วัฒนธรรมอุด้งมื้อเช้า ของชาวจังหวัดคากาวะ

จังหวัดแห่งอุด้ง แต่ร้านอุด้งเปิดถึงเที่ยงเท่านั้น?

บรรยากาศยามเช้าที่ไอน้ำลอยฟุ้งทั่วครัว ร้านอุด้งคิไรเท

อุด้งเป็นอาหารประเภทเส้นของญี่ปุ่นยอดฮิตพอๆ กับราเม็งและโซบะ แม้จะเป็นเมนูเส้นง่ายๆ ที่ทำจากแป้งสาลี เกลือและน้ำเท่านั้น แต่มีแฟนประจำมากมายที่ชื่นชอบในรสสัมผัสและรสชาติที่ล้ำลึก มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของอุด้ง

จังหวัดคากาวะในภูมิภาคชิโกะคุถือเป็นดินแดนแห่งอุด้ง ว่ากันว่าปริมาณการบริโภคอุด้งทั้งปีของคนในจังหวัดสูงเป็น 7 เท่าของค่าเฉลี่ยการบริโภคอุด้งของชาวญี่ปุ่นทั้งประเทศ มีร้านอุด้งมากกว่า 600 แห่งในจังหวัด จนถูกเรียกว่าจังหวัดอุด้งเลยทีเดียว

แต่สิ่งที่สร้างความสับสนแก่นักท่องเที่ยวที่มาเยือนจังหวัดแห่งอุด้งก็คือ ร้านอุด้งส่วนใหญ่เปิดให้บริการตั้งแต่เช้าตรู่จนถึงบ่ายเท่านั้น

ภายในโรงงานผลิตเส้นของร้านอุเอซุกิ โชคุฮิน

สำหรับญี่ปุ่นซึ่งมีวัฒนธรรมกินดื่มในอิซากายะแล้ว การออกไปกินข้าวนอกบ้านจึงมักจะเป็นมื้อเย็นหรือมื้อดึก แต่สิ่งที่ชาวญี่ปุ่นจังหวัดอื่นๆ ก็ยังประหลาดใจก็คือร้านอุด้งในคากาวะกลับเปิดให้บริการถึงช่วงกลางวันเท่านั้น

ครั้งนี้เลยขอพาทุกคนไปค้นหาความลับนี้จากร้านอุด้ง 3 แห่งในเมืองมิโทโยะ (Mitoyo) ทางตะวันตกของจังหวัดคากาวะ เมืองซึ่งผู้เขียนอาศัยอยู่

* ร้านที่แนะนำในบทความนี้ ร้านโคกาเนะ เซเม็งโชะ สาขาทาคาเซะ (Kogane Seimensho Takaseten) และร้านคิไรเท (Kirai-tei) เป็นร้านอุด้งแบบบริการตัวเอง รวมกับร้านอุเอซุกิ โชคุฮิน (Uesugi Shokuhin) เป็น 3 แห่งให้บริการได้เฉพาะภาษาญี่ปุ่น ขอแนะนำให้ลองจำวิธีการสั่งอาหารล่วงหน้าก่อนไปหรือไปกับเพื่อนที่พูดภาษาญี่ปุ่นได้นะครับ

1. ร้านแฟรนไชส์ยอดนิยม โคกาเนะ เซเม็งโชะ สาขาทาคาเซะ

ท็อปปิ้งที่หลากหลายเป็นหนึ่งเหตุผลที่ โคกาเนะ เซเม็งโชะ ได้รับความนิยม

โคกาเนะ เซเม็งโชะ (Kogane Seimensho) เป็นร้านแฟรนไชส์อุด้งยอดนิยมที่มีหลายสาขาทั่วภูมิภาคชิโกะคุ โดยมีจังหวัดคากาวะเป็นหลัก รวมถึงจังหวัดโอคายามะและภูมิภาคคันโตด้วย ร้านส่วนใหญ่เป็นแฟรนไชส์ โดยแต่ละสาขาจะมีเวลาเปิดให้บริการและเมนูต่างกันเล็กน้อย

พอลองดูในเว็บไซต์ทางการของร้านก็เจอเรื่องน่าสนใจอย่างหนึ่ง

ร้านทั้ง 18 สาขาในจังหวัดคากาวะเปิดให้บริการเวลา 6:00 หรือ 7:00 น. และปิดในเวลาราว 15:00 - 16:00 น. แต่ในจังหวัดอื่นๆ และโตเกียวมักเปิดให้บริการในเวลาราว 9:00-11:00 น. และปิดราว 21:00 น.

