สารานุกรมคำญี่ปุ่น "โนเร็น"

โนเร็น เหรอ？

หากเพื่อนๆเคยมาเที่ยวที่ประเทศญี่ปุ่น คงอาจจะเคยพบเห็นตามด้านหน้าทางเข้าร้านอาหารที่จะมีการแขวนผ้าห้อยลงมา ซึ่งผ้าที่ถูกแขวนอยู่นั้น เรียกว่า「โนเร็น」ค่ะ ซึ่งบทความครั้งนี้ จะขอเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับ โนเร็ง ไอเท็มที่มีความโดดเด่นแบบญี่ปุ่นมาฝากเพื่อนๆกันค่ะ

「โนเร็น」สื่อความหมายถึงอะไร?มีประโยชน์ยังไง？

เริ่มต้นเดิมทีแล้ว โนเร็ง ใช้เป็นสิ่งของป้องกันฝนหรือความหนาวที่จะพัดเข้ามาในร้าน สำหรับในหน้าร้อนนั้นจะใช้สำหรับเป็นบังสาดกันแดดที่ส่องเข้ามา แต่ในปัจจุบันนี้ โนเร็ง กลับมีความหมายมากกว่าประโยชน์ใช้สอยที่แท้จริงอย่างเช่นสมัยแต่ก่อน

บนผืนผ้าโนเร็นนั้น ส่วนใหญ่จะมีการเขียนชื่อร้านหรือสัญลักษณ์ของร้านที่เรียกกันว่า ยะโกอุ(※1)เอาไว้ ซึ่งจะใช้เป็นสัญลักษณ์หรือเครื่องหมายของร้านร้านนั้น ซึ่งตราสัญลักษณ์นั้นจะเป็นตราที่แสดงตัวตนและความน่าเชื่อถือของร้านค้าร้านนั้นเลยทีเดียวค่ะ

นอกจากนั้นคนเก่าคนแก่ของร้านที่ทำงานให้กับทางร้านมานาน และพร้อมที่จะออกไปเปิดร้านของตนเองนั้น จะได้รับการอนุญาติให้ใช้ตราสัญาลักษณ์เเดียวกันกับของทางร้านด้าย เพราะฉะนั้นจึงไม่แปลกที่จะเห็นตราสัญาลักษณ์แบบเดียวกันแต่อยู่คนละร้านกัน ซึ่งการอนุญาติให้ผู้ช่วยมีเก่งของร้านนำเอาตราสัญาลักษณ์ของร้านไปใช้นั้น เรียกกันว่า 「โนะเรงวาเกะ(แบ่งโนเรง)」ค่ะ

อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว พอจะมองภาพออกบ้างกันหรือยังคะว่า โนเร็น นั้น มีความสำคัญอย่างไรต่อร้านค้าในประเทศญี่ปุ่น

※1……ยะโกอุ(ตราสัญาลักษณ์ของร้าน):　เป็นชื่อที่ใช้เรียกตระกูลของนักแสดงคาบุกิ(การแสดงพื้นบ้านของญี่ปุ่น)หรือตระกูลของผู้ที่เปิดกิจการค้าขาย

เวลาเห็นโนเร็นแล้วจะทำให้รู้อะไรได้บ้าง？

หากพบเห็นโนเร็นโดยทั่วไปแล้ว ก็จะมีความหมายสื่อได้ถึงว่าร้านร้านนี้จะเป็นร้านที่ให้บริการหรือมีอาหารที่เป็นแบบญี่ปุ่น ซึ่งเรามักจะพบเห็นได้ตาม ร้านเหล้าแบบญี่ปุ่น(อิซากายะ) หรือว่าร้านอาหารเล็กๆ ร้านอาหารญี่ปุ่น ร้านขายของจิปาถะแบบญี่ปุ่น ร้านน้ำชา หรือแม้กระทั้งร้านขายโนริ(สาหร่าย) ซะส่วนใหญ่ค่ะ

ส่วนการพบเห็นโนเร็นนั้น ยังสามารถสื่อความหมายว่า ร้านนี้กำลังอยู่ในช่วงการเปิดให้บริการอยู่ด้วยค่ะ ซึ่งร้านไหนยังมีโนเร็นแขวนอยู่หน้าร้าน ก็แสดงว่าอยู่ในช่วงเปิดให้บริการและหากไม่มีโนเร็นแขวนอยู่ก็แสดงว่า วันนั้นได้ปิดบริการแล้วนั้นเองค่ะ

ซึ่งผู้คนสมัยก่อนว่ากันว่า 「หากร้านไหนที่มีโนเร็นที่มีสภาพเก่าก็จะรู้ได้ทันทีว่าร้านนี้มีกิจการค้าขายที่รุ่งเรือง」 เนื่องจากมีคนเข้าออกสัมผัสเยอะทำให้เก่าเร็ว ยิ่งมีลูกค้าเข้าออกร้านมากแค่ไหน โนเร็นก็จะเก่ามากเท่านั้นค่ะ

