ตระเวนชมเทศกาลและกิจกรรมน่าสนใจช่วงฤดูใบไม้ผลิ ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม

เมื่อความหนาวค่อย ๆ จางลง แสงอาทิตย์เริ่มเจิดจ้าเป็นระยิบระยับ ต้นหญ้าเริ่มแตกหน่อ ฤดูใบไม้ผลิก็จะมาถึงญี่ปุ่น ฤดูใบไม้ผลิลักษณะนี้ ชาวญี่ปุ่นเรียกว่า 「ฮารุรัมมัง (สุดยอดฤดูใบไม้ผลิ)」และมองว่าเป็นฤดูกาลที่เต็มเปี่ยมไปด้วยความหวัง และการก้าวไปข้างหน้า เราจึงจะแนะนำให้รู้จักกับ เทศกาลและกิจกรรมของฤดูใบ้ไม้ผลิญี่ปุ่น

เทศกาลและกิจกรรมในเดือนมีนาคม

โอะมิซึโทริ

ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม ประมาณ 2 สัปดาห์ ที่วัดโทไดจิ นิกัทสึโด ที่เมืองนาระ จะมี 「พิธีโอะมิซึโทริ」ที่จะทำการสารภาพบาปต่อหน้าพระพุทธรูป และขอพรให้โลกมีแต่ความสงบสุข พิธีนี้เป็นพิธีทางพระพุทธศาสนาที่เก่าแก่และถือปฏิบัติกันมาโดยไม่มีหยุดตั้งแต่ศตวรรษที่ 8 เป็นต้นมา ในช่วงที่เทศกาลนี้ใกล้จะจบลง อากาศจะเริ่มอุ่นลง เปรียบเสมือนเป็น 「เทศกาลต้อนรับฤดูใบไม้ผลิ」

จุดพีคของเทศกาลโอะมิซึโทริก็คือ คืนวันที่ 12 มีนาคม (ประมาณตี 1 ครึ่งของวันที่ 13) เป็นพิธีที่ตะกร้าคบเพลิง(※1)อันใหญ่ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 เมตรจะถูกจุดไฟ และจะมีการสูบน้ำศักดิ์สิทธิ์จากบ่อน้ำที่ชื่อวากะไซ เพื่อนำถวายให้กับพระพุทธรูป 11 หน้า

แม้จะเป็นพิธีที่น่าสนใจและคุ้มจริง ๆ ที่ได้ดู แต่ในวันที่มีพิธีจะมีผู้คนหนาแน่นมากจนต้องมีการจำกัดคนเข้าชม ก่อนวันที่ 12 ก็จะมีการลั่นระฆังทุกวันในช่วง 19.00น. และมีการจุดไฟที่คบเพลิงด้วย ทำให้สามารถสัมผัสบรรยากาศของงานเทศกาลได้เต็มที่ ใครที่อยากลองไปศึกษาก็ลองไปดูกันได้นะ

※1……ตะกร้าคบเพลิง (คาโกะไทมัตสึ): คบเพลิงรูปร่างหน้าตาเหมือนตะกร้าที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 เมตร ทำจากใบสนญี่ปุ่นและเปลือกไม้ ที่ปลายรากไม้ไผ่ยาวประมาณ 6 เมตร 「คบเพลิง(ไทมัตสึ)」ทั่วไปก็คือ สิ่งที่ใช้จุดไฟที่ปลายโดยทำมาจากต้นสนบริเวรณที่มียางไม้อยู่มาก ประกอบกับไม้ไผ่ ฟาง และหญ้าแห้ง

ฮินะมัตสึริ

「ฮินะมัตสึริ (วันเด็กผู้หญิง)」ตรงกับวันที่ 3 มีนาคม เป็นเทศกาลที่นำตุ๊กตาที่ใส่ชุดขุนนาง ชื่อว่า「ตุ๊กตาฮินะ (ฮินะนิงเกียว)」 ออกมาประดับเพื่อเป็นการอวยพรให้เด็กผู้หญิงเจริญเติบโตแข็งแรง บ้านที่มีเด็กผู้หญิงอยู่ ก็จะนำดอกลูกพีชมาประดับร่วมกับตุ๊กตาฮินะ แล้วทั้งครอบครัวก็จะรวมตัวกันรับประทานอาหาร ได้แก่ ชิโระซาเกะ(※2) จิราชิซูชิ(※3) และซุปหอยตลับร่วมกัน