ทำไมเวลาเปิดปิดของสาขาในจังหวัดคากาวะถึงต่างกับที่อื่นๆ ขนาดนี้เนี่ย

ในบทความนี้ ผู้เขียนได้รับความร่วมมือจากร้านโคกาเนะ เซเม็งโชะ สาขาทาคาเซะ ที่อยู่ใกล้บ้าน

สาขานี้เป็นสาขายอดนิยมที่กลางวันจะมีพนักงานออฟฟิศ ครอบครัว นักเรียนมัธยมปลายในละแวกใกล้เคียง มาอุดหนุนกันอย่างเนืองแน่น ผู้เขียนเองก็ไปกินที่นี่บ่อยๆ

คาเคะอุด้ง (ขนาดเล็ก) เพิ่มท็อปปิ้งเป็นชิคุวะ อิโซเบะอาเกะ (ชิคุวะชุบแป้งที่ผสมสาหร่ายทอด Chikuwa Isobe-age) ราคารวมภาษี 100 เยน

ร้านโคกาเนะ เซเม็งโชะ สาขาทาคาเซะ เปิดให้บริการตั้งแต่ 6:00 - 15:00 น. โดยวันธรรมดาเวลา 6:00 - 10:00 น. จะให้บริการคาเคะอุด้ง (* 1) (ขนาดเล็ก) ในราคาพิเศษ 170 เยน (ราคาปกติรวมภาษี 230 เยน)

เสน่ห์ของเส้นอุด้งที่ร้านโคกาเนะ เซเม็งโชะ คือความนุ่มเหนียวกำลังดี กินง่าย ทางร้านใส่ใจในรสชาติความอร่อย จึงเลือกใช้แป้งสาลี 100% ที่ผลิตในญี่ปุ่นเท่านั้น

* 1 : คาเคะอุด้ง (Kake Udon) ... เส้นอุด้งราดด้วยซุปใสเท่านั้น เป็นเมนูดั้งเดิมของร้านอุด้งในคากาวะ

โคกาเนะ เซเม็งโชะ สาขาทาคาเซะ เดิมทีตอนเริ่มกิจการในปี 2011 ทางร้านเปิดให้บริการตั้งแต่ 7:00 - 18:00 น. คุณโอซากิ ผู้จัดการร้านกล่าวว่า "เนื่องจากตอนเย็นๆ ลูกค้าไม่ค่อยมา แล้วลูกค้าหลายคนก็เรียกร้องให้เปิดร้านเช้าขึ้นด้วยครับ"

ดังนั้น เมื่อทางร้านเปลี่ยนเวลาให้บริการเป็น 6:00 - 15:00 น. ลูกค้าก็เพิ่มขึ้น ผู้เขียนได้มาเยี่ยมร้านในวันธรรมดาราว 6:30 น. ก็มีทั้งคนวัยทำงานและลูกค้าทั่วไปเข้าร้านกันต่อเนื่องไม่ขาด

ดูเหมือนลูกค้าที่มาแต่เช้าส่วนมากเป็นคนที่ต้องทำงานแต่เช้าตรู่ในสถานที่ก่อสร้างใกล้ๆ ทว่า "แค่นั้นคงไม่ได้อธิบายถึงความแตกต่างของคากาวะกับจังหวัดอื่นๆ แต่ผมรู้สึกว่าน่าจะเป็นที่นิสัยของชาวคากาวะส่วนใหญ่จะชอบกินอะไรง่าย ถูก และรวดเร็วในตอนเช้าหรือตอนบ่ายครับ" คุณโอซากิบอก

โรงงานบะหมี่โคกาเนะ ร้านทาคาเสะ

1621-1 Shimokatsuma, Takase-cho, Mitoyo-shi, คากาวะ 767-0011

2. เอร็ดอร่อยกับอาหารท้องถิ่นที่ คิไรเท

อุด้งเช้าเป็นวัฒนธรรมที่สืบเนื่องมาจากนิสัยของชาวคากาวะหรือ? ไปสืบหาที่ร้านต่อไปดูครับ

เดินจากสถานี JR โมโตยามะ (Motoyama) ราว 10 นาทีจะเจอร้านคิไรเท (Kirai-tei) ร้านนี้เริ่มเปิดกิจการในปี 2014 โดยเจ้าของซึ่งเป็นคนในท้องถิ่น ปัจจุบันเปิดให้บริการตั้งแต่ 6:00 - 14:00 น.

