เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "เน็งกะโจ" ไปรษณียบัตรส่งความสุขวันปีใหม่

เน็งกะโจ ส.ค.ส. สไตล์ชาวญี่ปุ่น

เน็งกะโจ (Nengajo : 年賀状) คือไปรษณียบัตรอวยพรปีใหม่ที่ชาวญี่ปุ่นจะส่งถึงกัน ไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัวที่อยู่ไกลกัน เพื่อนที่โรงเรียน เพื่อนร่วมงาน ไปจนถึงลูกค้าของบริษัทแทนการทักทายปีใหม่และฝากเนื้อฝากตัวด้านธุรกิจไปในตัว

ธรรมเนียมการไปทักทายปีใหม่มีปรากฏตั้งแต่ยุคนารา (ปี 710 - 794) เดิมทีเป็นธรรมเนียมของเหล่าขุนนาง นานไปก็เริ่มแพร่หลายมายังประชาชนทั่วไป หลังจากนั้นก็เปลี่ยนจากไปทักทายด้วยตัวเองเป็นการเขียนจดหมายแล้วให้ผู้รับใช้ไปส่ง กระทั่งปี 1873 ที่การไปรษณีย์จัดพิมพ์ไปรษณียบัตรออกจำหน่าย ด้วยราคาที่ถูก ใช้งานง่าย ผู้คนเลยเปลี่ยนมาใช้ไปรษณียบัตรเป็นทางเลือกในการส่งคำทักทายและอวยพรปีใหม่แทน

ความสุดยอดของไปรษณีย์ญี่ปุ่นคือการจัดส่งเน็งกะโจให้ถึงมือผู้รับในวันที่ 1 มกราคมพอดี แต่มีข้อแม้ว่าต้องเขียนคำว่า 年賀 ตัวสีแดงไว้ใต้แสตมป์ และต้องหย่อนไปรษณียบัตรลงตู้ภายในวันที่ 25 ธันวาคม แล้วทางพนักงานไปรษณีย์จะเริ่มคัดแยกและจัดส่งไปตามจังหวัดและเมืองปลายทางภายในวันที่ 31 ธันวาคม ถ้าส่งโดยไม่เขียน 年賀 กำกับไว้ก็มีโอกาสสูงมากที่จะไปถึงมือผู้รับก่อนหรือหลังวันที่ 1 มกราคม

ไปรษณียบัตรแบบมีหมายเลขจับสลากแจกรางวัล / Photo by Pixta

ปี 1949 มีการออกไปรษณียบัตรเน็งกะโจรุ่นใหม่ มาพร้อมหมายเลขในแต่ละใบเพื่อสุ่มจับสลากแจกของรางวัล เหมือนส่งโชคสองชั้นให้ผู้รับไปในตัว อันที่จริงเราจะใช้กระดาษธรรมดามาทำเน็งกะโจก็ได้ แต่ถ้าอยากให้มีหมายเลขจับรางวัลด้วยก็ต้องไปซื้อแบบที่จัดจำหน่ายโดยการไปรษณีย์เท่านั้น

ไปรษณียบัตรเปล่าของการไปรษณีย์มีทั้งแบบกระดาษธรรมดาสำหรับเขียนหรือวาด และแบบกระดาษพิเศษสำหรับใช้กับเครื่องพิมพ์อิงค์เจ็ต เข้ากับยุคที่คนใช้กล้องดิจิตอลและมีคอมพิวเตอร์ติดบ้านกันมากขึ้น

ลองทำเน็งกะโจกัน

Photo by Pixta

ถ้าเป็นสมัยก่อนเค้าถือว่าการเขียนเน็งกะโจด้วยมือคือแสดงความใส่ใจและแสดงความเคารพต่อผู้รับ แต่อย่างที่บอกว่าหลังๆ มาเทคโนโลยีก็พัฒนาไปเยอะ มีเว็บไซต์มากมายที่แจกลวดลายหรือให้ออกแบบบนหน้าเว็บเพื่อสั่งพิมพ์เองได้ทันที เพราะฉะนั้นก็เลยไม่ค่อยถือเรื่องการเขียนเองด้วยมือเท่าไหร่แล้ว

อีกวิธีสำหรับคนชอบทำงานฝีมือก็คือการแกะยางลบทำเป็นตรายาง ใช้หมึกสีสันสดใสปั๊มเป็นลวดลายบนเน็งกะโจ

ถ้าไปตามร้านเครื่องเขียนใหญ่ๆ จะมีจัดโซนพิเศษของอุปกรณ์แกะยางลบเพื่อรับช่วงปีใหม่นี้โดยเฉพาะเลย ใครที่สนใจก็แวะไปซื้อกันได้ มีงบสักประมาณ 2,000 เยน (ประมาณ 600 บาท) ก็ซื้อของที่จำเป็นได้ครบแล้ว

ประโยคและคำที่ใช้ในเน็งกะโจ

ประโยคสำหรับเขียนแบบพื้นฐานสุดๆ คือ

明けましておめでとうございます
อ่านว่า อาเคมาชิเตะ โอเมเดโตโกะไซมัส (Akemashite omedetogozaimasu)
แปลว่า สวัสดีปีใหม่

จากนั้นจะเขียนเป็นประโยคอวยพรหรือทักทายสั้นๆ ต่อก็ได้

คำอวยพรอื่นที่เห็นได้บ่อยบนเน็งกะโจคือ 賀正, 賀春, 初春 และ 迎春

เลือกใช้คำใดคำหนึ่งได้ ความหมายโดยรวมคืออวยพรให้โชคดีในปีใหม่ คำอวยพรแบบที่ใช้คันจิ 2 ตัวนี้มักใช้เวลาผู้ใหญ่ส่งให้ผู้น้อย

ส่วนเวลาผู้น้อยจะส่งเน็งกะโจให้ผู้ใหญ่จะใช้แบบคันจิ 4 ตัว เลือกใช้คำใดคำหนึ่งจาก 謹賀新年, 謹賀新春, 恭賀新年 และ 迎春万歳 ความหมายส่วนใหญ่ก็คือขออวยพรให้มีความสุขในปีใหม่นี้

การตอบกลับเน็งกะโจ

ถ้ามีโอกาสได้รับเน็งกะโจตอนมาอยู่ญี่ปุ่น การตอบกลับก็ถือเป็นมารยาทอย่างหนึ่ง ยิ่งส่งกลับเร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งดี อย่างช้าควรให้ถึงมือผู้รับภายในวันที่ 7 มกราคม (แถวภูมิภาคคันไซเป็นวันที่ 15 มกราคม) อันนี้เค้าอิงตามวันมัตสึโนะอุจิ คือวันสุดท้ายที่ประดับคาโดะมัตสึไว้หน้าบ้าน

ในกรณีที่ลืมส่งหรือเน็งกะโจมาถึงบ้านเราหลังวันที่ 1 มกราคม จนทำให้ส่งกลับไปไม่ทันในช่วงวันมัตสึโนะอุจิ ชาวญี่ปุ่นจะเปลี่ยนจากการเขียนอวยพรปีใหม่เป็นการส่งคำทักทายฤดูหนาวแทน (寒中見舞い)