“ศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงู” แหล่งต้นกำเนิดซูโม่ในสมัยเอโดะ?!

ในประเทศญี่ปุ่นมีศาลเจ้าชื่อว่า “ฮาจิมังงู” ที่สักการะบูชาเทพเจ้าฮาจิมังซึ่งเป็นเทพเจ้าแห่งสงคราม โดยสร้างขึ้นทั่วโลกประเทศญี่ปุ่นซึ่งบางแห่งก็สักการะบูชาเหล่านักรบในอดีตด้วย

Tomioka Hachiman Shrine (ศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงู) ที่ตั้งอยู่ในเขตโคโตในโตเกียวแห่งนี้เป็นศาลเจ้าฮาจิมังงูเก่าแก่ที่สร้างขึ้นในปี 1624 แรกเริ่มเดิมทีแล้วในสมัยนั้นเป็นศาลเจ้าที่ใหญ่ที่สุดในเอโดะ (ชื่อเก่าของโตเกียว) ซึ่งมีพื้นที่กว้างใหญ่กว่า 2 แสนตารางเมตรเลยทีเดียว แม้ในปัจจุบันภายในศาลเจ้าก็ยังคงเต็มไปด้วยแหล่งสัมผัสวัฒนธรรมของโซนชิตามาจิและเอโดะมากมาย ในครั้งนี้เราจะมาแนะนำ “Tomioka Hachiman Shrine (ศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงู)” และไฮไลท์ภายในศาลเจ้ากันค่ะ ^^

ขอเชิญพบกับแหล่งสัมผัสประวัติศาสตร์หลังเสาโทริอิ!

ถนนตรงประตูทางเข้าศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูตั้งอยู่ติดกับ “เอไดโดริ” ถนนขนาดใหญ่ที่ทอดยาวจากฝั่งตะวันออก-ตะวันตก ตรงนี้เป็นที่ตั้งของเสาโทริอิขนาดใหญ่ โดยในวันหยุดสุดสัปดาห์จะเรียงรายไปด้วยร้านแผงลอยมากมายตลอดทั้งสองข้างทาง

เมื่อลอดเสาโทริอิเข้ามาแล้วก็จะพบกับรูปปั้นของ “อิโน ทาดาตากะ” นักสำรวจใน สมัยเอโดะ ผู้สร้างแผนที่ประเทศญี่ปุ่นสำเร็จเป็นคนแรกในญี่ปุ่นจากการเดินทางไปทั่วประเทศ บอกเลยว่าแม้กระทั่งผู้คนยุคใหม่ก็ต้องตกใจในเทคโนโลยีอันก้าวหน้าและความแม่นยำที่แทบไม่ต่างอะไรจากแผนที่สมัยนี้เลยก็ว่าได้

บริเวณติดกันนั้นเป็นที่ตั้งของ “ชินโยโกะ” โรงเก็บรักษา เกี้ยวมิโกชิ 2 หลัง โดยเป็นเกี้ยวประดับเงิน-ทองและเพชรที่ใช้กันใน “งานเทศกาลฟุคากาวะฮาจิมังมัตสึริ” ซึ่งจัดขึ้นในวันที่ 15 สิงหาคมเป็นประจำทุกปี เนื่องจากโดยปกติแล้วจะเก็บรักษาเกี้ยวเอาไว้ภายในอาคารแห่งนี้เลย เราจึงสามารถส่องดูจากกระจกข้างนอกได้เลยจ้า...

วิหารหลักที่มีเสาสีแดงสดสวยงามน่าประทับใจ

เมื่อเดินขึ้นบันไดตรงประตูทางเข้ามาก็จะพบกับสถาปัตยกรรมสีแดงสดแบบนี้เลย ที่นี่คือวิหารโทมิโอกะฮาจิมังงูและศาลเจ้าหลักนั่นเอง ส่วนวิธีการสักการะก็เหมือนกับศาลเจ้าทั่วไปเพียงแค่โค้งคำนับ 2 ครั้ง ปรบมือ 2 ครั้ง และโค้งคำนับปิดท้ายอีก 1 ครั้งก็เรียบร้อย

ศาลเจ้ารองที่เรียงรายไปด้วยสวนญี่ปุ่นและเสาโทริอิ

ทางฝั่งตะวันออกของศาลเจ้าหลักเป็นที่ตั้งของสวนญี่ปุ่นอันแสนงดงามที่มีสะพานสีแดงสดพาดข้ามบ่อน้ำเบ็นเท็น

ภายในสวนมี “มัตฉะ” หรือศาลเจ้ารองถึง 17 หลังด้วยกัน โดยสักการะบูชาเทพเจ้าชินโตหลายองค์ไม่ว่าจะเป็นเทพเจ้าแห่งการเย็บผ้า, เทพเจ้าแห่งศิลปะการแสดง, เทพเจ้าแห่งการเกษตร และเทพเจ้าแห่งการค้าขาย เป็นต้น

ด้านหน้าศาลเจ้ารองมีทางเดินที่เรียงรายไปด้วยเสาโทริอิ 15 ต้นด้วยนะเออ...

