ค่าใช้จ่ายที่ต้องรู้หากจะคลอดลูกในญี่ปุ่น การคลอดและเลี้ยงดูบุตรต้องใช้เงินเท่าไร?

การช่วยเหลือค่ารักษาพยาบาลสำหรับคุณแม่ชาวต่างชาติในญี่ปุ่น

เมื่อคิดถึงการคลอดลูกในญี่ปุ่น คุณแม่ชาวต่างชาติบางคนอาจกังวลว่า “จะได้รับการดูแลช่วยเหลือเช่นเดียวกับคนญี่ปุ่นไหม”

ที่ญี่ปุ่นค่ารักษาพยาบาลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์และการคลอดบุตรมักสูงเนื่องจากไม่รวมอยู่ในประกันการรักษาพยาบาล แต่ยังมีประกันสุขภาพ (ประกันสุขภาพของรัฐหรือประกันสังคม) ที่ผู้เข้าระบบประกันสามารถรับเงินช่วยเหลือโดยไม่เกี่ยงสัญชาติหรือรายได้

บทความนี้จะแสดงค่าใช้จ่ายที่ต้องใช้โดยแบ่งเป็น 3 ช่วง ได้แก่ ระหว่างตั้งครรภ์ ตอนคลอด และหลังคลอด

ใช้ประโยชน์จากบริการทางการแพทย์ในหลากหลายภาษา

ในการตั้งครรภ์และคลอดบุตรนั้นมีขั้นตอนดำเนินการในโรงพยาบาลและสถานที่ราชการมากมาย หากไม่คุ้นกับภาษาญี่ปุ่นก็อาจทำให้เครียดได้

ดังนั้น สถานที่ราชการต่างๆ จึงมีเจ้าหน้าที่ที่พูดภาษาต่างประเทศได้ประจำอยู่เพื่อให้คำแนะนำหรือมีการนำเครื่องมือแปลภาษาแบบพกพามาใช้เพิ่มขึ้น

เช่น ในเขตชินจูกุ โตเกียวซึ่งมีชาวต่างชาติที่พำนักอาศัยในญี่ปุ่นอยู่เป็นจำนวนมาก ที่สำนักงานเขตจะมีเคานเตอร์ให้คำปรึกษาด้านการใช้ชีวิต (ฟรี) ในภาษาอังกฤษ จีน และเกาหลี นอกจากนี้ยังมีจังหวัดคานากาวะได้จัดทำเว็บไซต์ช่วยเหลือการเลี้ยงดูบุตรสำหรับผู้อาศัยชาวต่างชาติในภาษาต่างๆ ราว 10 ภาษา

ขอแนะนำให้ตรวจสอบว่าสถานที่ราชการในท้องถิ่นที่อาศัยมีหน่วยงานช่วยเหลือให้คำแนะนำสำหรับชาวต่างชาติที่พำนักอยู่ในญี่ปุ่นหรือไม่กันดูนะ

ถ้าหากไม่ถนัดภาษาต่างชาติจริงๆ และหน่วยงานแถวบ้านไม่มีบริการในภาษาไทย อาจจะต้องใช้บริการจ้างล่ามภาษาไทยเดินทางไปด้วยในโอกาสสำคัญๆ โดยอาจสอบถามหาความช่วยเหลือตามกลุ่มคนไทยในญี่ปุ่น บางครั้งอาจจะได้รับความช่วยเหลือโดยมีค่าใช้จ่ายน้อยหรือไม่เสียเลยก็เป็นไปได้ค่ะ

ค่าใช้จ่ายระหว่างตั้งครรภ์ประมาณเท่าไหร่?

ที่ญี่ปุ่นโดยทั่วไปสตรีมีครรภ์จะได้รับ "การตรวจสุขภาพครรภ์ (妊婦検診 - Ninpu Kenshin)" จนกระทั่งคลอดประมาณ 14 ครั้ง เฉพาะค่าใช้จ่ายในการตรวจสุขภาพแต่ละครั้งประมาณ 5,000 - 8,000 เยน

เมื่อพิจารณาถึงค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปโรงพยาบาลและการซื้อสิ่งของจำเป็นสำหรับแม่และทารกแรกเกิด อย่างน้อยถ้าเราสามารถประหยัดค่ารักษาพยาบาลได้จะดีมากเลยใช่ไหมคะ!

