สุนัขจิ้งจอก วัว ลิง สัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่พบเห็นได้ในวัดและศาลเจ้าญี่ปุ่น!

เหตุผลที่มีสัตว์อยู่ในศาลเจ้าและวัดญี่ปุ่น

ในประเทศญี่ปุ่นมีสัตว์ป่าน่ารักอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก สัตว์บางชนิดก็ผูกพันกับชาวญี่ปุ่นมานานหลายร้อยปีจนอาจกล่าวได้ว่าพวกมันไม่ได้เป็นเพียงสัตว์ธรรมดา บ้างกลายก็เป็น "ผู้รับใช้เทพเจ้า" ที่ได้รับการบูชาในศาลเจ้าและวัด บ้างก็เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงความคิดอ่านของชาวญี่ปุ่นจวบจนปัจจุบัน

"โคมะอินุ" ผู้ปกปักรักษาศาลเจ้า

จากบทความ "ใครที่ชื่นชอบโคะมะอินุต้องไป "ศาลเจ้าจินเซไทชะ ซุวะ" จังหวัด นางาซากิ"

โคมะอินุ (สิงโตสุนัข) คือรูปสลักหินที่ดูคล้ายสิงโตหรือไม่ก็สุนัข มักจะวางเอาไว้ข้างทางเข้าออกของศาลเจ้าจำนวนมากในญี่ปุ่น พวกมันมีหน้าที่ปกปักรักษาศาลเจ้า และยังเป็นผู้รับใช้เทพเจ้าที่ได้รับการบูชาอยู่ในศาลเจ้าอีกด้วย ด้วยเหตุนี้ รูปร่างของโคมะอินุจึงแตกต่างกันไปตามแต่ละศาลเจ้าค่ะ

มีเรื่องเล่ามากมายเกี่ยวกับต้นกำเนิดของโคมะอินุ บ้างก็ว่าได้รับอิทธิพลมาจากจีน บ้างก็ว่าเป็นตัวแทนของสิ่งมีชีวิตในตำนานเทพ แต่ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตาม เวลาที่ไปศาลเจ้า เราก็อดไม่ได้ที่จะเผลอมองโคมะอินุที่ทั้งน่ารักและดูห้าวหาญอยู่ดีค่ะ

นอกจากนี้ ในศาลเจ้าญี่ปุ่นก็ไม่ได้มีแค่โคมะอินุเท่านั้น แต่ยังมีรูปปั้นของกระต่าย ลิง หรือสุนัขป่าอยู่ด้วย ปัจจุบันสุนัขป่าตามธรรมชาติได้สูญพันธุ์ไปจากญี่ปุ่นแล้ว แต่เราก็ทราบได้ว่ามันเคยอาศัยอยู่ทั่วเกาะญี่ปุ่นในอดีต

หากอยากไปเที่ยวศาลเจ้าใกล้โตเกียวที่มีสุนัขป่า ก็ขอแนะนำศาลเจ้ามิตสึมิเนะ (Mitsumine Shrine) ที่เมืองจิจิบุ จังหวัดไซตามะ หรือศาลเจ้ามุซาชิมิตาเกะ (Musashi Mitake Shrine) ซึ่งอยู่ใกล้กับภูเขามิตาเกะค่ะ

"สุนัขจิ้งจอก" ข้ารับใช้อันศักดิ์สิทธิ์

จากบทความ "ของฝากจากเทพคุ้มครองในศาลเจ้าฟูชิมิอินาริ เมืองเกียวโต! มาลองดูสินค้าจากสุนัขจิ้งจอกกันเถอะ"

สุนัขจิ้งจอกเป็นผู้รับใช้เทพอินาริซึ่งเป็นเทพแห่งธัญญาหารและการเกษตร เนื่องจากสายสัมพันธ์ระหว่างเทพอินาริและสุนัขจิ้งจอกแน่นแฟ้น บรรดาสุนัขจิ้งจอกที่อาศัยอยู่ในเขตศาลเจ้าจึงถูกเรียกว่าอินาริไปด้วย

ศาลเจ้าอินาริมีอยู่ทั่วประเทศญี่ปุ่น แทบทุกแห่งจะมีรูปสลักหินของสุนัขจิ้งจอก 2 ตัวอยู่ตรงประตูทางเข้า แต่ก็มีศาลเจ้าหลายแห่งที่มีรูปสลักสุนัขจิ้งจอกอยู่มากกว่า 1,000 ตัว อย่างเช่นศาลเจ้าเคฮินฟูชิมิอินาริ (Keihin Fushimi Inari Shrine) ซึ่งตั้งอยู่ที่มุซาชิโคะสึกิ เมืองคาวาซากิ จังหวัดคานากาวะ

จากบทความ "ไปดูเสาโทริอิกับบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ "ศาลเจ้าอานาอินาริ" เขตชินากาวะ โตเกียว"