ที่「วัดโฮเคียวจิ」(เขตคามิเคียว เมืองเกียวโต)ซึ่งรู้จักกันในฐานะที่เป็น「วัดแห่งตุ๊กตา」 ทุกปีในวันที่ 1 มีนา - 4 เมษา จะมีการจัดแสดงให้ชมตุ๊กตาที่หญิงสาวที่มีสายเลือดจักรพรรดิ์ในสมัยก่อนเคยมีในครอบครอง ในวันที่ 1 มีนาคม (11.00 - 11.30น.)จะมีการแสดงดนตรีสดหรือการแสดงสไตล์ญี่ปุ่นที่สถานที่ที่จัดแสดงตุ๊กตาฮินะ

※2……ชิโระซาเกะ(เหล้าขาว)：เหล้าที่ใช้ข้าวเหนียวที่หมักไปเป็นเหล้าสาเก โดยหมักทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือนแล้วนำมาทำเป็นเหล้า ลักษณะเป็นสีขาวข้นและมีรสชาติหวาน มีแอลกอฮอล์ประมาณ 9%

※3……จิราชิซูชิ：เป็นซูชิชนิดหนึ่งที่นำไข่หวานหั่นฝอย, กุ้ง, ปลาไหลทะเลวางเรียงบนข้าวซูชิที่ตักใส่ภาชนะไว้ เป็นอาหารพิเศษสำหรับช่วงเทศกาล

เทศกาลและกิจกรรมในเดือนเมษายน

ชมดอกไม้

ตั้งแต่ช่วงปลายเดือนมีนาคม จะเริ่มมี 「ข้อมูลดอกซากุระ」ซึ่งเป็นข้อมูลเกี่ยวกับการบานของดอกซากุระออกมา ดอกซากุระจะเริ่มบานตั้งแต่ภูมิภาคที่อบอุ่นก่อน คือทางภาคใต้ของญี่ปุ่น โดยทั่วไปแล้วคำว่า「ชมดอกไม้ (ฮานามิ)」ที่คนญี่ปุ่นพูดถึงกัน จะหมายถึงชมดอกซากุระ ที่ได้รับความนิยมก็คือสายพันธุ์ซากุระในแต่ละท้องที่

ยกตัวอย่างเช่น 「วัดไดโกะจิ」ที่อยู่ที่ฟุชิมิ เกียวโต เป็นที่รู้จักกันดีในนาม「ไดโกะโนะฮานามิ (ชมดอกไม้ที่ไดโกะ)」 ที่ในฤดูใบไม้ผลิปี 1598 ผู้ที่มีอำนาจสูงสุดในช่วงนั้น ชื่อ นายโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ได้รวบรวมลูกน้องกว่า 1,000 คนให้มารวมตัวกันชมดอกไม้
แม้ในปัจจุบัน ก็ยังมีงาน「โฮไตโคฮานามิเกียวเร็ทสึ」จัดขึ้นในวันอาทิตย์ที่ 2 ของเดือนเมษายน ดอกซากุระที่บานสะพรั่งท่ามกลางมรดกของโลก ทำให้มีผู้เข้ามาชมกันอย่างล้นหลาม

พิธีเข้าการศึกษา

「พิธีเข้าการศึกษา」ที่ในแถบอเมริกาและยุโรปจะเริ่มในเดือนกันยายน แต่ที่ญี่ปุ่นจะเริ่มเปิดเทอมในเดือนเมษายน ทั้งรัฐบาลก็เริ่มประมวลเป็นปีงบประมาณใหม่คือเดือนเมษายน แถมบริษัทต่าง ๆ ก็จะรับพนักงานที่จบจากมหาวิทยาลัยให้เข้ามาเริ่มงาน หรือเรียกกันว่า 「พิธีเข้าทำงาน」ในเดือนเมษายน อาจกล่าวได้ว่ามีเพียงแค่ที่ญี่ปุ่นเท่านั้นที่เริ่มอะไรใหม่ ๆ ในเดือนเมษายน พิธีเฉลิมฉลองของ「พิธีเข้าการศึกษา」ก็มักจะคู่กันกับดอกซากุระที่บานสะพรั่งในสวนของโรงเรียน และมักจะพบเห็นได้จากข่าวในโทรทัศน์

เทศกาลและกิจกรรมในเดือนพฤษภาคม

ยาบุซาเมะชินจิ (การยิงธนูบนหลังม้า)

ในวันที่ 3 พฤษภาของทุกปี ศาลเจ้าชิโมกาโมะที่อยู่ที่สะเคียว เกียวโต จะมีเทศกาล「ยาบุซาเมะชินจิ โดยมีการขี่ม้าและยิงธนูเข้าเป้า โดยพิธีนี้จะจัดขึ้นก่อน 「อาโออิมัตสึริ」ที่จะมีขึ้นในวันที่ 15 พฤษภา ภาพที่นักยิงธนูใส่ชุดขุนนางโบราณถือธนูยิงเป้า 3 อันที่ตั้งห่างกันในระยะ 100 เมตรในสนามม้าขนาด 35 เมตร ช่างดูกล้าหาญและน่าประทับใจยิ่งนัก ในช่วงเวลา 13.00-15.00น. สามารถเข้าชมได้ฟรีด้วย