สิ่งหนึ่งที่รัฐบาลท้องถิ่นแต่ละแห่งมอบให้กับสตรีมีครรภ์คือ "คูปองส่วนลดค่าตรวจสุขภาพครรภ์ (妊婦検診補助券 - Ninpu Kenshin Hojoken)" เป็นคูปองแทนเงินสดมูลค่าราว 100,000 เยนที่นำไปใช้ในการตรวจสุขภาพครรภ์ได้ ด้วยคูปองนี้จะช่วยลดค่าใช้จ่ายได้ถึง 70,000 - 120,000 เยนเลยทีเดียว

จำนวนเงินและรายละเอียดของเงินช่วยเหลือต่างกันตามแต่ละท้องถิ่น ขอให้ตรวจสอบรายละเอียดจากเคานเตอร์แผนกที่เกี่ยวข้องของเขตหรือเว็บไซต์ทางการของหน่วยงานราชการในท้องถิ่นที่พำนักอยู่

เนื่องจากค่าตรวจรักษาที่ชำระเองไปแล้วอาจได้คืนบางส่วนหลังจากที่ยื่นรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาในปีถัดไป ดังนั้น ขอให้เก็บใบเสร็จและใบแสดงรายละเอียดต่างๆ ที่ไปตรวจรักษาที่โรงพยาบาลเอาไว้ให้ดี!
อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่เลย

ใกล้คลอดแล้ว! มีค่าใช้จ่ายอะไร - เท่าไหร่บ้าง?

ค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตรรวมถึงค่าใช้จ่ายต่างๆ เกี่ยวกับการคลอด เช่น ค่ารักษาตัวในโรงพยาบาล ค่าตรวจ และค่ายา โดยเฉลี่ยประมาณ 500,000 เยน หากเลือกการผ่าคลอดหรือคลอดด้วยการใช้ยาชาระงับปวด ค่าใช้จ่ายจะเพิ่มขึ้นประมาณ 100,000 - 200,000 เยน

ค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตรจะต่างกันตามแต่ละท้องถิ่น อย่างในโตเกียวซึ่งกล่าวกันว่าค่าใช้จ่ายสูงที่สุดในญี่ปุ่นมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยประมาณ 620,000 เยน และที่จังหวัดทตโตริซึ่งกล่าวกันว่าถูกที่สุดนั้นค่าใช้จ่ายเฉลี่ยประมาณ 390,000 เยน

ไม่ว่าอย่างไรค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตรก็ถือว่าไม่น้อยทั้งนั้น เรามาใช้เงินช่วยเหลือจากรัฐเพื่อลดค่าใช้จ่ายที่ต้องรับผิดชอบเองกันเถอะ

เงินช่วยเหลือค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตร 420,000 เยนต่อทารก 1 คน!

การรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตรเองทั้งหมดนับเป็นเรื่องใหญ่ ดังนั้นในประเทศญี่ปุ่นจึงมีระบบ "เงินช่วยเหลือการคลอดและเลี้ยงดูบุตรแบบจ่ายเป็นก้อน (出産育児一時金 - Shussan Ikuji Ichijikin) " ให้แก่สตรีมีครรภ์เป็นเงิน 420,000 เยน (*) ต่อทารก 1 คน

หากอยู่ในระบบประกันสุขภาพ สตรีมีครรภ์ไม่ว่าจะเป็นคนชาติใดก็สามารถรับเงินช่วยเหลือการคลอดและเลี้ยงดูบุตรนี้ได้ หากใช้ "ระบบการชำระเงินโดยตรง (直接支払制度 - Chokusetsu Shiharai Seido)" จะสามารถให้หน่วยงานสาธารณสุขจ่ายค่ารักษาพยาบาลโดยตรงแก่โรงพยาบาล ซึ่งถือว่าสะดวกมากเพราะเราไม่ต้องสำรองจ่ายไปก่อน จากนั้นจึงจ่ายเพียงส่วนต่างเมื่อออกจากโรงพยาบาล

กรณีค่าใช้จ่ายในการคลอดบุตรต่ำกว่าจำนวนเงินช่วยเหลือการคลอดและเลี้ยงดูบุตรที่ได้รับแล้ว คุณจะได้รับเงินส่วนต่างคืน (ต้องยื่นเรื่องเอง)

*: กรณีคลอดบุตรในสถานพยาบาลที่ไม่ได้เข้าร่วมระบบประกันการรักษาพยาบาลแผนกสูติกรรม (เว็บไซต์ภาษาญี่ปุ่น) จำนวนเงินช่วยเหลือที่จ่ายให้จะเป็น 404,000 เยน

ค่าใช้จ่ายหลังคลอดประมาณ 500,000 เยน!?