สุนัขจิ้งจอกมีบทบาทสำคัญในศาสนาของญี่ปุ่นและเรื่องเล่าพื้นบ้าน หากศาลเจ้าใดมีคำว่า "อินาริ" อยู่ในชื่อศาลเจ้าก็หมายความว่ามีสุนัขจิ้งจอกเป็นผู้อารักขานั่นเอง ในจำนวนศาลเจ้าอินาริที่ว่ากันว่ามีมากกว่า 30,000 แห่งในญี่ปุ่นนั้น ศาลเจ้าฟูชิมิอินาริที่เป็นศูนย์กลางของศาลเจ้าอินาริทั่วประเทศถือว่ามีชื่อเสียงโด่งดังที่สุด

สำหรับในโตเกียวก็สามารถไปดู "สุนัขจิ้งจอก" ในศาลเจ้าได้ที่เมืองโอจิ หรือศาลเจ้าโทโยอิวะอินาริในกินซ่าซึ่งเป็นย่านช็อปปิ้งที่มีชื่อเสียงค่ะ

"วัว" กับเทพเจ้าแห่งการศึกษา

จากบทความ "เดินเที่ยวเกียวโต...ขอพรเทพเจ้าแห่งการศึกษา ที่ศาลเจ้า Kitano Tenmangu"

วัวอาจเป็นสัตว์ที่ดูงุ่มง่ามและไม่ค่อยเฉลียวฉลาดนัก แต่อันที่จริงแล้ววัวมีความเฉลียวฉลาดเป็นเลิศ จึงถูกนำไปเชื่อมโยงกับท่านเทนจินซึ่งเป็นเทพแห่งการศึกษาของญี่ปุ่น

ที่ศาลเจ้าคิตาโนะ เทนมังกู (Kitano Tenmangu Shrine) ในเกียวโต มีรูปปั้นวัวหลากหลายขนาดตั้งเรียงรายอยู่เป็นจำนวนมาก มีเรื่องเล่าขานกันว่าเมื่อสึกาวาระ มิจิซาเนะ (*1) ถูกเนรเทศออกจากเกียวโต วัวก็หลั่งน้ำตาให้ หากอยากรู้เรื่องราวเกี่ยวกับศาลเจ้าคิตาโนะเทนมังกูให้มากขึ้น ก็ลองอ่านบทความเรื่อง "เดินเที่ยวเกียวโต...ขอพรเทพเจ้าแห่งการศึกษา ที่ศาลเจ้า Kitano Tenmangu" ดูนะคะ

*1 : สึกาวาระ มิจิซาเนะ (845 - 903) เป็นชนชั้นสูง บัณฑิต และนักการเมืองในยุคเฮอัน ได้รับการสักการะที่ศาลเจ้าคิตาโนะเทนมังกูในฐานะ "เทพเจ้าแห่งการศึกษา"

"งูขาว" ผู้รับใช้เบนไซเทน

จากบทความ "“งูขาว” อนุสรณ์สถานธรรมชาติหนึ่งเดียวในโลก จ.ยามากุจิ"

เบนไซเทน (พระสุรัสวดี) คือเทพีแห่งศิลปะและความมั่งคั่งตามความเชื่อของพุทธศาสนาในญี่ปุ่น ถือเป็นหนึ่งในเทพโชคลาภทั้งเจ็ด เดิมทีเบนไซเทนเป็นเทพีแห่งน้ำและสิ่งที่ไหลไปมาได้ ด้วยเหตุนี้เอง งู โดยเฉพาะงูขาวใหญ่จึงกลายเป็นผู้อารักขาหรือผู้รับใช้ของเบนไซเทน

ที่เมืองอิวาคุนิ จังหวัดยามากุจิ มีศาลเจ้าชื่อศาลเจ้าอิวาคุนิ ชิโระเฮบิ (Iwakuni Shirohebi Shrine) อยู่ค่ะ ศาลเจ้าแห่งนี้สักการะงูขาว และใกล้ๆ กันนั้นก็มีพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงงูขาวซึ่งยังมีชีวิตอยู่ หากไปดูก็จะได้เห็นงูขาวที่ใช้ชีวิตอย่างเอื่อยเฉื่อยด้วยค่ะ

"ลิง" สัญลักษณ์แห่งความสุขในครอบครัว

จากบทความ "ขอพรกับลิงคู่รักให้สมหวังที่ ศาลเจ้าฮิเอะ ใจกลางโตเกียว"

ศาลเจ้าฮิเอะ (Hie Shrine) ตั้งอยู่ที่เมืองนางาตะในโตเกียว แม้ว่าเมืองนางาตะจะเป็นศูนย์กลางธุรกิจและการเมือง แต่ศาลเจ้าฮิเอะแห่งนี้ก็มีชื่อเสียงโด่งดังในเรื่องที่มักมีผู้คนมาขอพรให้มีลูกและขอพรให้คลอดลูกได้อย่างราบรื่น เนื่องจากลิงญี่ปุ่นเป็นสัตว์ที่มีลูกดกและยังเลี้ยงดูลูกของมันเป็นระยะเวลานาน ชาวญี่ปุ่นจึงใช้ลิงเป็นสัญลักษณ์ของการเลี้ยงดูบุตรนั่นเอง