อาโออิมัตสึริ (เทศกาลอาโออิ)

Picture courtesy of JNTO

「อาโออิมัตสึริ」เป็นหนึ่งใน 3 เทศกาลที่ใหญ่ที่สุดของเกียวโต อีก 2 เทศกาล ก็คือ กิองมัตสึริ และจิไดมัตสึริ โดยจะมีคนกว่า 500 คนสวมใส่ชุดตามพิธีการเดินแห่พร้อมกับม้า, วัว และเกวียน จากพระราชวังเกียวโตไปถึงศาลเจ้าชิโมกาโมะและศาลเจ้าคามิกาโมะในระยะทาง 8 กิโลเมตร ขบวนแห่จะออกจากพระราชวังเกียวโต 10.30น. และจะถึงที่ศาลเจ้าคามิกาโมะประมาณ 15.30น.ถ้ามีฝนตกก็จะมีการปรับเวลาใหม่

บทความที่เกี่ยวข้อง：【ฤดูร้อน】 พูดถึงเทศกาลหน้าร้อนในเกียวโต ต้องเทศกาลกิองเท่านั้น!
บทความที่เกี่ยวข้อง：【ฤดูร้อน】โอฮายาชิและยามะโฮโกะ จะไม่ลองแว่บดูเทศกาลกิอนของเกียวโตดูบ้างหรือ

ทังโกะโนะเซ็คคุ (วันเด็กผู้ชาย)

ในวันที่ 5 พฤษภา เป็นวัน「ทังโกะโนะเซ็คคุ」ที่เป็นวันสำหรับอวยพรเด็กผู้ชาย ในวันนี้ ถูกนับว่าเป็นวันหยุดนักขัตฤกษ์มาต้งแต่ปี 1948บางครั้งอาจเรียกกันว่า「วันเด็ก」

บ้านที่มีเด็กผู้ชายอยู่ จะนำ「โคอิโนโบริ (ธงรูปปลาคาร์ฟ)」ซึ่งปลาคาร์ฟเป็นสัญลักษณ์ของความแข็งแรงและมีหน้ามีตาในสังคม มาประดับไว้นอกบ้าน นอกจากนี้ เพื่อเป็นการปัดเป่าเรื่องร้าย ๆ จะมีธรรมเนียมการนำสมุนไพรที่ชื่อใบโชบุ ลงไปในอ่างอาบน้ำ จนเป็น「โชบุยุ (น้ำร้อนโชบุ)」แล้วลงไปแช่ และมีการกิน 「คาชิวะโมจิ ขนมที่ทำจากถั่วแดงต้มใส่น้ำตาล โดยขนมนี้จะถูกห่อด้วยใบคาชิวะ (ต้นโอ๊ก) ในวันเด็กนี้ สามารถไปลองแช่「โชบุยุ」ได้ตามเซนโต(※4) (ที่อาบน้ำสาธารณะแบบเสียเงิน)ส่วน「คาชิวะโมจิ」สามารถหาซื้อได้ตามร้านสะดวกซื้อต่าง ๆ

※4……เซนโต：ห้องอาบน้ำสาธารณะของญี่ปุ่นชนิดหนึ่ง　ที่หน้าทางเข้าจะมีป้ายแยกห้องผู้ชายและผู้หญิงเอาไว้ว่า「โอโตโคะยุ (ห้องอาบน้ำผู้ชาย)」และ「อนนะยุ (ห้องอาบน้ำผู้หญิง)」

คันดะมัตสึริ

「คันดะมัตสึริ」เป็นเทศกาลที่จัดขึ้นที่ศาลเจ้าคันดะเมียวจิน ที่อยู่ที่จิโยดะ โตเกียว ประมาณ 6 วันในช่วงกลางเดือนพฤษภาคม เป็น 1 ใน 3 เทศกาลที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่นรวมถึง「กิองมัตสึริ」ที่ศาลเจ้ายาซากะ ในเกียวโต และ 「เท็นจินมัตสึริ」ของศาลเจ้าโอซากะเท็มมังกู

นอกจากนี้ ในวันเสาร์ใกล้ ๆ กับวันที่ 15 พฤษภาคม จะมี「เทศกาลชินโคไซ」
ที่มีการเดินแห่แบกหามมิโคชิ (ศาลเจ้าเล็ก ๆ สำหรับแบกหามในงานเทศกาล)ไปรอบโตเกียวได้แก่ คันดะ, นิฮมบาชิ, มารุโนะอุจิ, อาคิฮาบาระ ตั้งแต่เช้าจนเย็น ยิ่งเพิ่มความสนุกสนานให้กับคนที่มาดู