สารานุกรมคำญี่ปุ่น「โซบะอาเรรูกี (อาการแพ้โซบะ)」

「โซบะ」เป็นหนึ่งในอาหารขึ้นชื่อของประเทศญี่ปุ่น

เนื่องจากมีรสสัมผัสดีและมีกลิ่นหอม จึงกลายเป็นเมนูเส้นสุดฮิตแม้ในหมู่นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ส่วนใหญ่ชาวต่างชาติจะรู้จักเพียงความอร่อยของมันอย่างเดียว โดยไม่รู้ว่ามีโอกาส เกิดอาการแพ้โซบะ(ในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า โซบะอาเรรูกี) ได้เช่นกัน

เดี๋ยวในครั้งนี้เราจะมาแนะนำสาเหตุ อาการของโซบะอาเรรูกี และวิธีการรับมือเพื่อให้นักท่องเที่ยวสามารถเพลิดเพลินกับการรับประทานโซบะได้อย่างสบายใจกันค่ะ

แต่เดิมแล้ว「โซบะ」เป็นอาหารแบบไหนกันนะ?

โซบะ คือ เส้นที่ทำมาจาก「แป้งโซบะ」ซึ่งเกิดจากการทำเมล็ดโซบะ (ธัญพืชชนิดหนึ่ง) ให้กลายเป็นผง หลังจากนั้นก็นำแป้งโซบะและแป้งสาลีไปผสมน้ำจนเกิดเป็นแป้งสำหรับทำโซบะและนวดให้บาง พับซ้อนกันเป็นชั้นๆ ต่อมาก็ตัดเป็นเส้นขนาดกว้าง 1 – 2 มิลลิเมตรและนำไปต้มก็เป็นอันเสร็จ

เอกลักษณ์ของโซบะอยู่ที่เส้นสีเทา รสสัมผัสลื่น และกลิ่นหอมของเมล็ดโซบะ โดยปกติแล้วจะเป็น「นิฮาจิโซบะ」ที่ผสมระหว่างแป้งโซบะและแป้งสาลีอัตราส่วน 8 : 2 และ「โทวาริโซบะ」ที่ทำมาจากแป้งโซบะล้วน แต่บางร้านก็จะมีสูตรผสมเฉพาะตัวที่แตกต่างกันออกไป

ย่านคันดะ เขตจิโยดะ จ.โตเกียว เป็นที่รู้จักกันว่ามีร้านโซบะเก่าแก่มากมายเลยทีเดียว เช่น ร้านดังอย่าง「คันดะมัตสึยะ」ที่เปิดให้บริการมาตั้งแต่ปี 1884

ถึงแม้จะเรียกรวมๆว่า “โซบะ” ก็จริงแต่บอกเลยว่ามีเมนูโซบะหลากหลายแบบมากทั้งวิธีการปรุงและวัตถุดิบ และถ้าเอ่ยถึงเมนูยอดนิยมก็ต้องยกให้「โมริโซบะ」ที่รับประทานโดยนำเส้นเย็นๆลงไปจุ่มกับทสึยุซึ่งทำมาจากโชยุ, น้ำตาล และ ดาชิ นอกจากโซบะแบบรับประทานที่ร้านแล้วก็ยังมีแบบโซบะถ้วยกึ่งสำเร็จรูปจำหน่ายมากมายตามท้องตลาดอีกด้วย เราจึงสามารถหาซื้อโซบะตามร้านสะดวกซื้อได้อย่างง่ายดาย

รู้ไว้ปลอดภัยกว่า! อาการ「โซบะอาเรรูกี」

โซบะเป็นอาหารเพื่อสุขภาพที่อุดมไปด้วยวิตามิน B2 และเส้นใยอาหาร แต่ โปรตีนภายในแป้งโซบะนั้นอาจกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงได้

ประเทศที่ไม่ได้มีธรรมเนียมการรับประทานโซบะในชีวิตประจำวันอาจไม่ค่อยทราบถึงโซบะอาเรรูกีนี้เท่าไหร่นัก ดังนั้นจึงมีนักท่องเที่ยวไม่น้อยเลยที่ลองทานโซบะเป็นครั้งแรกตอนมาเที่ยวญี่ปุ่นและเกิดป่วยขึ้นมา

