะ” คือ เรือไม้ที่ใช้ในการประมงอุไค โดยมักจะมีขนาดประมาณ 13 – 15 เมตร