หลังคลอดบุตรจะมีค่าใช่จ่ายต่างๆ อย่างค่ารักษาพยาบาลที่จำเป็นสำหรับเด็ก (เช่น การตรวจสุขภาพตามกำหนด การฉีดวัคซีน ฯลฯ) ค่าของใช้สำหรับเด็ก และค่าอาหาร

หากสามีภรรยาทำงานทั้งคู่ อาจต้องคิดเรื่องการฝากลูกที่สถานเลี้ยงเด็ก (保育園 - Hoikuen หรือ Nursery School) หรือการหาพี่เลี้ยงเด็กไว้แต่เนิ่นๆ

ค่าใช้จ่ายหลังคลอดจะแตกต่างกันตามแต่ละบุคคล จากการสำรวจหนึ่งพบว่าค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูบุตรเฉลี่ยต่อปีสำหรับเด็กแรกเกิดในช่วงปีแรกอยู่ที่ประมาณ 500,000 เยน (*) ดังนั้นขอแนะนำให้วางแผนให้ดีก่อนมีบุตร

ตามหลักทั่วไปค่ารักษาพยาบาลสำหรับเด็ก 0 - 6 ปี ผู้ปกครองต้องรับผิดชอบเองเพียง 20% แต่ในหลายๆ พื้นที่มีระบบช่วยเหลือค่ารักษาพยาบาลสำหรับเด็ก เช่น ที่โตเกียวให้เงินช่วยเหลือในส่วนของ 20% ที่ต้องจ่ายเอง (ภาษาอังกฤษ) ทำให้ค่ารักษาพยาบาลและค่ายานั้นฟรีไปเลย

*: จากการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงดูบุตร มูลนิธิเพื่ออนาคตของเด็ก (Child Future Foundation) (ภาษาญี่ปุ่น)

เงินช่วยเหลือและเงินชดเชยที่ควรรู้ไว้

นอกจากข้อมูลที่แนะนำไปแล้ว ยังมีเงินช่วยเหลือและเงินชดเชยที่จะได้รับเมื่อมีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไข แต่แม้จะมีคุณสมบัติตรงแล้วส่วนใหญ่จะไม่ใช่เงินที่ได้รับโดยอัตโนมัติ สิ่งสำคัญคือเราต้องรวบรวมข้อมูลและดำเนินการเอง

1. เงินสงเคราะห์การคลอดบุตร

เงินสงเคราะห์การคลอดบุตร (出産手当金 - Shussan Teate Kin) เป็นระบบที่ดีเยี่ยมสำหรับหญิงตั้งครรภ์ที่ทำงานอยู่ แม้จะฟังคล้ายกับ "เงินช่วยเหลือการคลอดและเลี้ยงดูบุตรแบบจ่ายเป็นก้อน (ที่กล่าวไปแล้วด้านบน)" (ภาษาญี่ปุ่น) แต่ต้องระวังว่าทั้งสองระบบต่างกัน

เงินสงเคราะห์การคลอดบุตรเป็นระบบช่วยเหลือผู้ที่สูญเสียรายได้เนื่องจากลาคลอดบุตร แต่เนื่องจากต้องมีประกันสุขภาพของที่ทำงาน ผู้ประกอบอาชีพอิสระหรือผู้ว่างงานที่มีประกันสุขภาพของรัฐจึงไม่ได้รับสิทธินี้

การได้รับสิทธิประโยชน์มีเงื่อนไขหลายประการ ผู้ที่จะสมัครกรุณาปรึกษาที่ทำงานไว้ล่วงหน้า

จำนวนเงินสงเคราะห์การคลอดบุตรมีวิธีการคำนวณดังนี้

เช่น เงินเดือนเฉลี่ยเดือนละ 300,000 เยน จำนวนเงินช่วยเหลือต่อวันจะเป็น

300,000 เยน ÷ 30 วัน x 2/3 = ประมาณ 6,666 เยน

การได้รับสิทธิประโยชน์ในช่วงที่หยุดงานอยู่ตั้งแต่ 42 วันก่อนวันคลอดจนถึงวันที่ 56 หลังวันคลอด กรณีคลอดช้ากว่ากำหนด จำนวนวันที่ได้รับเงินช่วยเหลือจะบวกเพิ่มเข้าไปจึงไม่ต้องกังวลนะคะ