หลังทานโซบะภายใน 10 นาทีจะแสดงอาการเจ็บภายในช่องปาก, ริมฝีปากบวม และคันคอ เป็นต้น และเมื่อเวลาผ่านไปจะแสดงอาการปวดท้อง, อาเจียน และท้องเสีย ในกรณีที่แพ้อย่างรุนแรงอาจเกิดภาวะช็อคจากอาการภูมิแพ้รุนแรงเฉียบพลันได้ ถ้าเกิดใครทานโซบะแล้วสังเกตได้ว่าเกิดอาการผิดปกติขึ้นบริเวณปาก ถ้าเป็นไปได้ให้รีบอาเจียนโซบะทั้งหมดออกทันทีหรือดื่มน้ำตามในปริมาณมากและรอดูอาการ

ไม่ใช่แค่โซบะเท่านั้น! อาหารที่กระตุ้นอาการโซบะอาเรรูกี

สำหรับวิธีการป้องกันโซบะอาเรรูกีนั้น นอกจากหลีกเลี่ยงการรับประทานโซบะแล้วก็ยังจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำมาจากแป้งโซบะด้วย โดยเฉพาะขนมญี่ปุ่นนี่แหละตัวดีเลย เพราะว่าขนมญี่ปุ่นที่ทำมาจากแป้งโซบะก็มีไม่น้อย จึงควรระวังเป็นพิเศษ เช่น ขนมที่นิยมซื้อกลับไปเป็นของฝากอย่าง「โซบะมันจู」ที่เป็นแป้งผสมระหว่างแป้งโซบะและแป้งสาลีสอดไส้ ถั่วแดงกวน และ「โซบะโบโร」ที่มีรสสัมผัสเหมือนกับคุกกี้เนื้อร่วน เป็นต้น

ช่วงนี้แพนเค้กและกาเล็ตที่ทำมาจากแป้งโซบะก็ได้รับความนิยมไม่แพ้กัน จึงควรระวังให้ดีตอนไปนั่งทานขนมตามคาเฟ่

อย่างกับแททู?! 「โซบะอาเรรูกีเช็คเกอร์」

เพื่อนๆรู้มั้ยคะว่ามีวิธีการเช็คอย่างง่ายๆว่าตัวเองเป็นโซบะอาเรรูกีรึเปล่าด้วยนะเออ...

นั่นก็คือ「โซบะอาเรรูกีเช็คเกอร์สไตล์เจแปนนิสแทททู」นั่นเอง ร้านโซบะ เมืองซัปโปโร ในฮอกไกโดมีความคิดว่า「อยากให้นักท่องเที่ยวรับประทานโซบะอย่างสบายใจ」จึงเกิดอุปกรณ์แสนสะดวกที่ร่วมมือกันพัฒนาขึ้นมา

เพียงแค่ทาน้ำซุปต้มโซบะลงบนสติ๊กเกอร์ลาย อุคิโยเอะ ซึ่งเป็นดีไซน์ดั้งเดิมของญี่ปุ่น นำไปแปะลงบนผิวหนัง และปล่อยทิ้งไว้สักพัก สำหรับคนที่มีอาการแพ้โซบะ ลายสติ๊กเกอร์บางส่วนจะกลายเป็นสีแดง

หลังการแจกจ่ายสติ๊กเกอร์ให้นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติทดสอบเมื่อเดือนมีนาคม ปี 2016 ที่ผ่านมาก็ได้รับเสียงชื่นชมทั้งเรื่องความสะดวก รวดเร็ว ไม่เจ็บ และลายสไตล์ญี่ปุ่นสวยงาม ต่อจากนี้ไปก็มีแผนการจัดงานอีเว้นท์รณรงค์เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเรื่องโซบะอาเรรูกีและวางแผนให้มีการแจกจ่ายสติ๊กเกอร์เหล่านี้ตามร้านโซบะทั่วญี่ปุ่นด้วย

อ่านเพิ่มเติมได้ที่：
ถ้าพูดถึงโซบะอร่อยๆ ในย่านอาซากุสะต้องที่ร้านนามิคิยะบุอันลือชื่อมากว่าร้อยปี!
「Matsugen Ebisu」ร้านโซบะและอาหารญี่ปุ่นที่พิถีพิถันกับการเลือกเฟ้นวัตถุดิบ
ถ้าไปญี่ปุ่นอยากกิน ！เมนูขายดีตลอดกาลอุด้ง・โซบะ10อันดับ
รู้หรือยัง? เกร็ดความรู้เรื่องความแตกต่างและชนิดของโซบะกับอุด้ง

All pictures from Pixta