นอกจากนี้จะพบเห็นโนเร็นได้ที่ออนเซนด้วย ซึ่งเหตุผลที่จะต้องมีโนเร็นบริเวณหน้าออนเซนนั้น เพื่อเอาไว้แยกให้ทราบว่าออนเซนด้านไหนเป็นฝั่งสำหรับผู้ชาย หรือ ผู้หญิง และเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้มองเข้าไปเห็นบริเวณเปลี่ยนเสื้อผ้าด้านใน จะมีการแขวนโนเร็นไว้บริเวณหน้าห้องเปลี่ยนเสื้อผ้าด้วยค่ะ

สำหรับในบ้านเรือนปรกติก็มีบางครัวเรือนที่ใช้โนเร็นไว้กั้นระหว่างห้องต่างๆภายในบ้าน ยกตัวอย่างเช่น หากบริเวณที่กินข้าวกับครัวอยู่บริเวณเดียวกัน ก็จะติดโนะเรงไว้เพื่อที่จะป้องกันไม่ให้มองเห็นจานชามที่รอการล้างอยู่ด้านในครัว หรือเอาไว้กั้นระหว่างห้องเพื่อไม่ให้ความร้อนจากเครื่องทำความร้อนกระจายไปบริเวณอื่นๆของบ้าน เป็นต้น

การปรากฏตัวของคำว่า「โนเร็น」ในสุภาษิต คำพังเพยของญี่ปุ่น

โนเร็งนั้นได้มีการใช้อย่างแพร่หลายในหมู่ของคนญี่ปุ่น จนมีคำในสุภาษิต คำพังเพยเกี่ยวกับโนเเร็งด้วย เช่น「โนเร็งนิอุเดะโอะชิ(ดันโนเร็งที่แขวนหน้าร้าน)」แปลความหมายได้ว่า ไม่ว่าจะทำยังไง ไม่ว่าจะพูดยังไงก็ไม่มีเสียงตอบรับหรือไม่มีการตอบรับกลับมา ซึ่งสุภาษิต คำพังเพยนี้ มาจากโนเร็นที่แขวนอยู่หน้าร้าน ต่อให้ออกแรงผลักแค่ไหนก็เปล่าประโยชน์ไม่มีอะไรเกิดขึ้น ค่ะ

เรื่องราวของ「โนเร็น」ในปัจจุบัน

ปัจจุบันนี้ โนเร็นก็ยังถูกใช้ในร้านอาหาร และร้านดื่ม หรือกิจการร้านเล็กๆต่างๆอยู่ และตั้งแต่โนเร็นได้ถูกนำมาใช้ในชีวิตประจำวันตามครัวเรือนต่างๆ ก็ได้มีการคิดค้นดีไซน์ของโนเร็นออกมาอย่างหลากหลาย ซึ่งไม่ใช่แต่สีสรรที่หลากหลายเพียงอย่างเดียว นอกจากลวดลายแบบญี่ปุ่นแล้ว ก็ยังมีลวดลาย「ฮัลโหลคิดตี้」หรือ「โตโตโร่」ที่เป็นลายตัวการ์ตูนออกมาอีกหลากหลายให้ได้เลือกกัน และยังสามารถเลือกไซต์ต่างๆได้ตามความเหมาะสมในการใช้งานอีกด้วย และยังมีบางร้านที่รับทำโนเร็นตามออเดอร์ที่สั่งเป็นรายบุคคลอีกด้วยค่ะ

ในปัจจุบันนี้มีคนที่ซื้อหาโนเร็นเพื่อใช้เป็นของฝากเยอะมากขึ้น ราคาของโนเร็นก็อยู่ที่ตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงประมาณ3,000เยน ซึ่งก็ถือว่าไม่แพงมากนัก และด้วยความที่โนเร็นมีความบาง เบาจึงทำให้ไม่เปลืองเนื้อที่ในกระเป๋าเดินทางจึงเหมาะแก่การนำไปเป็นของฝากมาก โดยสามารถหาซื้อโนเร็นได้ตามร้านขายโนเร็นโดยเฉพาะ หรือร้านขายของที่ระลึก หรือในอินเตอร์เน็ตก็สามารถหาซื้อได้ เพื่อนคนไหนสนใจค้นหาลายที่ตนเองชอบ และซื้อไปเป็นของฝากดูก็กิ๊ฟเกร๋ไม่เบาเลยนะคะ

บทความที่เกี่ยวข้อง ：โรงหมักเหล้าเก่าแก่ที่สุดของญี่ปุ่น"และสวนญี่ปุ่น จังหวัดเฮียวโกะ