คาเคะอุด้ง (ขนาดเล็ก) ปกติราคา 220 เยน แต่ช่วง 6:00 - 9:00 น. ให้บริการในราคาพิเศษ 160 เยน เสน่ห์ที่ยอดเยี่ยมของอุด้งคือความนุ่มลื่นคอครับ

ที่ร้านคิไรเทมีเมนู มตโซะเมชิ (Mossomeshi) ราคารวมภาษี 140 เยน ก้อนกลมๆ ทางขวาในรูปด้านบน ทำจากข้าว เต้าหู้ทอด บุกคอนยัคคุ อิริโคะ (*2) และอื่นๆ มาผสมกันแล้วปั้นเป็นก้อนกลม เมนูนี้เป็นอาหารท้องถิ่นของพื้นที่นี้ครับ

ความจริงชื่อ คิไร ของร้านมาจากชื่อของพื้นที่นี้ ถึงเป็นชื่อที่ดูธรรมดาแต่ก็ทำให้รู้สึกถึงความใกล้ชิดกับชุมชนท้องถิ่น
* 2: อิริโคะ (Iriko) ... เป็นพวกปลาคาตาคุจิอิวาชิที่ต้มแล้วตากแห้ง มักใช้ทำน้ำซุปอุด้งของคากาวะ มีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์

ทำไมร้านคิไรเทถึงเปิดให้บริการตั้งแต่เช้าขนาดนี้ เจ้าของร้านกล่าวว่า "ก่อนเปิดกิจการผมได้ปรึกษาเพื่อนๆ ซึ่งหลายคนพูดว่า อยากให้เปิดร้านแต่เช้าตรู่จะได้กินอุด้งก่อนไปทำงาน"

ตอนผู้เขียนมาที่ร้านเป็นวันธรรมดาเลย 6:00 น.ไปแล้ว มีลูกค้าหลายคนในชุดทำงานและชุดสบายๆ อย่างชุดกีฬา นั่งกินอุด้งพลางอ่านหนังสือพิมพ์บ้างหรือดูข่าวทีวีบ้าง ส่วนใหญ่เป็นลูกค้าขาประจำที่เข้าร้านมาก็จะทักทายพูดคุยกับเจ้าของร้าน

อนึ่ง ตามที่ผู้เขียนได้ฟังจากเพื่อนที่ชื่นชอบอุด้ง "ถ้าเป็นร้านอุด้งในชนบท จะมีเกษตรกรที่ทำงานเสร็จในตอนเช้าตรู่มากินอาหารที่ร้านอุด้งกันด้วย" อาจเพราะมีเรือกสวนไร่นามากมายรอบๆ ร้านคิไรเท จึงมีเกษตรกรมากก็ได้ครับ

คิไรเต

302-3 Okamoto, Toyonaka-cho, Mitoyo-shi, Kagawa 769-1507

3. อุเอซุกิ โชคุฮิน ร้านที่เก่าแก่ที่สุด!

ร้านสุดท้ายที่ผู้เขียนไปในครั้งนี้ เป็นร้านอาหารอุด้งที่เก่าแก่ที่สุด

อุเอซุกิ โชคุฮิน (Uesugi Shokuhin) เปิดกิจการในปี 1907 เดิมเป็นร้านค้าปลีกที่ขายเส้นอุด้งและของใช้ในชีวิตประจำวัน ทว่านับจากราวปี 2000 ก็ได้เปิดร้านอาหารที่ให้บริการอุด้งต้มสดๆ เสิร์ฟแก่ลูกค้าโดยตรง

ยิ่งหลังจากได้ปรากฏในฉากของภาพยนตร์ญี่ปุ่นยอดนิยมเรื่อง อุด้ง (2006) ด้วยแล้ว จึงมีนักท่องเที่ยวมากมายมาที่ร้านเพิ่มขึ้นอีกนอกเหนือจากลูกค้าประจำ