2. เงินชดเชยกรณีหยุดงานเพื่อเลี้ยงดูบุตร

ที่ญี่ปุ่นพนักงานไม่ว่าจะเป็นคนสัญชาติใดจะได้รับสิทธิตามกฎหมายให้ลางานเพื่อเลี้ยงดูบุตรจนกว่าเด็กจะมีอายุ 1 ปี

"เงินชดเชยกรณีหยุดงานเพื่อเลี้ยงดูบุตร (育児休業給付金 - Ikuji Kyuugyou Kyuufu Kin)" จะได้รับสิทธิประโยชน์ในช่วงที่ลาหยุดงานเพื่อเลี้ยงดูบุตร ซึ่งโดยทั่วไปคือตั้งแต่หลังคลอดบุตร (* 1) จนเด็กมีอายุครบ 1 ปี เนื่องจากในช่วงที่ลาหยุดงานเพื่อเลี้ยงดูบุตรจะไม่ได้รับเงินเดือนตามปกติจากบริษัท ระบบเงินชดเชยนี้จึงจำเป็นยิ่ง

* 1 : สำหรับคุณแม่ช่วงเวลา 8 สัปดาห์หลังวันที่คลอดถือเป็นช่วงเวลาหยุดงานหลังคลอด จึงไม่รวมอยู่ในช่วงลาหยุดงานเพื่อเลี้ยงดูบุตร ส่วนคุณพ่อจะสามารถขอรับเงินชดเชยได้ตั้งแต่วันที่บุตรคลอด

จำนวนเงินชดเชยที่น่าสนใจนี้ มีวิธีการคำนวณดังนี้

* 2: จำนวนเงินที่นำมาคำนวณได้จากการนำรายได้ 6 เดือนก่อนวันที่ลาหยุดเพื่อเลี้ยงดูบุตร (ไม่รวมโบนัส) มาหารด้วย 180 วัน

ไม่เฉพาะคุณแม่ แต่คุณพ่อก็สามารถรับสิทธิประโยชน์นี้ได้ด้วย หากมีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขทั้งคุณพ่อคุณแม่ก็สมัครขอรับสิทธิพร้อมกันก็ได้

3. เงินสงเคราะห์บุตร

ระบบที่ได้แนะนำก่อนหน้านี้เป็นระบบที่ช่วยเหลือการเลี้ยงดูบุตรสำหรับคุณพ่อคุณแม่ที่ทำงาน ส่วน "เงินสงเคราะห์บุตร  (児童手当 - Jidou Teate)" (ภาษาญี่ปุ่น) อันนี้จะครอบคลุมคุณพ่อคุณแม่ทั้งหมดที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่น

เป็นระบบที่มอบเงินให้เดือนละ 15,000 เยนต่อคน หรือ 10,000 เยนต่อคน (*) สำหรับเด็กที่มีอายุ 0 ปีจนกระทั่งสำเร็จการศึกษาระดับมัธยมต้น (จนถึงวันที่ 31 มีนาคมในปีแรกหลังจากเด็กมีอายุครบ 15 ปี)

*: กรณีที่รายได้สุทธิของผู้ที่ได้รับเงินสงเคราะห์เกินกว่าจำนวนที่กำหนด จะได้รับเงินสงเคราะห์เดือนละ 5,000 เยนต่อเด็ก 1 คน

อายุของบุตร	จำนวนเงินที่ได้รับรายเดือนต่อเด็ก 1 คน
0 - ต่ำกว่า 3 ปี	15,000 เยน
3 ปี - ก่อนจบการศึกษาระดับประถม	10,000 เยน (15,000 เยน สำหรับบุตรคนที่ 3 เป็นต้นไป)
นักเรียนมัธยมต้น	10,000 เยน

เงินสงเคราะห์จะแบ่งจ่าย 3 ครั้งต่อปี วิธีการใช้เงินสงเคราะห์บุตรจะต่างกันไปในแต่ละครอบครัว หลายคนนำเงินไปใช้ในการออมเพื่ออนาคตของบุตร หรือใช้เพื่อการประกันการศึกษาและค่าใช้จ่ายในการศึกษาเล่าเรียน

เกี่ยวกับเงินชดเชยอื่นๆ

นอกจากนี้ยังมีระบบช่วยเหลือการเลี้ยงดูบุตรเฉพาะท้องถิ่นขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่คุณอาศัย