ขอแนะนำให้ผู้ที่อยากมีลูกหรือผู้ที่ชื่นชอบลิงมาซื้อเครื่องรางที่ศาลเจ้าฮิเอะค่ะ หากอยากทราบรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับศาลเจ้าฮิเอะหรือลิงที่จะพบได้ในแถบนั้น ลองอ่านบทความเรื่อง "ขอพรกับลิงคู่รักให้สมหวังที่ ศาลเจ้าฮิเอะ ใจกลางโตเกียว" ดูนะคะ

"เอโตะ" 12 นักษัตร

จากบทความ "เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "เอโตะ - จูนิชิ" 12 นักษัตรของญี่ปุ่น"

เอโตะคือการนับเวลา ทิศทาง มุม และลำดับของสิ่งของต่างๆ โดยใช้สัตว์ 12 ชนิด

ในแต่ละปีก็จะมีสัตว์ประจำปีค่ะ ที่ประเทศญี่ปุ่น เมื่อเข้าสู่ช่วงปลายปีก็จะมีการพูดถึง "สัตว์ประจำปีหน้า" และบน "บัตรอวยพรปีใหม่" ที่ส่งหากันในช่วงต้นปีก็จะมีภาพวาดของสัตว์ประจำปีนั้นๆ วาดเอาไว้ด้วย

ปี 2018 เป็นปีอินุ (ปีจอ : สุนัข) ส่วนสัตว์ประจำปีอื่นๆ ก็จะเป็นไปตามนี้ค่ะ

子 (เนะ): หนู
丑 (อุชิ): วัว
寅 (โทระ): เสือ
卯 (อุ): กระต่าย
辰 (ทัตสึ): มังกร
巳 (มิ): งู
午 (อุมะ): ม้า
未 (ฮิทสึจิ): แกะ
申 (ซารุ): ลิง
酉 (โทริ): ไก่
戌 (อินุ): สุนัข
亥 (อิ): หมูป่า

ถ้าอยากรู้เกี่ยวกับเอโตะเพิ่มเติม ลองอ่านจากบทความ "เกร็ดความรู้ภาษาญี่ปุ่น "เอโตะ - จูนิชิ" 12 นักษัตรของญี่ปุ่น" ดูนะคะ

"แมวกวัก" ยอดฮิต

จากบทความ "เอาใจคนรักแมว！วัดที่มีแต่"แมวกวัก"เต็มไปหมด ณ.วัด「goutokuji」"

แมวกวักหมายถึงแมวที่กำลังทำท่ากวักมือตามชื่อ แต่มันก็เป็นที่รู้จักในฐานะสัญลักษณ์แห่งโชคลาภตามร้านอาหารทั่วโลก ถ้าแมวยกมือขวาก็หมายถึงกวักเอาเงินทองและโชคลาภ ถ้ายกมือซ้ายก็หมายถึงกวักเรียกลูกค้า แมวกวักที่ยกมือขึ้นข้างหนึ่งเพื่อกวักเรียกเงินหรือลูกค้าเข้าร้านนั้นเป็นสิ่งที่คนรักแมวชื่นชอบกันเป็นอย่างมากเลยละค่ะ

สำหรับคนที่อยากถูกห้อมล้อมไปด้วยแมวกวักหลากหลายขนาด เราขอแนะนำให้ไปที่วัดโกโตคุจิ (Gotokuji Temple) ที่เขตเซตากายะในโตเกียวค่ะ

ที่นี่ถูกขนานนามว่าเป็น "ถิ่นกำเนิดของแมวกวัก" มีแมวกวักล้นหลามตามที่เห็นในภาพเลยค่ะ และยังมีเรื่องเล่าว่าไดเมียวท่านหนึ่งเคยรอดพ้นจากการถูกฟ้าผ่าเนื่องจากเดินตามแมวมาจนถึงวัดแห่งนี้ด้วย

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับวัดโกโตคุจิได้ที่บทความ "เอาใจคนรักแมว! วัดโกโตคุจิ ที่มีแต่ "แมวกวัก" เต็มไปหมด"

มาตามหาสัตว์ที่อยู่ในวัดและศาลเจ้ากันเถอะ

ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่มีความสนใจในประวัติศาสตร์และศาสนาของญี่ปุ่น หรือจะเป็นผู้ที่ชื่นชอบสัตว์ก็ตามแต่ หากมีโอกาสไปที่วัดหรือศาลเจ้าก็จะได้พบกับสัตว์นานาชนิดที่ชาวญี่ปุ่นรักใคร่และให้ความเคารพนับถือมายาวนานหลายศตวรรษ การค้นหาสัตว์ที่ตัวเองชื่นชอบก็น่าจะเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมสนุกๆ ค่ะ

* บทความต้นฉบับเป็นภาษาอังกฤษ บทความภาษาไทยได้รับการแปลและเรียบเรียงจากภาษาญี่ปุ่น