จุดชมวิวชนบทรอบๆ ร้านอุเอซุกิ โชคุฮิน

อุเอซุกิ โชคุฮิน เปิดให้บริการเป็นทางการเพียง 1 ชั่วโมง 30 นาทีเท่านั้น โดยวันเสาร์อาทิตย์และวันหยุดนักขัตฤกษ์ เวลา 6:30 - 9:00 น. วันธรรมดา เวลา 6:30 - 8:00 น. แต่หากวันไหนยังมีเส้นอุด้งอยู่จะเปิดจนถึงเที่ยง

เสน่ห์ที่ดึงดูดให้ลูกค้าประจำมากมายมาที่ร้านอุเอซุกิ โชคุฮิน คือความแน่นหนึบของเส้นอุด้ง เมื่อกินแล้วมีอะไรให้เคี้ยวทำให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่าดี

เมนูเด่นๆ ของร้านนอกจากคาเคะอุด้ง โชยุอุด้ง และ คามาทามะอุด้ง (Kamatama Udon) ที่ใส่ไข่ดิบแล้ว ยังมี นัตโตอุด้ง (Natto Udon) เมนูที่ไม่เหมือนใครให้บริการด้วย

ชาวญี่ปุ่นหลายคนชอบกินนัตโตในมื้อเช้า พอทางร้านเสิร์ฟอุด้งพร้อมนัตโตตามคำขอของลูกค้า ก็ได้เสียงตอบรับที่ดีมากจนตอนนี้กลายเป็นเมนูหลักของทางร้านไปแล้วครับ

ตัวผู้เขียนไม่ค่อยสันทัดเรื่องนัตโตนัก แต่เมื่อลองกินโชยุอุด้งที่ท็อปปิ้งด้วยนัตโตะแล้ว รู้สึกถึงการสอดผสานที่ยอดเยี่ยมของเส้นอุด้งที่แน่นหนึบกับนัตโตหนืดๆ เป็นเมนูที่ประทับใจในความอร่อยที่เหนือความคาดหมายจริงๆ ครับ

ดูเหมือนเหตุผลหนึ่งที่ร้านอุเอซุกิ โชคุฮิน เปิดร้านอุด้งเฉพาะตอนเช้าก็เพราะไม่ได้เป็นร้านอุด้งตั้งแต่แรกอยู่แล้ว แต่เป็นโรงงานทำเส้นอุด้ง ตอนนี้ในช่วงบ่ายก็ยังต้องเอาเวลาไปผลิตเส้นอุด้งแห้งส่งไปจำหน่ายที่ตลาดใกล้เคียงอยู่ด้วย

ทว่าตามที่ได้คุยกับคนที่ร้านยังมีอีกเหตุผลหนึ่งคือ "เพราะมีเสียงคนในท้องถิ่นเรียกร้องมากมายว่า อยากกินอุด้งในตอนเช้า"

ผนังที่ตกแต่งด้วยข้อความประทับใจของเด็กๆ จากโรงเรียนประถมในท้องถิ่นและลายเซ็นของนักแสดงต่างๆ ที่แวะมาร้าน

ครั้งนี้ผู้เขียนไปที่ร้านในเช้าวันเสาร์ราว 9.00 น. ได้เห็นคนในท้องถิ่นที่เป็นลูกค้าประจำมากมาย

ขณะที่ผู้เขียนกำลังกินอุด้งอยู่ ก็มีสามีภรรยากับลูกน้อยเข้ามา ทั้งคู่กินอุด้งพลางก็พูดคุยเรื่องสัพเพเหระกับเจ้าของร้าน เด็กๆ ก็ร้องเพลงที่จดจำจากโรงเรียนให้ฟัง เป็นภาพที่ผู้เขียนเห็นแล้วรู้สึกอบอุ่นใจมาก

ตัวผู้เขียนเติบโตมาในภูมิภาคคันโต ตอนเด็กในเช้าวันหยุดมักนั่งล้อมวงกับครอบครัวที่บ้าน แต่การที่ครอบครัวนั่งล้อมวงที่ร้านอุด้งในตอนเช้า อาจเป็นภาพที่ชินตาของชาวคากาวะครับ

อาหารอุเอสึกิ

2791 คามิทาคาโนะ, โทโยนากะ-โช, มิโตโยะ-ชิ, คากาวะ 769-1504

หากมาที่จังหวัดคากาวะลองตื่นเช้ามาเพลิดเพลินกับเส้นอุด้งกันครับ!

