เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "พนซุ" ซอสรสเปรี้ยวชื่นใจ

“พอนสึ” คืออะไร?

photo by PIXTA
「พอนสึ」คือ เครื่องปรุงรสอาหารญี่ปุ่นที่ทำมาจากน้ำผลไม้ตระกูลส้ม โดยนำน้ำเลม่อน มะนาว หรือส้มยูซุไปผสมกับน้ำส้มสายชูเพื่อให้สามารถเก็บรักษาได้นาน เนื่องจากไม่มีส่วนผสมของน้ำมันเลย จึงนับเป็นเครื่องปรุงรสเพื่อสุขภาพเหมาะสำหรับผู้รักสุขภาพจริงๆค่ะ

ต้นกำเนิดของคำว่า “พอนสึ” มีทฤษฎีกล่าวเอาไว้หลายอย่างเลยทีเดียว โดยมีทฤษฎีหนึ่งเชื่อว่าเพี้ยนเสียงมาจากคำว่า「Punch＝พันช์ (น้ำผลไม้)」ซึ่งเป็นภาษาดัตช์จนกลายเป็นคำว่า「พอนสึ」ด้วยความเปรี้ยวของซอสทำให้คำว่า “สึ” ตัวสุดท้ายถูกแทนเป็นคันจิตัว「酢 (น้ำส้มสายชู)」นั่นเอง

ในญี่ปุ่น สมัยเอโดะ เริ่มมีอาหารที่ใช้ส่วนผสมเป็นน้ำส้มสายชูเกิดขึ้นมากมาย พอนสึก็เริ่มแทรกซึมเข้าไปอยู่บนโต๊ะอาหารญี่ปุ่นเช่นเดียวกัน ไม่น่าเชื่อเลยนะเนี่ยว่าพอนสึซึ่งเป็นเครื่องปรุงอเนกประสงค์ของญี่ปุ่นนี้จะมีต้นกำเนิดมาจากภาษาต่างประเทศ

รสชาติของซอสพอนสึเป็นยังไง?

photo by PIXTA
เนื่องจากพอนสึผลิตมาจากน้ำผลไม้ตระกูลส้ม จึงมีเอกลักษณ์อยู่ที่ รสเปรี้ยวกลมกล่อม และ กลิ่นหอมสดชื่น ซึ่งแตกต่างจากรสเปรี้ยวจัดของน้ำส้มสายชูหมัก ดังนั้น เมื่อทานอาหารที่ผสมพอนสึเข้าไปจึงทำให้รู้สึกสดชื่นขึ้นมานั่นเอง

ส่วนผสมที่มักจะถูกนำมาใช้ผลิตพอนสึก็คือ ส้มยูซุ มะนาวคาโบสุ มะนาวซุดาจิ และส้มไดได จึงเรียกได้ว่าพอนสึเป็นเครื่องปรุงรสเฉพาะของญี่ปุ่นซึ่งเป็นประเทศที่เพาะปลูกผลไม้ตระกูลส้มเป็นจำนวนมาก

แต่สำหรับบางฤดูกาลหรือบางท้องถิ่นที่ไม่สามารถหาซื้อพอนสึได้ก็สามารถทำเองได้ง่ายๆโดยใช้เลม่อนหรือส้มโอเลยค่ะ ข้อดีของการทำเองอยู่ที่เราสามารถปรับรสชาติตามสไตล์ของตัวเองได้นี่แหละ แถมเรายังสามารถเพลิดเพลินกับรสชาติอันหลากหลายได้ทั้งรสเปรี้ยวหรือกลิ่นที่แตกต่างกันไปตามชนิดของผลไม้ตระกูลส้มอีกด้วย

ส่วนพอนสึอีกประเภทหนึ่งอย่าง “พอนสึโชยุ” ที่ทำโดยการผสมโชยุหรือดาชิ (※1) เข้ากับพอนสึก็เรียกว่าเป็น “พอนสึ” เช่นเดียวกัน

※1：ดาชิ……น้ำสต็อกที่สกัดมาจากการเคี่ยวสาหร่ายคอมบุหรือปลาโอแห้งคัตสึโอะบุชิ

เมนูที่ใช้ส่วนผสมเป็นซอสพอนสึ

photo by PIXTA
นอกจากนี้ พอนสึยังนำมาใช้เป็นน้ำจิ้มเมนูหม้อไฟอย่าง ชาบูชาบู ซาชิมิ (ปลาดิบ) ทาทากิ เมนูเต้าหู้ ปลาย่าง และเดรสซิ่งสำหรับสลัดอีกด้วย บอกเลยว่าใช้ได้หลากหลายสมฉายาซอสอเนกประสงค์จริงๆค่ะ

โอโรชิพอนสึ ที่ทำโดยการนำหัวไชเท้าฝานไปผสมกับพอนสึก็ได้รับความนิยมเช่นเดียวกัน โดยนำมาใช้เป็นซอสราดแฮมเบิร์กนั่นเอง เนื่องจาก พอนสึช่วยให้อาหารมีรสชาติอ่อนทานง่ายขึ้น จึงเหมาะสำหรับยามที่ไม่เจริญอาหารในหน้าร้อนสุดๆ

นอกจากนี้ กรดซิตริกภายในพอนสึก็ยังมีสรรพคุณช่วยฟื้นฟูความเหนื่อยล้าด้วยนะเออ... ในยามที่เหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าหรืออ่อนเพลียเพราะความร้อนจึงได้ผลชะงัดนัก อื้อหื～อ เอามาขายประเทศไทยด่วนๆ 555+

แหล่งผลิตซอสพอนสึขึ้นชื่อ

photo by PIXTA
「ส้มยูซุ」เป็นผลไม้ที่มักนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตซอสพอนสึ ถ้าเอ่ยถึงแหล่งผลิตพอนสึอันดับ 1 ในญี่ปุ่นแล้วก็ต้องนึกถึง จ.โคจิ อย่างแน่นอน ที่นี่ตั้งอยู่ในเขตอากาศอบอุ่นซึ่งสามารถนั่งเครื่องบินมาจากโตเกียวได้โดยใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง 20 นาที

「คัตสึโอะโนะทาทากิ」เป็นอาหารขึ้นชื่อประจำจ.โคจิซึ่งมีรสชาติเข้ากับซอสพอนสึได้อย่างดีเยี่ยม โดยเราสามารถหาทานได้ทั่วจ.โคจิเลยทีเดียว สำหรับใครที่อยากลิ้มลองซอสพอนสึต้นตำรับก็ขอแนะนำให้มาเที่ยวจ.โคจิเลยค่ะ

หรือว่าจะซื้อพอนสึกลับไปลองทำอาหารญี่ปุ่นด้วยตัวเองดูก็ไม่เลวนะเนี่ย... พอนสึนับเป็นเครื่องปรุงรสที่ขาดไม่ได้บนโต๊ะอาหารญี่ปุ่น เพื่อนๆลองซื้อไปใช้ทำอาหารที่บ้านกันดูมั้ยเอ่ย? รับรองว่าผสมเพียงแค่นิดเดียวก็ช่วยให้อาหารอร่อยขึ้นเป็นกองแล้วล่ะค่ะ ^^