แหล่งต้นกำเนิดซูโม่ในสมัยเอโดะ

“คันจินซูโม่ (※1)” ที่จัดขึ้นภายในศาลเจ้าแห่งนี้นับเป็นต้นกำเนิดของซูโม่ในสมัยเอโดะเลยก็ว่าได้

※1：การแข่งขันซูโม่ที่จัดขึ้นโดยอาศัยเงินของผู้ชม ในช่วงแรกจัดขึ้นเพื่อรวบรวมเงินซ่อมบำรุงวัด-ศาลเจ้า

กีฬาซูโม่เคยถูกสั่งห้ามจัดอยู่ช่วงหนึ่งด้วยเหตุผลเรื่องศีลธรรมในสังคม แต่หลังจากนั้นในปี 1684 รัฐบาลเอโดะก็อนุญาตให้จัดการแข่งขันซูโม่ขึ้นในศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูเหมือนเดิม ต่อจากนั้นเป็นต้นมาการแข่งขันซูโม่ประจำฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วงจึงกลายเป็นธรรมเนียมประจำศาลเจ้าไปโดยปริยาย

ภายในศาลเจ้ามีอนุสาวรีย์ที่สลักชื่อผู้ดำรงตำแหน่ง “โยโกสึนะ” รุ่นก่อนๆซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุดของนักซูโม่ด้วยนะจ๊ะ...

แม้ในปัจจุบันเมื่อเกิดโยโกสึนะคนใหม่ขึ้นมาก็จะมีการจัดพิธีขึ้นสังเวียนถวายศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูขึ้นทุกครั้ง

บนถนนด้านหน้าศาลเจ้าหลักเป็นที่ตั้งของอนุสาวรีย์ “โอเซกิ” ซึ่งเป็นตำแหน่งรองจากโยโกสึนะ

ส่วนโซนทางฝั่งตะวันออกของศาลเจ้าเป็นที่ตั้งของ “คิบะ” หรือ “โซนแห่งไม้” ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งวัสดุไม้สำหรับสร้างอาคารในสมัยเอโดะมาก่อน โดยเราสามารถรำลึกถึงเหตุการณ์ในสมัยก่อนได้จากศิลาจารึกที่สลักภาพการขนย้ายวัสดุไม้ในอดีต

ทางเดินฝั่งตะวันตกเป็นที่ตั้งของโจสุยะสุดแปลกแบบนี้เลย... โดยเป็นซุ้มสำหรับล้างมือล้างปากให้สะอาดบริสุทธิ์ที่ขาดไม่ได้สำหรับศาลเจ้าทุกแห่ง ศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูแห่งนี้เรียกซุ้มล้างมืออีกชื่อหนึ่งว่า “เทะมิสึโดโคโระ” โดยทำมาจากหินขนาดใหญ่ที่ขนย้ายมาจากจ.เอฮิเมะในชิโกกุ

สำหรับรายละเอียดเกี่ยวกับโจสุยะและวิธีการใช้งานสามารถเข้าไปดูได้จากบทความ「ยังไม่สายเกินไปใช่มั๊ย ที่จะถามเกี่ยวกับวิธีการนมัสการที่ถูกต้องของศาลเจ้า」

บทส่งท้าย

ไฮไลท์ทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับโซนชิตามาจิ-เอโดะและบรรยากาศของศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูแห่งนี้เป็นยังไงกันบ้างเอ่ย? ถึงแม้ว่าที่นี่จะเป็นศาลเจ้าในดวงใจของผู้คนท้องถิ่นมาตั้งแต่ในอดีต แต่บอกเลยว่าในปัจจุบันก็คึกคักไปด้วยนักท่องเที่ยวไม่น้อยเลย

สำหรับใครที่วางแผนเดินทางมาเที่ยวโซนชิตามาจิก็อย่าลืมแวะมาสักการะศาลเจ้าโทมิโอกะฮาจิมังงูแห่งนี้กันให้ได้นะคะ ^^

โทมิโอกะ ฮาจิมังกุ

1-20-3 Tomioka, Koto-ku, โตเกียว 135-0047

นอกจากนี้ก็สามารถเข้าไปอ่านบทความ「หนึ่งในสวนที่โตเกียวที่สามารถภาคภูมิใจได้ในโลก เพลิดเพลินกับลักษณะที่อ่านต่อไปไม่ได้ในสวนคิโยซุมิ」และ「【SHITAMACHI】ถ้าอยากจะเข้าถึงยุคเอโดะล่ะก็ห้ามพลาดที่นี่เป็นอันขาด “ศูนย์วัฒนธรรมฟุคุกาว่าเอโดะ”」」ซึ่งแนะนำเกี่ยวกับแหล่งท่องเที่ยวที่ตั้งอยู่ในระยะเดินเท้าถึงกันได้ประกอบไว้เป็นข้อมูลได้นะจ๊ะ...