ทำไมร้านอุด้งหลายแห่งในคากาวะเปิดให้บริการตั้งแต่เช้าถึงเที่ยงเท่านั้น สรุปแล้วน่าจะมาจากการที่ชาวจังหวัดคากาวะชอบออกไปกินอาหารนอกบ้านในตอนเช้า

ครอบครัวที่ล้อมวงกัน คนงานที่มาเติมพลังก่อนไปทำงาน เกษตรกรที่ทำงานเสร็จในตอนเช้าตรู่ ... เมื่อไปร้านอุด้งที่คากาวะในตอนเช้า คุณจะได้เห็นบรรยากาศอีกแบบหนึ่งของญี่ปุ่นเช่นนี้ซึ่งปกติไม่สามารถเห็นได้ในแหล่งท่องเที่ยวทั่วไป

ถ้าทุกท่านมาที่คากาวะ ลองตื่นเร็วกว่าปกติอีกสักนิด เมื่อได้กินอุด้งร้อนๆ ในตอนเช้า จะทำให้เริ่มต้นวันใหม่ที่แสนวิเศษได้แน่นอน!

ตระเวนทัวร์ร้านอุด้ง

จาก "เต็มอิ่มกับคากาวะ เมืองแห่งอุด้ง ในแบบฉบับของตัวเอง! แผนการท่องเที่ยว 2 วัน 1 คืนพร้อมไกด์"

จังหวัดคากาวะมีร้านอุด้งอร่อยชื่อดังหลายแห่งซึ่งไม่สามารถเข้าถึงได้โดยระบบขนส่งสาธารณะ สำหรับท่านที่ต้องการไปร้านอร่อยที่ซ่อนตัวอยู่นี้ ขอแนะนำให้ไปกับทัวร์จะสะดวกสบายกว่าครับ

อุด้งแท็กซี่ (UDON TAXI) ดำเนินกิจการโดยบริษัทโคโตฮิราบัส (Kotohira Bus Sales & Tours) มีคนขับรถที่รู้จริงรู้ลึกเรื่องอุด้งเป็นไกด์นำไปยังร้านอุด้งชื่อดังที่ไม่อยู่ในคู่มือนำเที่ยว การได้นั่งอุด้งแท็กซี่ ที่มีชามอุด้งบนหลังคาจะกลายเป็นความทรงจำที่ยอดเยี่ยมในการท่องเที่ยวชมคากาวะ เมืองแห่งอุด้งครับ

จาก “โปรแกรมท่องเที่ยวคากาวะ ‘เมืองแห่งอุด้ง’! แผนการท่องเที่ยวไปกับไกด์ 2 วัน 1 คืน"

อุด้งเฮาส์ (UDON HOUSE) เป็นที่พักที่ไม่เหมือนใครในญี่ปุ่น ซึ่งผู้เข้าพักจะได้รับประสบการณ์การทำเส้นอุด้ง โดยใช้เวลา 1 วัน เรียนรู้วิธีทำอุด้งและประวัติ รวมถึงทัวร์ชมฟาร์มด้วย

ในโปรแกรมสัมผัสประสบการณ์ของอุด้งเฮาส์นี้ยังมี อุด้งฮอปปิ้ง (Udon Hopping) ในเช้าของวันรุ่งขึ้นรวมอยู่ในโปรแกรมด้วย ท่านสามารถสัมผัสวัฒนธรรมอุด้งเช้าแบบเต็มๆ ด้วยการตระเวนไปร้านอุด้งชื่อดังที่ผู้ชื่นชอบอุด้งรู้จักดีในตอนเช้าครับ

ทั้ง อุด้งแท็กซี่ และ อุด้งเฮาส์ มีบริการโดยภาษาอังกฤษด้วย นอกจากนี้ยังมี Kagawa Gastro Tours ทัวร์ที่เพลิดเพลินกับกิจกรรมทั้ง 2 แบบได้ในคราวเดียว อ่านรายละเอียดได้จากบทความด้านล่างครับ!

In cooperation with Kogane Seimensho Takase Store, Kirai-tei, and Uesugi Shokuhin.