"ฤดูหนาวในญี่ปุ่น" สัมผัสเทศกาลแนะนำเดือนธันวาคม - กุมภาพันธ์กันเถอะ (ฉบับล่าสุดปี 2017 - 2018)

งานเทศกาลเดือนมกราคม

งานวันปีใหม่ (โชกัทสึ) 

"โชกัตสึ" คืออีกชื่อหนึ่งของเดือนมกราคมโดยจะมีงานเทศกาลต้อนรับเทพโทชิกามิซามะ (เทพประจำปี) ผู้ดลบันดาลให้พืชผลของปีนั้นๆ อุดมสมบูรณ์และปกป้องรักษาครอบครัวให้อยู่อย่างมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง 

ในปัจจุบันมักจะเรียกวันที่ 1-3 มกราคมว่า "ซังงะนิจิ" จนถึงวันที่ 7 เรียกว่า "มัทสึโนะอุจิ" และเรียกช่วงนี้ว่า "โชกัทสึ" แต่บางพื้นที่ก็นับโชกัทสึไปจนถึงวันที่ 20 เลยล่ะค่ะ

ว่ากันว่า "โชกัทสึ" เป็นงานเทศกาลของญี่ปุ่นที่เก่าแก่ที่สุดและก็ยังคงสืบทอดขนบธรรมเนียมประเพณีหลายอย่างมาจนถึงปัจจุบัน

เช่น "โชกัทสึคาซาริ" หรือการประดับตกแต่งปีใหม่ ก็เป็น 1 ในนั้นด้วย ในแต่ละบ้านจะมีการประดับตกแต่งเชือกฟางที่เรียกว่า "ชิเมะนาวะ" ซึ่งถักด้วยฟางไว้ที่ประตูทางขึ้นบ้านเพื่อแสดงให้เห็นว่าเป็นสถานที่ศักสิทธิ์ที่เหมาะกับการต้อนกับเทพโทชิกามิซามะและวาง "คางามิโมจิ" ซึ่งเป็นโมจิทรงกลมซ้อนกันเป็นของเซ่นไหว้เทพโทชิกามิซามะนั่นเอง

ภาพจากบทความ "ศาลเจ้าเมจิ" ที่ ฮาราจูกุ สถานที่ซึ่งสามารถสัมผัสถึงหัวใจของชาวญี่ปุ่นได้

เราจะเรียกการไปไหว้พระครั้งแรกของปีในช่วงปีใหม่ว่าฮัทสึโมเดะ สามารถไปที่วัดหรือศาลเจ้าก็ได้ แต่ที่นิยมโดยเฉพาะคือ ศาลเจ้าเมจิจิงกู(เขตชิบูย่า จังหวัดโตเกียว) ศาลเจ้าฟุชิมิอินาริ(จังหวัดเกียวโต) หรือวัดคาวาซากิไดชิ (เมืองคาวาซากิ จังหวัดคานากาว่า)จะมีผู้มาไหว้สักการะเป็นจำนวนมากถึงขนาดออกข่าวทางโทรทัศน์ทุกปีเลยทีเดียว

ในช่วงโชกัทสึ ผู้คนจะรับประทาน "โอเซจิเรียวริ" คู่กับซุป "โซนิ" ที่ใส่โมจิ(*2) 

แต่เดิมแล้วโอเซจิเรียวริเป็นของเซ่นไหว้เทพโทชิกามิซามะที่เรียกว่า"เซจิคุ" และสมัยก่อนแต่ละครอบครัวจะลงมือทำด้วยตัวเอง แต่ในสมัยนี้คนนิยมซื้อตามท้องตลาดเพิ่มมากขึ้น

การทักทายในช่วงโชกัทสึจะพูดว่า "อาเคมาชิเตะ โอะเมเดโต" โดยเป็นประโยคที่ผู้คนเจอกันครั้งแรกในช่วงปีใหม่จะใช้กล่าวทักทายกัน ถ้าเกิดว่าเพื่อนๆอยู่ญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่พอดีก็อย่าลืมจำไปใช้กันนะคะ ถ้าคนต่างชาติพูดได้จะดูเก๋มากๆ เลยนะจะบอกให้!

*2 ......โมจิ : อาหารดั้งเดิมของญี่ปุ่นทำโดยการนำข้าวเหนียวไปนึ่งและบดจนไม่เหลือเมล็ดข้าว

อ่านเพิมเติม :

[ปีใหม่] "โอเซจิเรียวริ" อาหารปีใหม่ญี่ปุ่นเป็นแบบไหนกันนะ?