เช่น ในโตเกียวที่มีค่าใช้จ่ายในการคลอดลูกสูงที่สุดในญี่ปุ่น ที่เขตมินาโตะก็มีระบบที่ให้เงินช่วยเหลือ (เว็บไซต์ภาษาญี่ปุ่น มีระบบแปลภาษาอัตโนมัติ) เฉพาะท้องถิ่นสูงถึง 180,000 เยน

แต่ละพื้นที่ยังมีการจัดตั้งระบบช่วยเหลือต่างๆ ที่ไม่จำกัดเฉพาะช่วงคลอดบุตร เช่น ระบบอวยพรเข้าเรียนเป็นเงินทุนการศึกษา(入学祝い金 - Nyuugaku Iwai Kin) ในโรงเรียนประถมและมัธยมต้น หรือระบบช่วยเหลือคุณแม่เลี้ยงเดี่ยวหรือคุณพ่อเลี้ยงเดี่ยว ขอให้ตรวจสอบรายละเอียดจากแผนกที่เกี่ยวข้องของที่ว่าการหรือเว็บไซต์ทางการของหน่วยงานราชการในท้องถิ่นที่พำนักอยู่

การลดหย่อนค่ารักษาพยาบาลที่ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในโรงพยาบาล

แม้ว่าจะรับเงินช่วยเหลือต่างๆ อย่างเงินช่วยเหลือการคลอดและเลี้ยงดูบุตร แต่มักมีค่ารักษาพยาบาลและค่ารักษาตัวในโรงพยาบาลที่ไม่คาดคิดมาก่อนเกิดขึ้น

ในเวลาเช่นนี้ขอให้นึกถึงการลดหย่อนค่ารักษาพยาบาลด้วยการยื่นรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา หากค่ารักษาพยาบาลใน 1 ปีของทุกคนในครอบครัวเกิน 100,000 เยน (หรือในกรณีที่มีรายได้สุทธิน้อยกว่า 2 ล้านเยน จะคำนวณจาก 5% ของรายได้สุทธิ) จะได้รับเงินภาษีที่จ่ายเกินคืนมา ด้วยการยื่นรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

โปรดเก็บสลิปใบเสร็จรับเงินและใบเสร็จรับเงินที่ได้รับจากโรงพยาบาล เพื่อใช้ในตอนยื่นรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา การลดหย่อนภาษีด้วยค่ารักษาพยาบาลครอบคลุมถึงค่าใช้จ่ายในการไปตรวจสุขภาพตามหมอนัดและค่าแท็กซี่ที่ใช้เพื่อไปการคลอดบุตรหรือไปโรงพยาบาลอีกด้วย!

จำนวนเงินในการลดหย่อนค่ารักษาพยาบาล มีวิธีการคำนวณดังนี้

จำนวนเงินที่ได้รับคืนจริงคือเงินลดหย่อนค่ารักษาพยาบาลคูณด้วยอัตราภาษีเงินได้ เช่น หากเงินลดหย่อนค่ารักษาพยาบาล 50,000 เยน และอัตราภาษีเงินได้ 20% จะได้รับเงินคืน 10,000 เยน

สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับค่ารักษาพยาบาลและการลดหย่อนภาษีได้จากบทความนี้

เรียนรู้ระบบแล้วสบายใจกับการคลอดและการเลี้ยงลูก

มีหลายสิ่งที่เราอยากทำเพื่อลูก แต่การเลี้ยงลูกต้องใช้เงิน ดังนั้นการใช้สิทธิประโยชน์สาธารณะเพื่อควบคุมค่าใช้จ่ายให้น้อยลงจึงเป็นสิ่งสำคัญ

ในหลายพื้นที่ยังมีหน่วยงานที่จัดตั้งขึ้นเพื่อช่วยเหลือการเลี้ยงดูบุตรของผู้อาศัยในท้องถิ่น ภายใต้ชื่อศูนย์ช่วยเหลือการเลี้ยงดูบุตร (子育て支援センター - Kosodate Shien Center) ศูนย์สุขภาพ (保健センター - Hoken Center) และอื่นๆ สามารถไปขอคำแนะนำต่างๆ เกี่ยวกับการดูแลบุตรได้

ลองใช้ประโยชน์จากการช่วยเหลือเหล่านี้แล้ววางใจไปกับการวางแผนคลอดและเลี้ยงดูเด็กๆ นะคะ

All photos by Pixta