ชิจิฟุกุจินโมเดะ

"ชิจิฟุกุจิน" คือ 7 เทพเจ้าแห่งโชคลาภ และ "ชิจิฟุกุจินโม" นั้นก็คือการเวียนไปไหว้สักการะที่วัดหรือศาลเจ้าที่บูชาเทพชิจิฟุกุจินในช่วงปีใหม่นั่นเอง จึงมีธรรมเนียมขอพรให้มีความสุขและความมั่งคั่งในปีนั้นๆ

เช่น ในวันจันทร์ที่ 2 ของเดือนมกราคมของทุกปีที่วัดเซ็นนิวจิ เขตฮิกาชิยามะ จังหวัดเกียวโตจะมีการเปิดให้สักการะบูชาเทพฟุคุจินโดยจะมีผู้คนจากทั่วประเทศมารวมตัวกันที่นี่เลยล่ะค่ะ ใครที่อยากได้โชคลาภรับขวัญปีใหม่ก็ลองไปเคารพเทพเจ้าทั้ง 7 ที่ให้พรแตกต่างกันไปดูกันนะคะ

โทกะเอบิสุ

"โทกะเอบิสุ" คืองานเทศกาลที่ศาลเจ้าเอบิสุซึ่งจัดขึ้นในวันที่ 9-11 มกราคมของทุกปี
ศาลเจ้าที่บูชาเทพ "เอบิสุ" หนึ่งใน 7 เทพแห่งความสุข ชิจิฟุกุจิน จะตั้งอยู่ในภูมิภาคคันไซเป็นหลักเช่น โอซาก้า เฮียวโก และเกียวโต เป็นต้น คนแถบนั้นจะเรียกเทพเจ้ายิ้มแก้มป่องที่ถือคันเบ็ดและปลาไทอย่างคุ้นเคยว่า "เอเบ็ทซัง"

แต่ที่โด่งดังมากที่สุดในงานเทศกาลก็คือ ศาลเจ้าอิมามิยะเอบิสุแห่งเมืองการค้าอย่างโอซาก้านั่นเอง ถึงขนาดว่ามีผู้คนเดินทางมาสักการะขอพรให้ค้าขายเจริญรุ่งเรืองมากกว่า 1 ล้านคนเลยทีเดียว

งานเทศกาลเดือนกุมภาพันธ์

เซ็ทสึบุน

"เซ็ทสึบุน" หมายถึง วันแบ่งฤดูกาล ผู้คนในอดีตจึงเรียกวันที่เริ่มต้นฤดูกาลใหม่ ไม่ว่าจะเป็นฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง และฤดูหนาวทั้งหมดว่าเซ็ทสึบุน แต่ในปัจจุบันนำมาใช้เรียกวันเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิเท่านั้น เซ็ทสึบุนจะตรงกับประมาณวันที่ 3 กุมภาพันธ์ของทุกปีและในปี 2018 นี้ก็เช่นกันค่ะ

วันเซ็ทสึบุนจะมีการจัดพิธีดั้งเดิม "มาเมะมากิ" (ปาถั่ว) เพื่อขับไล่สิ่งชั่วร้ายออกไปโดยจะใส่ถั่วเหลืองลงใน "มาสุ" (ภาชนะของคล้ายถ้วยแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น)ซึ่งทำจากไม้และปาถั่วพร้อมกับพูดว่า "โอนิวะโซโตะ ฟุกุวะอุจิ(สิ่งชั่วร้ายจงออกไป ความสุขจงเข้ามา)"

ในวันเซ็ทสึบุนของทุกปีที่วัดนาริตะซังชินโชจิ (Naritasan Shinshoji) จังหวัดชิบะจะมีนักซูโม่รุ่นใหญ่และดารานักแสดงมาทำพิธีโปรยถั่วด้วยด้วยจึงเป็นที่รู้จักกันดีเลยล่ะค่ะ

เทศกาลหิมะซัปโปโร

เอื้อเฟื้อภาพโดย : สมาคมการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจแห่งเมืองซัปโปโร

ที่เมืองซัปโปโร เกาะฮอกไกโดจะมีการจัดงานเทศกาล "เทศกาลหิมะซัปโปโร (Sapporo Snow Festival)" ในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี 

ในปี 2018 นี้ จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 5 – 11 กุมภาพันธ์ ณ ลานกิจกรรมโอโดริ และลานกิจกรรมซุซุกิ ส่วนที่ลานกิจกรรมสึโดมุจะจัดในวันที่ 1-21 กุมภาพันธ์ 2018

ที่สวนโอโดริซึ่งทอดตัวจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกยาวประมาณ 1.5 กิโลเมตรในใจกลางเมืองซัปโปโรก็จะมีการจัดแสดงผลงานรูปปั้นน้ำแข็งและหิมะขาวโพลนขนาดใหญ่เล็กมากกว่า 100 ชิ้น

แถมยังมีการจัดไฟประดับ ไลท์อัพสุดอลังการที่ลานกิจกรรมโอโดริไปจนถึง 4 ทุ่ม และลานกิจกรรมซุซุกิไปจนถึง 5 ทุ่มเลยล่ะค่ะ

งานเทศกาลเหล่านี้นับเป็นโอกาสที่เหมาะเจาะมากให้เราได้สามารถสัมผัสกับวัฒนธรรมดั้งเดิมของญี่ปุ่นแบบใกล้ชิดกันเลยทีเดียว เพียงแค่ได้เข้าไปก็ฟินแล้ว! ถ้าใครมีโอกาสก็ขอแนะนำให้ลองไปสัมผัสประสบการณ์น่าประทับใจนี้กันให้ได้นะคะ

* บทความนี้เป็นการนำบทความที่เขียนขึ้นเมื่อ 27 ธันวาคม 2015 มาปรับเนื้อหาให้เป็นข้อมูลล่าสุดประจำปี 2018